Oligarchizacja mediów w Czechach na przykładzie koncernu Mafra Andreja Babiša

• Autorzy: Katarzyna Giereło-Klimaszewska

Warianty tytułu

Oligarchization of the Czech Media in the Czech Republic as Illustrated by the Example Andrej Babiš' Mafra Company

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Ostatnie pięć lat to w Republice Czeskiej czas intensywnych zmian na rynku mediów. Jest to związane ze zmianą ich własności, ale i z przemianami społeczno-politycznymi skutkującymi zmianą władzy oraz coraz bardziej widocznym zjawiskiem oligarchizacji i instrumentalizacji środków masowego przekazu. Zjawisko oligarchizacji, opisane ponad wiek temu przez Roberta Michelsa jako "żelazne prawo oligarchii", rozumiane jest jako zagrożenie dla demokracji, charakteryzujące się zainteresowaniem realizacją jedynie własnych celów, jakimi są zdobycie i utrzymanie władzy (Michels 2005: 365). Oznacza to zawłaszczanie wielu sfer życia publicznego poprzez tworzenie hierarchicznego układu zależności, gdzie przywódcy partyjni, razem z elitami politycznymi, kierują się jedynie własnym interesem, czyniąc z demokracji fasadę.(fragment tekstu)

EN

The contemporary functioning of the media is inextricably linked with what is happening in the world of politics. The case of the Mafra corporation and the behaviour of its owner Andrej Babiš shows how through the interrelations of these two spheres the media can influence the shaping of political decisions, opinions or preferences in the elections. The penetration of business and political interests, related informal layouts and dependencies as well as high media instrumentation allow us to claim that today the process of oligarchisation of the Czech media is highly advanced. This is connected with the increasing concentration of ownership of media companies and intervention of the owners into the published content, but also with changes in journalism itself. The media cease to be a "watch dog" controlling the authorities and caring about the quality of public debate. Instead, they are creating reality, more and more openly, attempting to manipulate the public, which results in less and less trust on their part and poses a serious threat to democracy.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Media; Manipulacje informacją; Dziennikarstwo

EN

Media; Manipulation of information; Journalism

• Czasopismo: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica.
• Rocznik: 2020
• Tom: 24
• Numer: nr 324
• Strony: 183--200

Twórcy

autor

Katarzyna Giereło-Klimaszewska

• Wyższa Szkoła Bankowa, Wrocław

Bibliografia

• Opinia rzecznika generalnego Poiares Maduro przedstawiona w dniu 12 września 2007 r., Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym: Consiglio di Stato - Włochy. Swoboda świadczenia usług - Łączność elektroniczna - Telewizyjna działalność nadawcza - Nowe wspólne ramy regulacyjne - Przydzielanie częstotliwości radiowych. Sprawa C-380/05. ECLI identifier: ECLI:EU:C:2007:505. Dostęp 02.10.2018. https://eur-lex.eu-ropa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A62005CC0380
• Zákon o ochraně hospodářské soutěže a o změně některých zákonů (zákon o ochraně hospodářské soutěže). Zákon č. 143/2001 Sb. 2001. Dostęp 09.10.2018. https://www.za-konyprolidi.cz/cs/2001-143
• Zákon o provozování rozhlasového a televizního vysílání a o změně dalších zákonů, Zákon č. 231/2001 Sb. 2001. Dostęp 29.09.2018. https://www.zakonyprolidi.cz/cs/2001-231
• Zákon o střetu zájmů, zákon č. 159/2006 Sb. 2006. Dostęp 30.09.2017. https://www.zakony-prolidi.cz/cs/2006-159
• World Press Freedom Index. 2016. Dostęp 09.10.2018. https://rsf.org/en/ranking/2016
• Bártová Eliška Hradilková. 2017. Strážci Babišova impéria: Co jsou zač čtyři nejvěrnější a jaké mají vazby, 19.09.2017. Dostęp 30.09.2017. https://hlidacipes.org/strazci-babisova-im-peria-jsou-zac-ctyri-nejvernejsi-jake-maji-vazby/
• Blaha Michal. 2018. Je Agrofert opravdu "bývalá firma" Andreje Babiše?. Dostęp 30.09.2018. https://hlidacipes.org/agrofert-opravdu-byvala-firma-andreje-babise/
• Brogi Elda, Nenadic Iva, Parcu Pier Luigi, Viola de Azevedo Cunha Mario. 2017. Monitoring Media Pluralism in Europe: Application of the Media Pluralism Monitor 2017 in the European Union. FYROM, Serbia & Turkey 2018 Policy Report. Dostęp 09.11.2018. http://cmpf.eui.eu/wp-content/uploads/2018/11/CMPF_MPM2017_FINAL_REPORT_a.pdf
• Červenka Jan. 2018. Důvěra vrcholným politikům - září2018, 18.10.2018. Dostęp 09.11.2018. https://cvvm.soc.cas.cz/media/com_form2content/documents/c2/a4729/f9/pi181018.pdf
• ČTK. 2018. Slonková, Kroupa, Kmenta. Trojice novinářů tvrdí, že je policie zastrašuje kvůli Babišovi. 05.04.2018. Dostęp 09.10.2018. https://www.irozhlas.cz/zpravy-domov/sabina--slonkova-janek-kroupa-jaroslav-kmenta-novinari-gibs-andrej-babis_1804051312_dp
• Dobek-Ostrowska Bogusława. 2010. Paralelizm polityczny jako wyznacznik polskiego modelu systemu medialnego. W "Stare" i ,,nowe" media w kontekście kampanii politycznych i sprawowania władzy; Media i Polityka, t. 2, Marta du Vall, Agnieszka Walecka-Rynduch (red.). Kraków: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Dostęp 27.10.2018. https://repozytorium.ka.edu.pl/bitstream/handle/11315/4907/Stare_i_nowe_me-dia_w_kontekscie_kampani_politycznych_2010pdf.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Dobek-Ostrowska Bogusława. 2011. Polski system medialny na rozdrożu. Media w polityce, polityka w mediach. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• ECHO24, SEZNAM. 2018. 51 novinářů, kteří opustili za Babiše MF DNES a LN, 30.04.2015. Dostęp 20.10.2018. https://echo24.cz/a/wGuWL/51-novinaru-kteri-opustili-za-babise--mf-dnes-a-ln
• ECHO24. 2017. Asi nevědí, s kým mají tu čest, volal Babiš do Lidových novin, 30.09.2017. Dostęp 09.10.2018. https://echo24.cz/a/ibb4P/asi-nevedi-s-kym-maji-tu-cest-volal-babis-do--lidovych-novin
• Elčić Sandro, Mikulka Milan. 2018. Agrofert loni získal na dotacích nejvíce v historii, přes dvě miliardy. Na dani z příjmů přitom zaplatil jen 740 milionů, 26.07.2018. Dostęp 20.10.2018. https://archiv.ihned.cz/c1-66202310-agrofertu-pritekly-rekordni-dotace-firma-z-nich--loni-ziskala-vice-penez-nez-zaplatila-na-danich
• Fendrych Martin. 2017. Babiš "na zdraví vlastních dětí" tvrdil, že nezasahuje do svých novin. Lhal a lhal, 09.05.2017. Dostęp 20.10.2018. https://nazory.aktualne.cz/komentare/ba-bis-na-zdravi-vlastnich-deti-tvrdil-ze-nezasahuje/r~0020139e349311e7b5e5002590604f2e/?redirected=1542638144FORUM24 2017a
• FORUM 24. Připomeňme si průlomovou Šumanovu nahrávku Andreje Babiše: Kráva Marksová, Zaorálka pošlu do p*dele, 01.05.2017. Dostęp 09.10.2018. http://fo-rum24.cz/nahravka-krava-marksova-zaoralka-poslu-do-pdele-tak-mluvi-andrej-babis/
• FORUM24 2017b. NAHRÁVKA č. 2: Babiš domlouvá s redaktorem MF Dnes články proti Chovancovi, 03.05.2017. Dostęp 09.10.2018. http://forum24.cz/nahravka-c-2-babis-domlouva--s-redaktorem-mf-dnes-clanky-proti-chovancovi/
• FORUM24 2017c. NAHRÁVKA č. 3: Babiš dostal od novináře živý policejní spis. ČSSD chtěl očernit před sjezdem, 08.05.2017. Dostęp 09.10.2018. http://forum24.cz/nahravka-c-3-ba-bis-dostal-od-novinare-zivy-policejni-spis-vcetne-vyslechu/
• FORUM24. 2017. Přibil z Babišovy nahrávky: Několikrát ze lži usvědčený chráněnec bossů MFD, 08.05.2017. Dostęp 20.10.2018. http://forum24.cz/pribil-z-babisovy-nahravky-nekoli-krat-ze-lzi-usvedceny-chranenec-bossu-mfd/
• Giereło-Klimaszewska Katarzyna. 2019. Political fact checking and fake news in the Czech Republic on the example of demagog.cz and manipulatori.cz.Mediatization Studies Journal. Lublin: Wydawnictwo UMCS. https://journals.umcs.pl/ms/article/view/8364
• Groszkowski Jakub. 2018. Czechy: przedwyborcza "wojna na górze". Dostęp 29.09.2018. https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2017-05-10/czechy-przedwyborcza--wojna-na-gorze
• Hallin Daniel C., Mancini Paolo. 2007. Systemy medialne. Trzy modele mediów i polityki w ujęciu porównawczym. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Hovorková Johana. 2018. Velká mediální rada ostudně couvla před Babišem kvůli Kroupovým reportážím, 01.09.2018. Dostęp 09.11.2018. http://forum24.cz/rada-pro-rozhlasove-a--televizni-vysilani-ostudne-couvla-pred-babisem-kvuli-kroupovym-reportazim/
• jj, ČTK. 2018. Přestávají Češi věřit Babišovi? Podle většiny se premiér snaží, aby jeho blízcí nevypovídali, 14.11.2018. Dostęp 14.11.2018. https://www.info.cz/cesko/prestavaji-cesi-ve-rit-babisovi-podle-vetsiny-se-premier-snazi-aby-jeho-blizci-nevypovidali-37927.html
• Maćkowiak Tomasz. 2017. Andrej Babiš. Premier wbrew wszystkiemu, 15.12.2017. Dostęp 14.11.2018. https://www.rp.pl/Plus-Minus/312159981-Andrej-Babis-Premier-wbrew--wszystkiemu.html
• MAFRA. 2018a. Čtenáři deníku MF Dnes. Dostęp 05.10.2018. https://1gr.cz/data/soubory/Mafra_all/A171113_TVE_002_MFD1723.PDF
• MAFRA. 2018b. Čtenáři iDnes.cz. Dostęp 05.10.2018. https://1gr.cz/data/soubory/Mafra_all/A171228_TVE_007_IDNES.PDF
• Media Guru. 2016. Infografika: Aktualizovaná mapa vlastníků médií, 29.03.2016. Dostęp 15.10.2018. https://www.mediaguru.cz/2016/03/infografika-aktualizovana-mapa--vlastniku-medii/
• Media Guru. 2020. Mapa vlastníků českých médií v roce 2020. Dostęp 09.11.2020. https://www.mediaguru.cz/clanky/2020/10/mapa-vlastniku-ceskych-medii-v-roce-2020/
• Mediamania. 2018. Denní sledovanost - 28.11.2018. Dostęp 29.11.2018. https://mediamania.tyden.cz/rubriky/statistiky/denni-sledovanost-28-11-2018_504903.html
• Mercury-publicity. 2018. International Media Representative - Czech republic. Dostęp 23.10.2018 https://www.mercury-publicity.com/czech-republic
• MF DNES. 2017. Sobotkův pád, 03.05.2017. Dostęp 20.10.2018. https://www.mfdnes.cz/na-hled.aspx?d=3.5.2017&n=MFD&e=JIHLAVA&id=5761989
• Michels Robert. 2005. Political Parties. A Sociological Study of the Oligarchical Tendencies of Modern Democracy. New Brunswick and London: Transaction Publishing.
• mpr, Lidovky.cz, ČTK. 2017. Další nahrávka. Načasoval bych to před socanský sněm, říká Babiš novináři o kauze Beretta, 08.05.2017. Dostęp 18.10.2018. https://www.lidovky.cz/domov/dalsi-nahravka-nacasoval-bych-to-pred-socansky-snem-rika-babis-novinari.A170508_130853_ln_domov_ELE
• Palata Luboš. 2018. Czy czeska policja przeszkadza dziennikarzom śledczym w pisaniu o interesach premiera Babisza?, 08.04.2018. Dostęp 09.10.2018. http://wyborcza.pl/7,75399,23241632,czy-czeska-policja-przeszkadza-dziennikarzom-sledczym-w-pi-saniu.html
• Palata Luboš. 2018. Jak Czesi przejęli swoje media. A teraz kupili Radio ZET. Dostęp 27.10.2018. http://wyborcza.pl/7,156282,23465297,nowy-wlasciciel-radia-zet-ma-w-cze-chach-opinie-poczciwego-oligarchy.html
• Reporters Without Borders. 2017. Journalists welcomed with AK-47. Dostęp 09.10.2018. https://rsf.org/en/czech-republic
• Sklenský Martin. 2018. Komu patří česká média? Zahraniční vlastníci se stahují, esa drží čeští miliardáři, 10.08.2018. Dostęp 29.11.2018. https://www.peak.cz/patri-ceska-media--zahranicni-vlastnici-se-stahuji-esa-drzi-cesti-miliardari/
• Šuman Julius. 2017. Andrej Babiš - média neovlivňuju. Dostęp 09.10.2018. https://www.youtube.com/watch?v=rAKJRzac2T0&feature=youtu.be
• Surmanová Kateřina. 2017. Babiš selhal, když lhal o neovlivňování obsahu. Redaktoři apelují na vedení Mafry, 04.05.2017. Dostęp 20.10.2018. https://www.lidovky.cz/domov/babis-selhal-kdyz-lhal-o-neovlivnovani-obsahu-redaktori-apeluji-na-vedeni-Mafry.A170504_155522_ln_domov_gib
• Sykorova Lucie. 2018. Public insulting of journalists by Czech leaders. Dostęp 29.11.2018. http://njc.dk/wp-content/uploads/2018/02/Public-insulting-of-journalists-by-Czech--leaders-.pdf
• Transparency International Czech Republic (TIC). 2018. Andrej Babiš is our controlling person (beneficial owner), says Agrofert. Dostęp 09.10.2018. https://www.transparency.org/news/pressrelease/andrej_babish_is_our_controlling_person_czech_republic
• Tuček Milan. 2017. Důvěra k vybraným institucím veřejného života - říjen 2017, 27.11.2017. Dostęp 20.06.2018. https://cvvm.soc.cas.cz/media/com_form2content/documents/c2/a4460/f9/po171127.pdf
• Unie vydavatelů, ASMEA, SKMO, Media projekt, 1. a 2. čtvrtletí 2018. Dostęp 05.10.2018. http://www.median.eu/cs/wp-content/uploads/docs/MP_2018_1_2Q_prezentace.pdf
• Unie vydavatelů, ASMEA, SKMO. 2017. Media projekt, 1.1.2017-17.12.2017. Dostęp 05.10.2018. http://www.median.eu/cs/wp-content/uploads/docs/MP_2017_rocni_zprava.pdf

Identyfikatory

DOI

10.24917/20813333.24.13