National Heritage in the Polish Constitutional Order

• Autorzy: Jacek Sobczak

Warianty tytułu

Dziedzictwo narodowe w polskim porządku konstytucyjnym

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In accordance with Article 5 of the Constitution, the Republic of Poland safeguards the national heritage, which is a constitutional value, in the same way as it safeguards independence. The national heritage can be understood as culture rooted in the Christian heritage of the Nation, as it is laid down in the Preamble, or cultural heritage referred to in Article 6 para. 2 of the Constitution. This latter concept seems to be an integral part of the national heritage. The national heritage cannot, as it has been proved, be perceived as the heritage of the Polish ethnic nation, although the term "nation" used in the Constitution can be interpreted in various ways. In practice, the status of national minorities' cultural heritage and whether it is part of the Polish national heritage also constitute a problem.(original abstract)

Dziedzictwa narodowego, będącego wartością konstytucyjną, strzeże podobnie jak niepodległości Rzeczpospolita Polska, zgodnie z art. 5 Konstytucji. Może być ono pojmowane jako kultura zakorzeniona w chrześcijańskim dziedzictwie narodu, tak jak to ujmuje preambuła, lub jako dziedzictwo kulturalne, o którym mowa w art. 6 ust. 2 Konstytucji. To ostatnie wydaje się być integralną częścią dziedzictwa narodowego. Dziedzictwo narodowe nie może być, jak dowiedziono, ujmowane jako dziedzictwo polskiego narodu etnicznego, aczkolwiek używane w Konstytucji pojęcie "naród" bywa różnie interpretowane. W praktyce problemem jest także status dziedzictwa kulturowego mniejszości narodowych i to, czy wchodzi ono w skład polskiego dziedzictwa narodowego. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Cultural heritage; National identity; Ethnic minority; Constitutional law

PL

Dziedzictwo kulturowe; Tożsamość narodowa; Mniejszości narodowe; Prawo konstytucyjne

• Czasopismo: Ius Novum
• Rocznik: 2019
• Tom: 13
• Numer: nr 2
• Strony: 146--165

Twórcy

autor

Jacek Sobczak

• University of Economics and Human Sciences in Warsaw, Poland

Bibliografia

• Atienza M., Ruiz Manero J., A Theory of Legal Sentences, Dordrecas 1998.
• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, 2nd edn, Warsaw 2012.
• Banaszak B., Prawo konstytucyjne, 7th edn, Warsaw 2015.
• Banaszak G., Kmita J., Społeczno-regulacyjna koncepcja kultury, Warsaw 1994.
• Banaś M., Krzywonos A., Prawo do obywatelstwa, [in:] B. Banaszak, A. Preisner, Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, Warsaw 2002.
• Bednarek S., Pojmowanie kultury i jej historii we współczesnych syntezach dziejów kultury polskiej, Wrocław 1995.
• Bokszański Z., Tożsamość, integracja, grupa. Tożsamość jednostki w perspektywie socjologicznej, Łódź 1989.
• Brzózy Rev. N., Chrześcijaństwo, Kościół, demokracja, https://idmjp2.pl/index.php/pl/wydarzenia/ prelekcje/1157-wyklad-otwarty-chrzescijanstwo-kosciol-demokracja (accessed on 8/09/2018, 12.42).
• Cieślak Ł., Chrześcijaństwo - religia państwa i Kościoła, http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/ 21965/015.pdf (accessed on 8/09/2018, 13.05).
• Czarnowski S., Kultura, [in:] Dzieła, Vol. 1, Warsaw 1968.
• Dubisz S. (ed.), Uniwersalny słownik języka polskiego, Vol. 1 and 4, Warsaw 2003.
• Działocha K., Uwagi do art. 4 Konstytucji, [in:] L. Garlicki (ed.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Vol. 5, Warsaw 2007.
• Florczak-Wątor M., Uwagi do art. 5 Konstytucji, [in:] M. Safjan, L. Bosek (eds), Konstytucja RP, Vol. 1: Komentarz. Art. 1-86, Warsaw 2016.
• Frankiewicz A., Wolność w sferze sztuki i nauki według Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z 1952 r. oraz Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r., [in:] M. Sadowski, P. Szymaniec (eds), Prawa człowieka - idea, instytucje, krytyka, Studia Erasmiana Wratislaviensia No. 4, 2010.
• Frankiewicz A., Konstytucyjna regulacja dostępu do dóbr kultury i wolności korzystania z dóbr kultury, Przegląd Prawa Konstytucyjnego No. 3, 2013.
• Galicki Z., Zapisy konstytucyjne dotyczące mniejszości narodowych i etnicznych - praktyka polska, Materiały i Dokumenty No. 52, Biuro Studiów i Ekspertyz, Kancelaria Sejmu, Warsaw 1993.
• Garlicki L., Komentarz do art. 35 Konstytucji, [in:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Vol. 3, Warsaw 2003.
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warsaw 2016.
• Garlicki L., Derlatka M., [in:] L. Garlicki, M. Zubik (eds), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Vol. 2, 2nd edn, Warsaw 2016.
• Gebethner S., Wybory do Sejmu i do Senatu. Komentarz do ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Warsaw 2001.
• Gerecka-Żołyńska A., W kwestii definicji dobra kultury i dzieła sztuki, Prokuratura i Prawo No. 9, 1999.
• Golka M., Socjologia kultury, Warsaw 2007.
• Gołda-Sobczak M., Wolność korzystania z dóbr kultury i wolność badań naukowych, Media i Medioznawstwo No. 1(13/IV), 2014.
• Gulczyński M., Zasada zwierzchnictwa narodu, [in:] W. Sokolewicz (ed.), Zasady podstawowe polskiej Konstytucji, Warsaw 1998.
• Habermas J., Obywatelstwo a tożsamość narodowa: rozważania nad przyszłością Europy, Warsaw 1993.
• R., Turner B.S., Parsons T., Parsons and Modernity, London 1986.
• Horst G., Co oznacza "dziedzictwo chrześcijańskie"?, [in:] Europa dla Chrystusa!, http://www. europe4christ.net/fileadmin/media/pdf/polish/List_do_Europy_5.pdf (accessed on 8/09/2018, 12.22).
• Jabłoński M., Wolności z art. 73 Konstytucji RP, [in:] B. Banaszak, A. Preisner (eds), Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, Warsaw 2002.
• Jackowski J.M., Chrześcijańskie dziedzictwo narodu, Niedziela Ogólnopolska No. 16, 2016.
• Jagielski J., Obywatelstwo polskie: zagadnienia podstawowe, Warsaw 1998.
• Jasińska M., Podstawowe prawa i wolności mniejszości narodowych w systemie Rady Europy, Politologia i Stosunki Międzynarodowe No. 2, 2007.
• Kallas M., Prace parlamentarne nad uregulowaniem statusu mniejszości w Polsce (1989-1995), Przegląd Sejmowy No. 3, 1995.
• Kłoskowska A., Kultura masowa, Warsaw 1980.
• Kłoskowska A., Socjologia kultury, Warsaw 1981.
• Kobyliński Z., Czym jest, komu jest potrzebne i do kogo należy dziedzictwo kulturowe?, Mazowsze. Studia Regionalne No. 7, 2011.
• Konarski W., Naród, mniejszość, nacjonalizm, religia - przyczynek do dyskursu o pojęciach i powiązaniach między nimi, [in:] A. Hołub (ed.), Narody XXI wieku, Olsztyn 2007.
• Konopacki S., Obywatelstwo europejskie w kontekście członkostwa Polski w Unii Europejskiej, Łódź 2005.
• Kordela M., Zasady prawa. Studium teoretyczno-prawne, Poznań 2012.
• Kotarbiński T., Sprawność i błąd, Warsaw 1970.
• Kowalski K., O istocie dziedzictwa europejskiego. Rozważania, Kraków 2013.
• Krąpiec Rev. M., Teokracja, Gazeta Wyborcza No. 215, 1993.
• Kroeber A., Istota kultury, Warsaw 1973.
• Kroeber A., Kluckhohn C., Culture. A Critical Review on Concepts and Definitions, Papers of Peabody Museum of American Archaeology and Ethnology No. 47(1), 1952, https:// ia801409.us.archive.org/19/items/papersofpeabodymvol47no1peab/papersofpeabodymvol47no1peab. pdf (accessed on 8/09/2018, 15.05).
• Kubiak H., Świadomość i tożsamość narodowa. Swobodny wybór czy wymuszone zobowiązanie?, [in:] K. Doktór, W. Kwaśniewicz, A. Kwilecki (eds), Socjologia: Teoria i działanie. Księga pamiątkowa ku czci Władysława Markiewicza, Warsaw 1997.
• Kubiak H., U progu ery postwestfalskiej, Kraków 2007.
• Kultura wyrazem człowieczeństwa i tożsamości narodów, http://civitaschristiana.pl/kultura-wyrazem- czowieczestwa-i-tosamoci-narodow/ (accessed on 8/09/2018, 12.29).
• Kumaniecki K. (ed.), Słownik łacińsko-polski, Warsaw 1968.
• Magoska M., Obywatel w procesie zmian, Kraków 2001.
• Malinowski B., Naukowa teoria kultury, [in:] Szkice z teorii kultury, Warsaw 1958.
• Marshall T.H., Class, Citizenship and Social Development, London 1963.
• Mulvey S., Wartości europejskie - zjednoczeni w różnorodności?, http://www.bbc.co.uk/ polish/040114_europe_values.shtml (accessed on 8/09/2018, 12.36).
• Nasta Rev. W., Co to są wartości chrześcijańskie, Polityka No. 48, 1992.
• Orłowski W., [in:] W. Skrzydło, S. Grabowska, R. Grabowski, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, Warsaw 2009.
• Paleczny T., Typy tożsamości kulturowej a procesy globalizacji, [in:] K. Gorlach, M. Niezgoda, Z. Seręga (eds), Władza, naród, tożsamość, Kraków 2004.
• Parsons T., The System of Modern Societies, New York 1971.
• Pawlak S., Ochrona mniejszości narodowych w Europie, Warsaw 2001.
• Piechowiak M., Uwagi do preambuły, [in:] M. Safjan, L. Bosek (eds), Konstytucja RP. Komentarz, Vol. 1, Warsaw 2016.
• Piwowarski Rev. W., Wartości podstawowe, Ład No. 2, 1993.
• Prawne aspekty mniejszości narodowych w Polsce, Materiały i Dokumenty No. 52, Biuro Studiów i Ekspertyz, Warsaw 1993.
• Pruszyński J., Dziedzictwo kultury Polski. Jego straty i ochrona prawna, Vol. 1 and 2, Kraków 2001.
• Pruszyński J., Dziedzictwo kultury w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., [in:] J. Wawrzyniak, M. Kruk, J. Trzciński (eds), Konstytucja i władza we współczesnym świecie. Doktryna, prawo, praktyka. Prace dedykowane Profesorowi Wojciechowi Sokolewiczowi na siedemdziesięciolecie urodzin, Warsaw 2002.
• Pruszyński J., Dziedzictwo kultury. Teorie. Dylematy restytucji, Przegląd Wschodni Vol. 8, 2002.
• Przeciszewski M., Kościół katolicki w Polsce dziś, http://dziedzictwo.ekai.pl/text.show?id=4501 (accessed on 8/09/2018, 12.27).
• Safjan M., Bosek L., Konstytucja RP. Komentarz, Vol. 1, Warsaw 2016.
• Salij Rev. J., Co to są wartości chrześcijańskie, Polityka No. 48, 1992.
• Sarnecki P., [in:] Prawo konstytucyjne RP, 7th edn, Warsaw 2008.
• Sarnecki P., Uwagi do art. 5 Konstytucji, [in:] L. Garlicki, M. Zubik (eds), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Vol. 1, 2nd revised edn, Warsaw 2016.
• Schlesinger P., On National Identity: Some Conceptions and Misconceptions Criticized, Social Science Information Vol. 26, 1997.
• Simmel G., O istocie kultury, [in:] Filozofia kultury. Wybór esejów, Kraków 2007.
• Smoktunowicz E., Status administracyjno-prawny obywatela, [in:] System prawa administracyjnego, Vol. 4, Wrocław 1980.
• Smoktunowicz E. (ed.), Wielka encyklopedia prawa, Białystok-Warsaw 2000.
• Sobczak J., Wokół problemu definicji mniejszości narodowych, Środkowoeuropejskie Studia Polityczne No. 1, 2003.
• Sobczak J., Europa mniejszości. Standardy prawne ochrony mniejszości narodowych i etnicznych oraz ich realizacja w polskim systemie prawnym, [in:] M. Musiał-Karg (ed.), Europa XXI wieku. Pespektywy i uwarunkowania integracji europejskiej, Poznań 2007.
• Sobczak J., Kryzys polskiej tożsamości narodowej, narodziny tożsamości europejskiej - antynomie, dylematy, miraże, [in:] M. Janowski, J. Jonczek, L. Ślepowroński (eds), Quo vadis Europa? Kulturowe oblicza Europy, Vol. 1, Szczecin 2008.
• Sobczak J., Mniejszości narodowe i wyznaniowe w polskim porządku prawnym, [in:] J. Sobczak, A.W. Mikołajczak, B. Hordecki (eds), Zderzenie czy dialog państw narodowych w Europie, Poznań 2008.
• Sobczak J., Kryzys polskiej tożsamości narodowej, narodziny tożsamości europejskiej - antynomie, dylematy, miraże, [in:] L. Dyczewski, D. Wadowski (eds), Tożsamość polska w odmiennych kontekstach, Lublin 2009.
• Sobczak J., Wolność korzystania z dóbr kultury - standardy europejskie i konstytucyjna rzeczywistość polska, [in:] T. Gardocka, J. Sobczak (eds), Prawna ochrona dóbr kultury, Toruń 2009.
• Sobczak J., Gołda-Sobczak M., Свобода использования культурных ценностей в европейском правовом порядке. Международные ____________стандарты, [in:] Т.Л. Курас (ed.), Правовая политика современной России: реалии и перспективы. Материалы международной научно- практической конференции, Irkutsk 2014.
• Sobczak W., Ochrona dziedzictwa kultury w systemie prawnym Unii Europejskiej, Środkowoeuropejskie Studia Polityczne No. 3, 2009.
• Sokolewicz Z., Obywatelstwo a narodowość. Uwagi w związki z ustanowieniem obywatelstwa Unii Europejskiej, Studia Europejskie No. 1, 1997.
• Sondel J. (ed.), Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, Kraków 2006.
• Sosnowski J., Respekt dla wartości, Gazeta Wyborcza No. 15, 1993.
• Szczypiński O., Chrześcijaństwo jako źródło kultury europejskiej w myśli Josepha Ratzingera, https:// depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/5421/chrzescijanstwo_jako_zrodlo_kultury. pdf?sequence=1 (accessed on 8/09/2018, 12.33).
• Szymczak M. (ed.), Słownik języka polskiego, Vol. 1, Warsaw 1988.
• Taylor Ch., The Liberal-Communitarian Debate, [in:] N.L. Rosenblum (ed.), Liberalism and the Moral Life, Cambridge 1989.
• Trzciński J., Obywatelstwo w Europie. Idea i jej wyraz formalny w perspektywie historycznej, Studia Europejskie No. 2, 2002.
• Trzciński J., Obywatelstwo w Europie. Z dziejów idei i instytucji, Warsaw 2006.
• Witkowski Z., Prawo konstytucyjne, Toruń 2009.
• Witkowski Z., [in:] Z. Witkowski, A. Bień-Kacała (eds), Prawo konstytucyjne, Toruń 2015.
• Wronkowska S., Zieliński M., Ziembiński Z., Zasady prawa. Zagadnienia podstawowe, Warsaw 1974.
• Wyrzykowski M., Obywatel i biurokracja, [in:] A. Rzepliński (ed.), Prawa człowieka w społeczeństwie obywatelskim, Warsaw 1993.
• Zeidler K., Pojęcie "dziedzictwa narodowego" w Konstytucji RP i jego prawna ochrona, Gdańskie Studia Prawnicze Vol. 12, 2004.
• Znaniecki F., Nauki o kulturze, Warsaw 1971.
• Zwoliński Rev. A., Wprowadzenie do rozważań o narodzie, Kraków 2005.
• Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997, Journal of laws [Dz.U.] No. 78, item 483, revised [Dz.U.] of 2001, No. 28, item 319.
• Act of 12 April 2001: Electoral Law determining elections to the Sejm and the Senate of the Republic of Poland, Journal of Laws [Dz.U.] of 2001, No. 46, item 499, as amended in 2001, No. 74, item 786.
• Act of 23 July 2003 on the protection of antiquities and taking care of them, consolidated text, Journal of Laws [Dz.U.] of 2014, item 1446.
• Act of 10 July 2015 on amending the Act on the protection of antiquities and taking care of them and the Act on museums, Journal of Laws [Dz.U.] of 2016, item 1330.
• Judgment of 7 June 1994, K 17/93, OTK 1994, part I, item 11.
• Judgment of 31 May 2004, K 15/04, OTK-A 2004, No. 5, item 47.
• Judgment of 12 January 2005, K 24/04, OTK-A 2005, No. 1, item 3.
• Justification for the judgment of 8 October 2007, K 20/07 OTK-A 2007, No. 9, item 102.
• Justification for the judgment of 21 September 2015, K 28/13, OTK ZU 8A/2015, item 120.
• Justification for the judgment of 25 May 2016, Kp 2/15, OTK-A 2016, item 23.

Identyfikatory

DOI

10.26399/iusnovum.v13.2.2019.20/j.sobczak