W kierunku automatycznej klasyfikacji języków naturalnych

• Autorzy: Zbigniew Handzel , Mirosław Gajer

Warianty tytułu

Towards an Automatic Classification of Natural Languages

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Klasyfikacja języków naturalnych jest jednym z głównych zadań językoznawstwa. Spośród różnych typów klasyfikacji języków najbardziej wiarygodną i miarodajną wydaje się być klasyfikacja typologiczna, która łączy języki w jednostki większego rzędu na podstawie podobieństwa ich cech strukturalnych. Podobieństwo typologiczne języków może być wynikiem zarówno ich pochodzenia od wspólnego przodka, czyli prajęzyka, jak i występujących zapożyczeń międzyjęzykowych dotyczących zarówno leksyki, jak i struktur składniowych. W artykule zamieszczono propozycję budowy systemu przeznaczonego do realizacji automatycznej klasyfikacji języków naturalnych ze względu na ich stopień podobieństwa typologicznego. Opracowany przez autorów system uwzględnia obecnie 72 języki należące głównie do indoeuropejskiej rodziny językowej. W systemie uwzględniono ponadto kilka języków należących do innych rodzin językowych oraz wybrane języki sztuczne typu naturalistycznego. Autorzy zaprezentowali program komputerowy służący do wyznaczania liczbowej miary stopnia wzajemnego podobieństwa systemów zaimków osobowych występujących w różnych językach świata. W przyszłości planowana jest budowa analogicznych systemów przeznaczonych do wyznaczania miary podobieństwa języków na podstawie automatycznej analizy wzorców koniugacyjnych czasowników oraz wzorców deklinacyjnych rzeczowników i przymiotników wybranych języków.(abstrakt oryginalny)

EN

Classification of natural languages is one of the main tasks of linguistics. Of the various types of language classification, the most reliable and authoritative seems to be the typological classification, which combines languages into units of a higher order on the basis of similarity of their structural features. The typological similarity of languages may be a result of both their origin from a common ancestor, i.e. a proto-language, and interlingual borrowings concerning both lexis and syntactic structures. The paper presents a proposal for the construction of a system intended for the automatic classification of natural languages according to their degree of typological similarity. The system developed by the authors currently includes 72 languages belonging mainly to the Indo-European language family. The system also includes several languages belonging to other language families and selected artificial languages of a naturalistic type. The authors have presented a computer programme for determining a numerical measure of the degree of mutual similarity between the systems of personal pronouns occurring in different languages of the world. In the future it is planned to build analogous systems to determine the measure of similarity between languages on the basis of automatic analysis of verb conjugation patterns and declension patterns of nouns and adjectives of selected languages.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Języki naturalne; Językoznawstwo; Programy komputerowe

EN

Natural languages; Linguistics; Computer programs

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie
• Rocznik: 2021
• Numer: z. 17
• Strony: 53--70

Twórcy

autor

Zbigniew Handzel

• Wyższa Szkoła Ekonomii i Informatyki w Krakowie

autor

Mirosław Gajer

• Akademia Górniczo-Hutnicza

Bibliografia

• 1. Arnold D., Balkan L., Meijer S., Humphreys R. L., Sadler L., Machine translation: an introductory guide, NCC Blackwell, London, 1994.
• 2. Dalewska-Greń H., Języki słowiańskie, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa, 2002.
• 3. Danecki J., Współczesny język arabski i jego dialekty, Wydawnictwo Akademickie DIALOG, Warszawa, 2000.
• 4. Künstler J. M., Języki chińskie, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2000.
• 5. Majewicz A. F., Języki świata i ich klasyfikowanie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1989.
• 6. Mańczak W., Języki romańskie [w:] "Języki indoeuropejskie"(pod redakcją Leszka Bednarczuka), tom II, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1988.
• 7. Matisoff J. A., Zagrożona różnorodność: języki i formy życia, Świat Nauki, nr 10, 2002, ss. 66-73.
• 8. Miles R., Python - zacznij programować, Wydawnictwo HELION, Gliwice, 2019.
• 9. Milewski T., Językoznawstwo, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2004.
• 10. Raschka S., Python - uczenie maszynowe, Wydawnictwo HELION, Gliwice, 2018.