Protecting Conscientious Objection Aas the "Hard Core" of Human Dignity

• Autorzy: Michał Skwarzyński

Warianty tytułu

Ochrona sprzeciwu sumienia jako "twardego rdzenia" godności człowieka

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article is an analysis of legal and axiological source of conscientious objection. The study was based on the European and national system of human rights protection. Freedom of conscientious objection is recognized by both Article 9(1) of the European Convention on Human Rights and Article 10(2) of the Charter of Fundamental Rights of the European Union. The problem of conscientious objection is the subject of the analysis of the doctrine in connection with the judgment of the Polish Constitutional Tribunal of 7 October 2015 in case K 12/14, which concerned the doctor's conscience clause. The conscientious objection protects the hard core of dignity and its essence. The human right to freedom of conscience and religion is one of the closest, if not the closest, to dignity of the human being. The author also points out the scope of the human right to conscientious objection and claims that it should have a subsidiary character, be limited to justified cases, as well as seek to protect the interests stipulated in the systems of natural law or positive law.(original abstract)

Artykuł jest analizą źródła normatywnego i aksjologicznego dla sprzeciwu sumienia. Badanie opierało się na europejskim i krajowym systemie ochrony praw człowieka. Prawo do sprzeciwu sumienia uznaje zarówno art. 9 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw, jak i art. 10 ust. 2 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Problem sprzeciwu sumienia jest obecnie przedmiotem analizy doktryny w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 października 2015 r., w sprawie sygn. akt K 12/14, który dotyczył klauzuli sumienia lekarza. Sprzeciw sumienia chroni "rdzeń" godności człowieka i jej istotę. Prawo człowieka do wolności sumienia i wyznania jest jednym z najbliższych, jeśli nie najbliższym, istoty godności ludzkiej. Autor wskazuje również na zakres prawa człowieka do sprzeciwu sumienia i twierdzi, że powinien on mieć charakter pomocniczy, subsydiarny, ograniczony do uzasadnionych przypadków, a także dążyć do ochrony interesów określonych w systemach prawa naturalnego lub w prawie pozytywnym.(abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Human rights; Human rights protection; Human dignity

PL

Prawa człowieka; Ochrona praw człowieka; Godność człowieka

• Czasopismo: Ius Novum
• Rocznik: 2019
• Tom: 13
• Numer: nr 2
• Strony: 270--291

Twórcy

autor

Michał Skwarzyński

• The John Paul II Catholic University of Lublin, Poland

Bibliografia

• Amos M., Human Rights Law, Oxford and Portland, Oregon 2014.
• Bierzanek R., Symonides J., Prawo międzynarodowe publiczne, Warsaw 1994.
• Bosek L., Prawo osobiste do odmowy działania sprzecznego z własnym sumieniem na przykładzie lekarza, Forum Prawnicze No. 1, 2014.
• Bosek L., Problem zakresowej niekonstytucyjności art. 39 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, [in:] P. Stanisz, J. Pawlikowski, M. Ordon (eds), Sprzeciw sumienia w praktyce medycznej - aspekty etyczne i prawne, Lublin 2014.
• Burgorgue-Larsen L., Levade A., Picod F. (eds), Traité établissant une Constitution pour l'Europe. Commentaire Article par article. Partie II, La Charte des droits fondamentaux de l'Union, Brussels 2005.
• Brzozowski W., Orzeczenie: Eweida i inni v. Wielka Brytania, http://prawaczlowieka.edu.pl/ index.php?orzeczenie=8d8ebea7b076c177ecd21e2d0d7e52fa74c48f3c-b0 (accessed on 1/09/2016).
• Brzozowski W., Prawo lekarza do sprzeciwu sumienia (po wyroku Trybunału Konstytucyjnego), Państwo i Prawo No. 7, 2017.
• Cichoń Z., Klauzula sumienia w różnych zawodach, [in:] Prawnik katolicki a wartość prawa, Kraków 1999.
• Ciucă A., The Right to Conscientious Objection, Logos Universality Mentality Education Novelty, Section: Law Vol. 5, No. 1, 2017.
• Complak K., Uwagi o godności człowieka oraz jej ochrona w świetle nowej konstytucji, Przegląd Sejmowy No. 5, 1998.
• Cumper J-F., Article 9: Freedom of Thought, Conscience, and Religion, [in:] D. Harris, M. O'Boyle, C. Warbrick (eds), Law of the European Convention on Human Rights, Oxford 2014.
• Czapliński W., Interwencja w Iraku z punktu widzenia prawa międzynarodowego, Państwo i Prawo No. 1, 2004.
• Decaux E. (ed.), Le Pacte International relatif aux droits civils et politiques. Commentaire Article par article, Paris 2011.
• Gamper D., Conscientious Objection to Same-Sex Marriage: Politics by Other Means, [in:] F. Requejo, C. Ungureanu (eds), Democracy, Law and Religious Pluralism in Europe: Secularism and Postsecularism, London-NewYork 2014.
• Garlicki L., Hofmański P., Wróbel A. (eds), Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Komentarz do artykułów 1-18, Vol. 1, Warsaw 2010.
• Hill M., Religious Symbolism and Conscientious Objection in the Workplace: An Evaluation of Strasbourg's Judgment in Eweida and others v. United Kingdom, Ecclesiastical Law Journal Vol. 15, No. 2, 2013.
• Janczarek S., Immunitet jurysdykcyjny państwa a bezwzględnie obowiązujące normy prawa międzynarodowego, Państwo i Prawo No. 12, 2009.
• Jedlecka W., Policiewicz J., Pojęcie godności na tle Konstytucji RP, [in:] A. Bator (ed.), Z zagadnień teorii i filozofii prawa. Konstytucja, Wrocław 1999.
• Joseph S., Castan M., The International Covenant on Civil and Political Rights. Cases, Materials and Commentary, Oxford 2013.
• Koncewicz T., Zubik M., Konopacka M., Staśkiewicz K., Developments in Polish Constitutional Law: The Year 2016 in Review, [in:] R. Albert, D. Landau, P. Faraguna, S. Drugda (eds), The I·CONnect-Clough Center 2016 Global Review of Constitutional Law, Boston 2017.
• Krukowski J., Godność człowieka podstawą konstytucyjnego katalogu praw i wolności jednostki, [in:]
• L. Wiśniewski (ed.), Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona, Warsaw 1997.
• Machnikowska A., Klauzula sumienia w zawodzie prawnika, [in:] O. Nawrot (ed.), Klauzula sumienia w państwie prawa, Sopot 2015.
• Mezglewski A., Misztal H., Stanisz P., Prawo wyznaniowe, Warsaw 2011.
• Mik C., Ius cogens we współczesnym prawie międzynarodowym, [in:] A. Wnukiewicz- -Kozłowska (ed.), Aksjologia współczesnego prawa międzynarodowego, Wrocław 2011.
• Nawrot O., Klauzula sumienia w zawodach medycznych w świetle standardów Rady Europy, Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmu No. 3, 2012.
• Nawrot O., Sprzeciw sumienia a prawa człowieka i ich filozofia, [in:] O. Nawrot (ed.), Klauzula sumienia w państwie prawa, Sopot 2015.
• Orzeszyna K., Godność ludzka podstawą praw człowieka, [in:] R. Tabaszewski (ed.), Człowiek i jego prawa i odpowiedzialność, Lublin 2013.
• Orzeszyna K., Klauzula sumienia jako gwarancja realizacji prawa do wolności sumienia, Medyczna Wokanda, Naczelna Izba Lekarska No. 9, 2017.
• Pawlikowski J., Prawo do sprzeciwu sumienia w ramach legalnej opieki medycznej. Rezolucja nr 1763 Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z dnia 7 października 2010 r., Studia z Prawa Wyznaniowego No. 14, 2011.
• Pawlikowski J., Conscientious Objection of Health Care Workers in the Context of Genetic Testing, [in:] Philosophy and Medicine, Vol. 128: M. Soniewska (ed.), The Ethics of Reproductive Genetics: Between Utility, Principles, and Virtues, 2018.
• Pazdan M., Prawo prywatne międzynarodowe, [in:] System Prawa Prywatnego, Vol. 20A, Warsaw 2014.
• Puppinck G., Conscientious Objection and Human Rights: A Systematic Analysis, Brill Research Perspectives in Law and Religion Vol. 1, No. 1, 2017.
• Renucci J-F., Droit européenn des droits de l'homme. Droits et libertés fondamentaux garantis par CEDH, Paris 2013.
• Safjan M., Bosek L. (eds), Konstytucja RP, Vol. 1: Komentarz do art. 1-86, C.H. Beck 2016.
• Skwarzyński M., Sprzeciw sumienia w europejskim i krajowym systemie ochrony praw człowieka, Przegląd Sejmowy No. 6, 2013.
• Skwarzyński M., Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w zakresie klauzuli sumienia, [in:] P. Stanisz, A.M. Abramowicz, M. Czelny, M. Ordon, M. Zawiślak (eds), Aktualne problemy wolności myśli, sumienia i religii, Lublin 2015.
• Stanisz P., Pawlikowski J., Ordon M. (eds), Sprzeciw sumienia w praktyce medycznej - aspektyetyczne i prawne, Lublin 2014.
• Stanisz P., Pawlikowski J., Il diritto dei medici all'obiezione di coscienza in Polonia: recenti sviluppi, Quaderni di diritto e politica ecclesiastica No. 2, 2017.
• Sudre F., Droit européen et international des droits de l'homme, Paris 2008.
• Szostek A., Kategoria sumienia w etyce, [in:] P. Stanisz, J. Pawlikowski, M. Ordon (eds), Sprzeciw sumienia w praktyce medycznej - aspekty etyczne i prawne, Lublin 2014.
• Wiśniewski A., Koncepcja marginesu oceny w orzecznictwie ETPCz, Gdańsk 2008. Women's Sexual and Reproductive Health and Rights in Europe, Council of Europe 2017.
• Wyrozumska A., Umowa międzynarodowa. Teoria i praktyka, Warsaw 2006.
• Takemura H., International Human Right to Conscientious Objection to Military Service and Individual Duties to Disobey Manifestly Illegal Orders, Berlin, Heidelberg 2009.
• Zajadło J., Godność jednostki w aktach międzynarodowej ochrony praw człowieka, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny No. 2, 1989.
• Zajadło J., Sędzia pomiędzy moralnym przekonaniem a wiernością prawu (na przykładzie orzecznictw sądów amerykańskich w sprawach niewolnictwa), [in:] O. Nawrot (ed.), Klauzula sumienia w państwie prawa, Sopot 2015.
• Zoll A., Prawo lekarza do odmowy udzielenia świadczeń zdrowotnych i jego granice, Prawo i Medycyna No. 13, 2003.
• Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997, Journal of Laws [Dz.U.] of 1997, No. 78, item 483, as amended.
• Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms of 4 November 1950, Journal of Laws [Dz.U.] of 1993, No. 61, item 284, as amended.
• International Covenant on Civil and Political Rights, opened for signature in New York on 19 December 1966, annex to Journal of Laws [Dz.U.] of 1977, No. 38, item 167.
• Charter of Fundamental Rights of 7 December 2000, OJ EU C 83/02 of 2010, p. 389.
• Resolution No. 337 of the Parliamentary Assembly of the Council of Europe of 26 January 1967 on the right to conscientious objection to military service in the Member States of the Council of Europe, http://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/Xref-XML2HTML-EN.asp?fileid= 16909&lang=en (accessed on 1/09/2016).
• Recommendation No. 478 of the Parliamentary Assembly of the Council of Europe of 26 January 1967 on the right to conscientious objection, http://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/ Xref-XML2HTML-en.asp?fileid=14515&lang=en (accessed on 1/09/2016).
• Recommendation No. 816 of 7 October 1977 on the right to conscientious objection to military service, http://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/Xref-XML2HTML-en.asp?fileid= 14850&lang=en (accessed on 1/09/2016).
• Recommendation No. 1518 of 26 May 2001 on exercise of the right of conscientious objection to military service in Council of Europe Member States, http://assembly.coe.int/nw/xml/ XRef/Xref-XML2HTML-EN.asp?fileid=16909&lang=en (accessed on 1/09/2016).
• Resolution No. 1763 of the Parliamentary Assembly of the Council of Europe of 7 October 2010 on the right to conscientious objection in lawful medical care, Assembly debate on 7 October 2010 (35th sitting), the text adopted by the Assembly on 7 October 2010 (35th sitting), http://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/Xref-XML2HTML-en.asp?fileid=17909&lang=en (accessed on 1/09/2016).
• Explanations relating to the Charter of Fundamental Rights, OJ C 303/2007, p. 21, http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2007:303:0017:0035:PL:PDF (accessed on 30/09/2018).
• Human Rights Committee, case JP v. Canada, conclusion of 8 November 1991, Communications, nº 446/1991.
• Judgment of the Constitutional Tribunal of 7 October 2015, K 12/14, OTK ZU 9A/2015, item 143.
• Tomi Autio v. Finland, decision of 6 December 1991, application no. 17086/90.
• Kokkinakis v. Greece, judgment of 25 May 1993, application no. 14307/88.
• Thlimmenos v. Greece, judgment of 6 April 2000, application no. 34369/97.
• Église métropolitaine de Bessarabie and others v. Moldova, judgment of 13 December 2001, application no. 45701/99.
• Ülke v. Turkey, judgment of 24 January 2006, application no. 39437/98.
• Leela Förderkreis e.V. and Others v. Germany, judgment of 6 November 2008, application no. 58911/00.
• Jehovah's Witnesses in Moscow and Others v. Russia, judgment of 10 June 2010, application no. 302/02, amended on 18 August 2010, TAGANROG LRO and others v. Russia, application no. 32401/10.
• Jakóbski v. Poland, judgment of 7 December 2010, application no. 18429/06.
• R.R. v. Poland, judgment of 26 May 2011, application no. 27617/04.
• Bayatyan v. Armenia, judgment of 7 July 2011, application no. 23459/03.
• Bukharatyan v. Armenia, judgment of 10 January 2012, application no. 37819/03.
• Tsaturyan v. Armenia, judgment of 10 January 2012, application no. 37821/03.
• Eweida and Others v. the United Kingdom, judgment of 15 January 2013, applications no. 48420/10, 59842/10, 51671/10 and 36516/10.
• F.G. v. Sweden, judgment of 23 March 2016, application no. 43611/11. Enver Aydemir v. Turkey, judgment of 7 June 2016, application no. 26012/11.

Identyfikatory

DOI

10.26399/iusnovum.v13.2.2019.26/m.skwarzynski