Aggravation of Crimes Against Property Due to Features of the Subject of Committed Act

• Autorzy: Blanka Julita Stefańska

Warianty tytułu

Typy kwalifikowane przestępstw przeciwko mieniu ze względu na właściwości przedmiotu czynności wykonawczej

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This article discusses aggravated types of crime against property considering the features of the act committed. This concerns an entrusted movable object (Article 284 § 2 of the Polish Criminal Code), property of substantial value (Article 289 § 2, Article 294 § 1 Criminal Code) and objects of special importance for culture (Article 294 § 2 Criminal Code). Interpretation of these constituent elements has been provided by making references to views presented by the representatives of the legal doctrine and in case law. The author assumes that an entrusted object is one which has been handed over to the perpetrator with the power of disposal, subject to the obligation to return it. It is in the perpetrator's possession before being misappropriated. Property of substantial value or an object of special importance for culture - pursuant to Article 294 § 1 and § 2 of the Criminal Code - is a constituent element aggravating some crimes against property under the Criminal Code listed in Article 294 § 1, namely: theft of another person's movable object (Article 278 § 1), theft of computer software (Article 278 § 2), misappropriation of another person's movable object or property right (Article 284 § 1), misappropriation (Article 284 § 2), switching into a telecommunication device (Article 285 § 1), fraud (Article 286 § 1), computer fraud (Article 287 § 1), destroying, damaging or making useless of another person's property (Article 288 § 1), breaking or damaging a submarine cable or violating regulations applicable in the case of laying or repairing such cables (Article 288 § 3) and intentional handling stolen goods (Article 291 § 1). The list of the regulations defining the basic types of the crimes is exhaustive (numerus clausus), and this regulation may not be applied to other crimes against property. Property of substantial value is property the value of which at the time of committing of the prohibited act exceeds PLN 200,000 (Article 115 § 5 Criminal Code). The value of the property being the subject of the prohibited act should be calculated as of the time of committing the act and not the time of passing the judgment. In the author's opinion, cultural property has the same meaning as in the definition provided in Article 2(1) of the Act of 25 May 2017 on the restoration of national cultural property, pursuant to which this is "a monument as defined in Article 3(1) of the Act of 23 July 2003 on the protection and care of monuments, a movable object which is not a monument, and also elements or components thereof the preservation of which is in the public interest, considering their artistic, historical or scientific value or their significance for cultural heritage and development." One argument for giving it this meaning is the fact that it is determined in the act which is recognised as fundamental as regards cultural property. (original abstract)

Przedmiotem artykułu są typy kwalifikowane przestępstw przeciwko mieniu ze względu na właściwości przedmiotu czynności wykonawczej. Chodzi o powierzoną rzecz ruchomą (art. 284 § 2 k.k.), mienie znacznej wartości (art. 289 § 2, art. 294 § 1 k.k.) oraz dobro o szczególnym znaczeniu dla kultury (art. 294 § 2 k.k.). Została dokonana wykładnia tych znamion z odwołaniem do wypowiedzi w doktrynie i judykaturze. Autorka przyjmuje, że rzeczą powierzoną jest ta, która została przekazana sprawcy we władanie z obowiązkiem zwrotu. Znajduje się ona w posiadaniu sprawcy przed dokonaniem jej przywłaszczenia. Mienie znacznej wartości lub dobro o szczególnym znaczeniu dla kultury - zgodnie z art. 294 § 1 i 2 k.k. - jest znamieniem kwalifikującym niektórych przestępstw przeciwko mieniu, enumeratywnie wymienionych w art. 294 § 1 k.k., a mianowicie: kradzieży cudzej rzeczy ruchomej (art. 278 § 1 k.k.), kradzieży programu komputerowego (art. 278 § 2 k.k.), przywłaszczenia cudzej rzeczy ruchomej lub prawa majątkowego (art. 284 § 1 k.k.), sprzeniewierzenia (art. 284 § 2 k.k.), włączenia się do urządzenia telekomunikacyjnego (art. 285 § 1 k.k.), oszustwa (art. 286 § 1 k.k.), oszustwa komputerowego (art. 287 § 1 k.k.), zniszczenia cudzej rzeczy, uszkodzenia lub uczynienia jej niezdatną do użytku (art. 288 § 1 k.k.), przerwania lub uszkodzenia kabla podmorskiego albo naruszenia przepisów obowiązujących przy zakładaniu lub naprawie takiego kabla (art. 288 § 3 k.k.) i umyślnego paserstwa (art. 291 § 1 k.k.). Wyliczenie przepisów określających podstawowe typy przestępstw jest wyczerpujące (numerus clausus) i przepis ten nie może być zastosowany do innych przestępstw przeciwko mieniu. Mieniem znacznej wartości jest mienie, którego wartość w czasie popełnienia czynu zabronionego przekracza 200 000 zł (art. 115 § 5 k.k.). Wartość mienia stanowiącego przedmiot czynu winna być liczona w odniesieniu do czasu popełnienia czynu, a nie odniesiona do czasu orzekania. Dobro kultury, zdaniem autorki, ma takie samo znaczenie, jakie nadano mu w definicji zawartej w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 25 maja 2017 r. o restytucji narodowych dóbr kultury, w myśl której oznacza ono "zabytek w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, rzecz ruchomą niebędącą zabytkiem, a także ich części składowe lub zespoły, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na ich wartość artystyczną, historyczną lub naukową, lub ze względu na ich znaczenie dla dziedzictwa i rozwoju kulturalnego". Za nadaniem takiego znaczenia przemawia zamieszczenie definicji w ustawie uważanej za podstawową w dziedzinie dóbr kultury. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Crime; Culture; Criminal Law; Cultural heritage

PL

Przestępczość; Kultura; Prawo karne; Dziedzictwo kulturowe

• Czasopismo: Ius Novum
• Rocznik: 2019
• Tom: 13
• Numer: nr 3
• Strony: 32--56

Twórcy

autor

Blanka Julita Stefańska

• Lazarski University in Warsaw; Poland

Bibliografia

• Andrejew I., Polskie prawo karne w zarysie, Warszawa 1989.
• Andrejew I., Świda W., Wolter W., Kodeks karny z komentarzem, Warszawa 1973.
• Banaszak B., Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009.
• Bojarski A. (ed.), Prawo karne materialne. Część ogólna i szczególna, Warszawa 2010.
• Bojarski T., Odmiany podstawowych typów przestępstw w polskim prawie karnym, Warszawa 1982.
• Buchała K., Odpowiedzialność za przestępstwa kwalifikowane przez następstwa czynu, Wojskowy Przegląd Prawniczy No. 1, 1972.
• Buchała K., Prawo karne materialne, Warszawa 1989.
• Dąbrowska-Kardas M., Kardas P., Czyn ciągły i ciąg przestępstw: komentarz do art. 12 i 91 Kodeksu karnego, Kraków 1999.
• Dąbrowska-Kardas M., Kardas P., [in:] A. Zoll (ed.), Kodeks karny. Komentarz, Vol. III, Warszawa 2013.
• Dermont A., Ustawowa zamiana "mienia" na "rzecz" w kodeksie karnym, Prokuratura i Prawo No. 9, 2003.
• Dudek P.M., Inflacja pieniądza a prawo karne, Państwo i Prawo No. 10, 2014.
• Filar M. (ed.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2016.
• Fredrich-Michalska I., Stachurska-Marcińczak B. (eds), Nowe kodeksy karne - z 1997 r. z uzasadnieniami, Warszawa 1997.
• Gadecki B., Kontrowersje wokół odpowiedzialności za zniszczenie lub uszkodzenie dobra o szczególnym znaczeniu dla kultury, Ius Novum No. 4, 2013.
• Gajewski M., W sprawie tożsamości kwalifikacji prawnej jako koniecznej przesłanki uznania, że przestępstwa zostały popełnione w warunkach ciągu przestępstw, Przegląd Sądowy No. 11-12, 2000.
• Gajewski M., Glosa do uchwały SN z dnia 11 sierpnia 2000 r., I KZP 17/2000, OSP No. 9, 2001.
• Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 2017.
• Gerecka-Żołyńska A., W kwestii definicji dobra kultury i dzieła sztuki, Prokuratura i Prawo No. 9, 1999.
• Góral R., Kodeks karny. Praktyczny komentarz, Warszawa 2007.
• Górniok O., Hoc S., Kalitowski M., Przyjemski S.M., Sienkiewicz Z., Szumski J., Tyszkiewicz L., Wąsek A., Kodeks karny. Komentarz, Vol. II, Gdańsk 2005.
• Grześkowiak A. (ed.), Prawo karne, Warszawa 2009.
• Grześkowiak A., Wiak K. (eds), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2018.
• Jagiełło D., Prawo karne materialne, Skierniewice 2013.
• Kaczmarek J., Kierszka M., Pojęcia "mienie w wielkich rozmiarach", "zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach" oraz "dobra o szczególnym znaczeniu dla kultury" w kodeksie karnym, Prokuratura i Prawo No. 3, 2000.
• Kardas P., Prawnokarna ochrona informacji w polskim prawie karnym z perspektywy przestępstw komputerowych. Analiza dogmatyczna i strukturalna w świetle aktualnie obowiązującego stanu prawnego, Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych No. 1, 2000.
• Kochanowski J., Przestępstwa kwalifikowane przez następstwa w kodeksie karnym, Państwo i Prawo No. 1, 1972.
• Konieczniak K., Uwagi o pojmowaniu typów zmodyfikowanych, [in:] J. Giezek, J. Brzezińska (eds), Zmodyfikowane typy przestępstw w teorii i praktyce sądowej, Warszawa 2017.
• Księżopolska-Kukulska A., Dobra kultury jako przedmiot ochrony w prawie karnym, Prokurator No. 2, 2007.
• Kulik M., Przestępstwo i wykroczenia uszkodzenia rzeczy, Lublin 2005.
• Kulik M., [in:] M. Mozgawa (ed.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2017.
• Lachowski J., Glosa do uchwały SN z dnia 11 sierpnia 2000 r., I KZP 17/2000, Monitor Prawniczy No. 6, 2001.
• Lachowski J., [in:] V. Konarska-Wrzosek (ed.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2018.
• Łabuda G., [in:] J. Giezek (ed.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, Warszawa 2014.
• Makarewicz J., Kodeks karny z komentarzem, Lwów 1938.
• Marek A., Prawo karne, Warszawa 2009.
• Marek A., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010.
• Marek A., Lachowski J., Prawo karne. Zarys problematyki, Warszawa 2011.
• Michalski B., [in:] A. Wąsek, R. Zawłocki (eds), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do art. 222-316, Vol. II, Warszawa 2010.
• Mocarska D., Wybrane zagadnienia prawa karnego materialnego, Szczytno 2013.
• Mozgawa M. (ed.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2017.
• Oczkowski T., [in:] R.A. Stefański (ed.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2018.
• Pleńska D., Górniok O., [in:] I. Andrejew, L. Kubicki, J. Waszczyński (eds), System prawa karnego. O przestępstwach w szczególności, Vol. IV, part II, Wrocław-Warszawa-Kraków- Gdańsk-Łódź 1989.
• Pływaczewski E., [in:] A. Marek (ed.), Prawo karne. Zagadnienia teorii i praktyki, Warszawa 1986.
• Pruszyński J., Dziedzictwo kultury Polski: jego straty i ochrona prawna, Vol. 2, Kraków 2001.
• Przyborowska-Klimczak A., Dobro kultury, [in:] K. Zeidler (ed.), Leksykon prawa ochrony zabytków, Warszawa 2010.
• Radecki W., Ochrona dóbr kultury w nowym kodeksie karnym, Prokuratura i Prawo No. 2, 1998.
• Radecki W., Ochrona zabytków w polskim, czeskim i słowackim prawie karnym, Prokuratura i Prawo No. 4, 2012.
• Sieroszewski W., Ochrona prawna dóbr kultury w Polsce, Warszawa 1971.
• Sośnicka A., Przestępstwo i wykroczenie przywłaszczenia w polskim prawie karnym, Warszawa 2013.
• Stefański R.A., A review of resolutions of the Criminal Chamber of the Supreme Court concerning material penal law for 1991-1993, Wojskowy Przegląd Prawniczy No. 3-4, 1994.
• Stefański R.A., Prawo karne materialne. Część szczególna, Warszawa 2009.
• Surkont M., Prawo karne, Bydgoszcz-Gdynia 2001.
• Szwarczyk M., [in:] T. Bojarski (ed.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2006.
• Śliwiński S., Polskie prawo karne, Warszawa 1946.
• Śliwowski J., Prawo karne, Warszawa 1975.
• Świda W., Prawo karne, Warszawa 1989.
• Trzciński M., Przestępczość przeciwko zabytkom archeologicznym. Problematyka prawno-kryminalistyczna, Warszawa 2010.
• Trzciński M., Przestępczość przeciwko zabytkom, Prokuratura i Prawo No. 6, 2011.
• Wilk L., [in:] T. Dukiet-Nagórska (ed.), Prawo karne. Część ogólna, szczególna i wojskowa, Warszawa 2014.
• Wilk L., [in:] M. Królikowski, R. Zawłocki (eds), Kodeks karny. Część szczególna, Vol. II: Komentarz. Art. 222-316, Warszawa 2017.
• Wojciechowski J., Kodeks karny. Komentarz. Orzecznictwo, Warszawa 1998.
• Wolter W., Z rozważań nad kwalifikowanymi typami przestępstw, Państwo i Prawo No. 8-9, 1972.
• Zeidler K., Prawo ochrony dziedzictwa kultury, Warszawa 2007.
• Zgoliński, I., [in:] V. Konarska-Wrzosek (ed.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2018.
• Zgółkowa H. (ed.), Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, Vol. 31, Poznań 2001.
• Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady - reguły - wskazówki, Warszawa 2010.

Identyfikatory

DOI

10.26399/iusnovum.v13.3.2019.29/b.j.stefanska