Prawo agenta do prowizji a odpowiedzialność agenta del credere. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 15.02.2018 r., sygn. akt I CSK 487/17

• Autorzy: Krzysztof Topolewski

Warianty tytułu

Agent's Right to Commission and Agent's del Credere Liability. Commentary on the Judgement of the Supreme Court of 15 February 2018, File Ref. Act I CSK 487/17

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem glosy jest analiza stanowiska Sądu Najwyższego w kwestiach związanych z odpowiedzialnością del credere agenta, zwłaszcza stanowiska co do utraty prawa do prowizji z tytułu pośrednictwa jako postaci tej odpowiedzialności. W glosie zakwestionowano pogląd Sądu Najwyższego, zgodnie z którym odpowiedzialność agenta del credere może polegać na kompensującej poniesioną przez dającego zlecenie szkodę utracie prawa do prowizji. Wskazano, że wykluczenie możliwości ustanowienia zabezpieczania wierzytelności stanowiącego obejście unormowania odpowiedzialności del credere agenta jest trafne tylko w części, ze względu na brak de lege lata w semiimperatywnym art. 761 7 k.c. podstaw pozbawienia skuteczności zabezpieczeń prawa wekslowego. Podkreślono, że nie powinna być akceptowana odpowiedzialność agenta za wykonanie przez klienta zobowiązania względem dającego zlecenie poza ramami podlegającej ograniczeniom odpowiedzialności del credere, w tym nie powinna być akceptowana odpowiedzialność agenta za klienta w ramach odpowiedzialności ex contractu. Podtrzymano pogląd, że zawarcie umowy za pośrednictwem agenta stanowi tylko jedną z przesłanek prawa do prowizji i jako błędne oceniono twierdzenie zawarte w komentowanym wyroku, że "prowizja agenta co do zasady nie jest zależna od wykonania umowy przez klienta".(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the commentary is to analyse the Supreme Court's position regarding issues related to agent's del credere liability, especially the position regarding the loss of the right to commission for agency as a form of such liability. The commentary contests the view of the Supreme Court admitting that del credere liability of an agent may take the form of loss of the right to commission which compensating the damage suffered by a principal. The commentary indicates that questioning a possibility to establish security by an agent for principal's claim against his client, which security circumvents the law regulating agent's del credere liability, is somewhat correct only, because de lege lata semi-imperative article 7617 of the Polish Civil Code does not contain the normative basis for precluding the effectiveness of the security regulated in the bill of exchange law. It was emphasised that the agent's liability for the client's non-performance the obligation to the principal aside from the framework of restricted del credere liability, including such a liability in the framework of the ex conrtactu liability, should not be accepted. The commentary upholds the view that conclusion of the contract through the agent is only the one of the premises for the right to commission and the view adopted by the Supreme Court that the agent's commission does not depend in principle on the performance by the client the obligation to principle was considered erroneous.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Umowa; System agencyjny; Prowizja; Zabezpieczenie wierzytelności

EN

Contract; Agency system; Commission; Liability security

• Czasopismo: Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 10
• Strony: 52--58

Twórcy

autor

Krzysztof Topolewski

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• Bucior, D. (2018). W: Habdas, M. & Fras, M. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom IV. Zobowiązania. Część szczególna (art. 535-7649). Wolters Kluwer.
• Czachórski, W., & Brzozowski, A., Safjan, M., & Skowrońska-Bocian, E. (2009). Zobowiązania. Zarys wykładu. LexisNexis.
• Dybowski, T., & Pyrzyńska, A. (2020). Rozdział III. Świadczenie. W: K. Osajda (red.), System Prawa Prywatnego. Tom 5. Prawo zobowiązań - część ogólna. C.H.Beck.
• Górny, K. (2022). Komentarz do art. 7617 k.c. W: M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny. Tom III. Komentarz. Art. 627-1088. C.H.Beck, Leglis.
• Kaliński, M. (2018). Rozdział I. Odpowiedzialność odszkodowawcza. W: A. Olejniczak (red.), System Prawa Prywatnego. Tom 6. Prawo zobowiązań - część ogólna. C.H.Beck.
• Konert, A. (2020). Komentarz do art. 761 7 k.c. W: M. Załucki (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. C.H.Beck, Legalis.
• Łętowska, E., & Osajda, K. (2020). Rozdział I. Wprowadzenie do części ogólnej zobowiązań. W: K. Osajda (red.). System Prawa Prywatnego. Tom 5. Prawo zobowiązań - część ogólna. C.H.Beck.
• Pajor, T. (1982). Odpowiedzialność dłużnika za niewykonanie zobowiązania. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Radwański, Z., & Zieliński, M. (2012). Rozdział VII. Normy i przepisy prawa cywilnego. W: M. Safjan (red.). System Prawa Prywatnego. Tom 1. Prawo cywilne - część ogólna. C.H.Beck.
• Radwański, Z., Olejniczak, A., & Grykiel, J. (2019). Rozdział IV. Rodzaje czynności prawnych. W: Z. Radwański (red.), System Prawa Prywatnego. Tom 1. Prawo cywilne - część ogólna. C.H.Beck.
• Rott-Pietrzyk, E. (2018). Rozdział XI. Umowa agencyjna. W: J. Rajski (red.). System Prawa Prywatnego. Tom 7. Prawo zobowiązań - część szczegółowa. C.H.Beck.
• Topolewski, K. (2007). Cywilnoprawne skutki niewykonania umowy agencyjnej. Verba.
• Topolewski, K. (2015). Umowa agencyjna według Kodeksu Cywilnego. Wybrane problemy de lege ferenda. W: A. Olejniczak, J. Haberko, A. Pyrzyńska, & D. Sokołowska (red.), Współczesne problemy prawa zobowiązań. Wolters Kluwer.
• Topolewski, K. (2017). Prawo agenta do prowizji del credere a problem odpłatności z tytułu zabezpieczenia wierzytelności. W: A. Jakubecki, J. Mojak, & J. Widło (red.), Zabezpieczenia wierzytelności w prawie polskim w 20-lecie przywrócenia zastawu rejestrowego. Innovatio Press. Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji w Lublinie.
• Topolewski, K. (2019). Odpowiedzialność agenta za wypłacalność klienta a klauzula del credere. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 31.01.2018 r., I CSK 251/17. Przegląd Sądowy, (4).
• Topolewski, K. (2020). Problem zabezpieczenia przez agenta wierzytelności dającego zlecenie względem klienta w świetle art. 761 7 k.c. W: K. Szadkowski, & K. Żok (red.) Zabezpieczenia wierzytelności. Wolters Kluwer.
• Wiśniewski, T. (2017). Tytuł XXIII. Umowa agencyjna. W: J. Gudowski (red.). Kodeks cywilny. Komentarz. Tom V. Zobowiązania. Część szczegółowa. Wolters Kluwer.
• Włodarska, K. (2008). Umowa agencyjna. LexisNexis.
• Wolter, A., Ignatowicz, J., & Stefaniuk, K. (2020). Prawo cywilne. Zarys części ogólnej. Wolters Kluwer.

Identyfikatory

DOI

10.33226/0137-5490.2022.10.7