Możliwe kierunki regulacji ochrony pracy samozatrudnionych ekonomicznie zależnych

• Autorzy: Kinga Moras-Olaś

Warianty tytułu

Possible Ways of Regulating Labour Protection of Economically Dependent Self-Employed Workers

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Konieczność objęcia samozatrudnionych ekonomicznie zależnych, tj. grupy osób świadczących pracę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, na podstawie umów nieprowadzących do nawiązania stosunku pracy, a jednak w warunkach zbliżonych do pracowników, regulacjami w zakresie ochrony pracy nie powinna budzić wątpliwości, zwłaszcza w kontekście art. 24 Konstytucji RP. Celem artykułu jest zwięzłe zaprezentowanie możliwych kierunków regulacji przedmiotowej problematyki, w szczególności z perspektywy systemowej, oraz przedstawienie podejścia, zdaniem autorki, optymalnego. Występujące w tym zakresie propozycje obejmują różne koncepcje objęcia ochroną samozatrudnionych ekonomicznie zależnych, począwszy od utrzymania status quo, aż do włączenia samozatrudnienia ekonomicznie zależnego w zakres stosunku pracy. Żadna z tych skrajnych koncepcji nie wydaje się jednak właściwa i konieczne jest poszukiwanie złotego środka. Za najbardziej pożądane można uznać wyodrębnienie przedmiotowego samozatrudnienia jako osobnej kategorii prawnej, w powiązaniu z przyznaniem członkom tej grupy określonych praw. Przyjęcie takiego kierunku pozwoli na delimitację samozatrudnienia ekonomicznie zależnego od stosunku pracy oraz zapewnienie wymaganej ochrony podmiotom świadczącym pracę w tej formie, dostosowanej do jej specyfiki. (abstrakt oryginalny)

EN

The necessity to cover economically dependent self-employed persons, i.e. a group of people providing work as part of their economic activity, based on contracts that do not lead to an employment relationship, but in conditions similar to employees, with labour protection regulations should not raise doubts, in particular in the context of Art. 24 of the Polish Constitution. The article aims to briefly present the possible ways of regulating this subject matter, in particular from the system perspective, and to present the approach that is, in the author's opinion, the optimal one. Proposals in this respect include various concepts of protecting economically dependent self-employed workers, ranging from maintaining the status quo to including economically dependent self-employment in the scope of the employment relationship. However, none of these extreme concepts seems to be correct and it is necessary to look for a golden mean. It seems most desirable to distinguish the self-employment in question as a separate legal category in conjunction with the granting of certain rights to members of this group. Adopting this direction will allow for the delimitation of economically dependent self-employment and the employment relationship connected with providing the required protection to entities providing work in this form, adapted to its specificity. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Samozatrudnienie; Ochrona pracy; Regulacje prawne

EN

Self-employment; Work protection; Legal regulations

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 101 W poszukiwaniu prawnego modelu ochrony pracy na własny rachunek w Polsce. IV Ogólnopolska Konferencja Naukowa ,,Nietypowe stosunki zatrudnienia" Łódź, 8-9 grudnia 2021 r.
• Strony: 105--118

Twórcy

autor

Kinga Moras-Olaś

• radca prawny

Bibliografia

• 1. Banaszak, Bogusław. 2012. Konstytucja RP. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.
• 2. Baran, Krzysztof W. 2015. "Pojęcie i systematyka zatrudnienia niepracowniczego". W System prawa pracy. Zatrudnienie niepracownicze. Tom 7. 21-26. Red. Krzysztof W. Baran. Warszawa: Wolters Kluwer.
• 3. Bosek, Leszek. Red. 2016. Konstytucja RP. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.
• 4. Dral, Antoni. Beata Bury. 2014. "Zasada ochrony pracy w świetle Konstytucji RP". Przegląd Prawa Konstytucyjnego 3: 233-251.
• 5. Dubisz, Stanisław. Red. 2003. Uniwersalny słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• 6. Duraj, Tomasz. 2018. "Funkcja ochronna prawa pracy a praca na własny rachunek". W Ochronna funkcja prawa pracy. Wyzwania współczesnego rynku pracy. 37-56. Red. Anna Napiórkowska, Beata Rutkowska, Mikołaj Rylski. Toruń: Wydawnictwo TNOiK "Dom Organizatora".
• 7. EKES. 2011. Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie: "Nowe tendencje w dziedzinie samozatrudnienia: konkretny przypadek samozatrudnienia ekonomicznie zależnego (opinia z inicjatywy własnej)" (2011/C 18/08), https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52010IE0639&from=IT (dostęp: 13.03.2022).
• 8. Eurofound. 2009. Spain: Self-employed Workers, https://www.eurofound.europa.eu/publications/report/2009/spain-self-employed-workers (dostęp: 13.03.2022).
• 9. Eurofound. 2017. Exploring Self-employment in the European Union. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
• 10. Europejski filar praw socjalnych, https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/social-summit-european-pillar-social-rights-booklet_pl.pdf (dostęp: 30.03.2022).
• 11. Franzen, Martin. 2021. "Kommentar zu § 12a Tarifvertragsgesetz". W Erfurter Kommentar zum Arbeitsrecht. Red. Rudi Müller-Glöge. Ulrich Preis. Ingrid Schmidt. Monachium: C.H. Beck.
• 12. Garlicki, Leszek. 2016. "Komentarz do art. 30". W Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom 2. Red. Leszek Garlicki, Marek Zubik. Warszawa: Wolters Kluwer.
• 13. Gersdorf, Małgorzata. 2013. Prawo zatrudnienia. Warszawa: LexisNexis.
• 14. Giesen, Richard. 2021. "Kommentar zu § 12a Tarifvertragsgesetz". W Beck'scher Online-Kommentar. Arbeitsrecht. Red. Christian Rolfs. Ralf Kreikebohm. Miriam Meßling. Peter Udsching. Monachium: C.H. Beck.
• 15. ILO. 2017. Dependent Self-employment: Trends, challenges and policy responses in the EU, https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_emp/documents/publication/wcms_614176.pdf (dostęp: 13.12.2021).
• 16. Krzywoń, Adam. 2017. Konstytucyjna ochrona pracy i praw pracowniczych. Warszawa: Wolters Kluwer.
• 17. Liszcz, Teresa. 2015. "Niech prawo pracy pozostanie prawem pracy". W Przyszłość prawa pracy. Liber Amicorum. W pięćdziesięciolecie pracy naukowej Profesora Michała Seweryńskiego. 277-290. Red. Zbigniew Hajn, Dagmara Skupień. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• 18. Ludera-Ruszel, Agata. 2017. "Samozatrudnienie ekonomicznie zależne a konstytucyjna zasada ochrony pracy". Roczniki Nauk Prawnych 27(1): 43-61.
• 19. Mitrus, Leszek. 2017. "Powstanie i ewolucja prawa pracy". W System prawa pracy. Tom 1: Część ogólna. 340-387. Red. Krzysztof W. Baran. Warszawa: Wolters Kluwer.
• 20. Musiała, Anna. 2014. "Prawna problematyka świadczenia pracy przez samozatrudnionego ekonomicznie zależnego". Monitor Prawa Pracy 2: 69-73.
• 21. Musiała, Anna. 2015. "Kilka uwag w sprawie kontraktualizacji obowiązku świadczenia pracy (zatrudnienie niepracownicze)". W Przyszłość prawa pracy. Liber Amicorum. W pięćdziesięciolecie pracy naukowej Profesora Michała Seweryńskiego. 393-404. Red. Zbigniew Hajn, Dagmara Skupień. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• 22. OECD. 2021a. Self-employment Rate. https://doi.org/10.1787/a452d2eb-en
• 23. OECD. 2021b. Self-employed Without Employees. https://doi.org/10.1787/15abedae-en
• 24. Perulli, Adalaberto. 2002. Economically Dependent Work/Parasubordinate (Quasi-subordinate) Work. https://imago.org/wp-content/uploads/2013/10/images_pdfs_5c32fc1b528601980f68d5b8cbabde44.pdf (dostęp: 25.03.2022).
• 25. Pisarczyk, Łukasz. 2012. "Cele prawa pracy a jego funkcje ochronna i organizacyjna". Praca i Zabezpieczenie Społeczne 12: 2-9.
• 26. Salwa, Zbigniew. 2017. "Ochronna funkcja prawa pracy". W System prawa pracy. Tom 1: Część ogólna. 477-488. Red. Krzysztof W. Baran. Warszawa: Wolters Kluwer.
• 27. Skąpski, Michał. 2010. "Problem pojęcia i prawnej regulacji samozatrudnienia". W Stosunki zatrudnienia w dwudziestoleciu społecznej gospodarki rynkowej. Księga pamiątkowa z okazji jubileuszu 40-lecia pracy naukowej Profesor Barbary Wagner. 85-97. Red. Arkadiusz Sobczyk. Warszawa: Wolters Kluwer.
• 28. Sobczyk, Arkadiusz. 2013. Prawo pracy w świetle Konstytucji RP. Tom 1: Teoria publicznego i prywatnego indywidualnego prawa pracy. Warszawa: C.H. Beck.
• 29. Sobczyk, Arkadiusz. 2017. "Wątpliwości co do użyteczności stosowania pojęcia «ochrona pracy»". W Prawo ochrony pracy - współczesność i perspektywy rozwoju. 46-61. Red. Teresa Wyka, Marcin Mielczarek. Warszawa: Wolters Kluwer.
• 30. Sobczyk, Arkadiusz. Dominika Buch. 2016. "Komentarz do art. 24 Konstytucji RP". W Konstytucja RP. Komentarz. Red. Marek Safjan, Leszek Bosek. Warszawa: Wolters Kluwer.
• 31. Standing, Guy. 2011. The Precariat: The New Dangerous Class. London: Bloomsbury Publishing.
• 32. Stelina, Jakub. 2021. "Praca na własny rachunek - praca czy usługa?". Wystąpienie na IV Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej z cyklu Nietypowe stosunki zatrudnienia pt. "W poszukiwaniu prawnego modelu ochrony pracy na własny rachunek w Polsce", Centrum Nietypowych Stosunków Zatrudnienia Wydziału Prawa i Administracji UŁ oraz Studenckie Forum Naukowe Nietypowych Stosunków Zatrudnienia - Łódź, 8-9.12.2021 r.
• 33. Supiot, Alain. 1999. Transformation of Labour and Future of Labour Law in Europe. https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/b4ce8f90-2b1b-43ec-a1ac-f857b393906e (dostęp: 11.12.2021).
• 34. Tomaszewska, Alina. 2021. "Prowadzenie działalności na własny rachunek a problem wykluczenia społecznego". Wystąpienie na IV Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej z cyklu Nietypowe stosunki zatrudnienia pt. "W poszukiwaniu prawnego modelu ochrony pracy na własny rachunek w Polsce", Centrum Nietypowych Stosunków Zatrudnienia Wydziału Prawa i Administracji UŁ oraz Studenckie Forum Naukowe Nietypowych Stosunków Zatrudnienia - Łódź, 8-9.12.2021 r.
• 35. Tuleja, Piotr. Red. 2021. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
• 36. Walczak, Krzysztof. 2015. "Zatrudnienie niepracownicze w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej". W System prawa pracy. Tom 7: Zatrudnienie niepracownicze. 298-333. Red. Krzysztof W. Baran. Warszawa: Wolters Kluwer.
• 37. Zielona Księga Modernizacja prawa pracy w celu sprostania wyzwaniom XXI wieku (COM(2006) 708 final).
• 38. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483).
• 39. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320).
• 40. Del Estatuto del trabajador autónomo z dnia 11 lipca 2007 r., BOE núm. 166, de 12/07/2007.
• 41. Tarifvertragsgesetz z dnia 9 kwietnia 1949 r. (t.j. z 25 sierpnia 1969 r., BGB I, 1323)

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.18778/0208-6069.101.08