Zmiany efektywności ziemi i pracy w polskim rolnictwie w ujęciu regionalnym

• Autorzy: Joanna Bereżnicka , Ludwik Wicki

Warianty tytułu

Land and Labor Efficiency Changes in Polish Agriculture in Regional Terms

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W Polsce obserwuje się duże zróżnicowanie efektywności w rolnictwie między województwami. Wraz z modernizacją rolnictwa oczekiwana jest konwergencja efektywności. Celem pracy jest rozpoznanie skali i kierunku zmian efektywności ziemi oraz pracy w gospodarstwach rolniczych w Polsce w ujęciu wojewódzkim, a także ustalenie czy występuje konwergencja w zakresie efektywności. Wykorzystano dane statystyczne GUS oraz dane z FADN o wynikach gospodarstw za lata 2010-2020. Określono dynamikę zmian efektywności i zweryfikowano czy występuje beta i sigma konwergencja efektywności ziemi i pracy w rolnictwie według województw. W okresie objętym analizą średnia powierzchnia gospodarstw rolnych w Polsce zwiększyła się o 18% - do 11,6 ha, a poziom zatrudnienia obniżył się aż o 31% - do 9,5 AWU/100 ha. W gospodarstwach z FADN powierzchnia zwiększyła się o 15% - do 40,4 ha, a poziom zatrudnienia zmniejszył się o 10% - do 4,9 AWU/100 ha. Dynamika tych zmian była wyższa w województwach, w których obserwowano niższy poziom efektywności w 2010 roku. Stwierdzono, że efektywność ziemi nie zmieniała się istotnie, a efektywność pracy zwiększyła się realnie o 15-18%, w zależności od regionu. Ustalono, że konwergencja między województwami występowała tylko odnośnie wydajności pracy w rolnictwie. Konwergencji nie potwierdzono dla produkcyjności pracy, a dla produkcyjności ziemi i wydajności ziemi zaobserwowano dywergencję. Oznacza to, że różnice w efektywności w polskim rolnictwie w przekroju regionalnym są trwałe i nie zmniejszają się, a postęp w rolnictwie zachodzi z podobną dynamiką w poszczególnych województwach.(abstrakt oryginalny)

EN

In Poland, there is a significant diversification of efficiency in agriculture between voivodeships. Therefore, we expect efficiency convergence in line with the modernization process of agriculture in regions. The work aims to identify the scale and direction of changes in the efficiency of land and labor in farms in Poland in terms of voivodeships and to determine whether there is a convergence of the efficiency. Statistical data from Statistics Poland and data from the FADN on the results of farms for the years 2010-2020 were used in the analysis. In the period covered by the analysis, the average area of farms increased by 18% - to 11.6 ha, and the level of employment decreased by as much as 31% to 9.5 AWU/100 ha. On FADN farms, the area increased by 15% - to 40.4 ha, and the level of employment decreased by 10% - to 4.9 AWU/100 ha. Land efficiency did not change significantly in real terms, and labor efficiency increased by 15-18% in real terms, depending on the region. It was found that the convergence between voivodeships occurred only concerning labor productivity in agriculture (in value of GVA/AWU). Convergence was not confirmed for labor productivity (in value of production/AWU), and divergence was observed both for land efficiency and productivity. This means that differences in the effectiveness of Polish agriculture between regions are permanent, and progress in agriculture by regions is at a similar pace. In the future, the main constraint on agriculture development in some regions will be the strong fragmentation of agriculture.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wydajność pracy; Konwergencja; Koncentracja produkcji; Produktywność; Rolnictwo

EN

Labour efficiency; Convergence; Concentration of production; Productivity; Agriculture

• Czasopismo: Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
• Rocznik: 2023
• Tom: 25
• Numer: z. 2
• Strony: 23--39

Twórcy

autor

Joanna Bereżnicka

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

autor

Ludwik Wicki

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• 1. Baer-Nawrocka Agnieszka. 2017. Wydajność pracy w rolnictwie krajów Unii Europejskiej (ujęcie dynamiczne) (Labour productivity in agriculture of European Union countries (dynamic approach)). Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 489: 24-33.
• 2. Baráth Lajos, Imre Fertő. 2017. Productivity and convergence in European agriculture. Journal of Agricultural Economics 68 (1): 228-248. DOI: 10.1111/1477-9552.12157.
• 3. Barro Robert, Xavier Sala-i-Martin. 1990. Economic growth and convergence across the United States. National Bureau of Economic Research. Working Paper 3419. DOI: 10.3386/w3419.
• 4. Bereżnicka Joanna, Ludwik Wicki. 2021a. Do Farm Subsidies Improve Labour Efficiency in Farms in EU Countries? European Research Studies Journal XXIV (2B): 925-937. DOI: 10.35808/ersj/2315.
• 5. Bereżnicka Joanna, Ludwik Wicki. 2021b. Do operating subsidies increase labour productivity in Polish farms? Studies in Agricultural Economics 123 (3): 114-121. DOI: 10.7896/j.2201.
• 6. Castro Villaverde Jose. 2004. Indicators of Real Economic Convergence. A Primer. UNU Insitute on Comparative Regional Integration Studies. Brugers: UNU-CRIS e-Working Papers W-2004/2.
• 7. Cegielska Katarzyna, Tomasz Noszczyk, Anita Kukulska, Marta Szylar, Józef Hernik, Robert Dixon-Gough, Sándor Jombach, István Valánszki, Krisztina Filepné Kovács. 2018. Land use and land cover changes in post-socialist countries: Some observations from Hungary and Poland. Land Use Policy 78: 1-18. DOI: 10.1016/j.landusepol.2018.06.017.
• 8. Daniłowska Alina. 2018. Changes in European Union farm structure and their multidimensional implications. Acta Scientiarum Polonorum. Oeconomia 17 (4): 31-40. DOI: 10.22630/ASPE.2018.17.4.49.
• 9. Dudek Hanna. 2009. Konwergencja w zakresie udziałów wydatków na żywność w Polsce - ekonometryczna analiza danych panelowych (Convergence of food share expenditures in Poland - econometric analysis of panel data). Roczniki Naukowe SERiA XI (3): 87-91.
• 10. Dudek Hanna, Ludwik Wicki. 2019. Factors influencing cereals yield in Polish agriculture. Economia Agro-Alimentare 21: 793-806. DOI: 10.3280/ECAG2019-003012.
• 11. Filipiak Tadeusz. 2017. Produktywność czynników produkcji w gospodarstwach ogrodniczych w Polsce w latach 2004-2014 (Productivity of Production Factors in Horticultural Farms in Poland in the Years 2004-2014). Roczniki Naukowe SERiA XIX (6): 79-85. DOI: 10.5604/01.3001.0010.7905.
• 12. Filipiak Tadeusz, Ludwik Wicki. 2022. Is the structure of Polish agriculture changing? A comparison based on the results of recent general agricultural censuses. Annals PAAAE XXIV (1): 37-53. DOI: 10.5604/01.3001.0015.7103.
• 13. Fuglie Keith, Jeremy Jelliffe, Stephen Morgan. 2021. Slowing productivity reduces growth in global agricultural output. USDA, Economic Research Service.
• 14. GUS (Central Statistical Office - CSO). 2012. Rocznik statystyczny rolnictwa 2011 (Statistical Yearbook of Agriculture 2011). Warszawa: GUS.
• 15. GUS (Central Statistical Office - CSO). 2022. Rocznik statystyczny rolnictwa 2021 (Statistical Yearbook of Agriculture 2021). Warszawa: GUS.
• 16. Jaroszewska Joanna, Robert Pietrzykowski. 2017. Convergence of the labour productivity in European Union agriculture. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego 17 (4): 120-129. DOI: 10.22630/PRS.2017.17.4.88.
• 17. Kagin Justin, Edward Taylor, Antonio Yúnez-Naude. 2016. Inverse productivity or inverse efficiency? Evidence from Mexico. The Journal of Development Studies 52 (3): 396-411.
• 18. Kisielińska Joanna. 2019. Concentration of production factors and support and their productivity in EU farms. Annals PAAAE XXI (4): 204-214. DOI: 10.5604/01.3001.0013.5484.
• 19. Kusz Dariusz, Tomasz Misiak. 2017. Wpływ technicznego uzbrojenia pracy i postępu technicznego na wydajność pracy w rolnictwie (Influence of work technical equipment and technical progress on labour efficiency in agriculture). Roczniki Naukowe SERiA XIX (2): 145-150. DOI: 10.5604/01.3001.0010.1177.
• 20. Kusz Dariusz, Bożena Kusz, Iwona Bąk, Maciej Oesterreich, Ludwik Wicki, Grzegorz Zimon. 2022. Selected economic determinants of labor profitability in family farms in Poland in relation to economic size. Sustainability 14 (21): 13819. DOI: 10.3390/su142113819.
• 21. MacDonald James, Doris Newton. 2014. Milk production continues shifting to large-scale farms. USDA, Economic Research Service.
• 22. Musiał Wiesław, Kamila Musiał. 2019. Deanimalisation Processes in the Polish Carpathians - Production, Economic and Ecological Aspects. Annals of the PAAAE XXI (4): 331-340. https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.5912.
• 23. Nachtman Grażyna. 2014. Konkurencyjność ekologicznych gospodarstw roślinnych na tle gospodarstw prowadzących produkcję z udziałem zwierząt (Competitiveness of organic crop farms against a background of farms involved in the livestock production). Zagadnienia Ekonomiki Rolnej 341 (4): 131-143.
• 24. Nowak Anna. 2020. Labour productivity of farms in Poland depending on their economic size. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H. Oeconomia 54 (3): 79-89. DOI: 10.17951/h.2020.54.3.79-89.
• 25. Próchniak Mariusz. 2019. Konwergencja beta, sigma i gamma krajów postsocjalistycznych do Europy Zachodniej (Beta, sigma, and gamma convergence of post-socialist countries to Western Europe). Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej 17 (1): 217-243. DOI: 10.36874/RIESW.2019.1.10.
• 26. Rusielik Robert. 2010. Zmiany efektywności działalności rolniczej w województwach Polski po akcesji do Unii Europejskiej (Changes in the efficiency of farming in the provinces after the Polish accession to the European Union). Zeszyty Naukowe SGGW. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej 84: 13-21.
• 27. Sadowski Arkadiusz. 2018. Economy, agriculture and the environment in the selected parts of the World. Problems of Agricultural Economics 354 (1): 96-112. DOI: 10.30858/zer/89617.
• 28. Sadowski Arkadiusz, Dagmara Michalczak. 2015. Przemiany gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka w wybranych krajach Unii Europejskiej (Transformation of Dairy Farms in Selected EU Countries). Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego 15 (3): 132-141.
• 29. Sroka Wojciech, Wiesław Musiał. 2012. Ocena wybranych instrumentów wsparcia gospodarstw drobnotowarowych. Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing (8): 425-437.
• 30. Ściubeł Anna. 2021. Productivity of production factors in Polish agriculture and in the selected European Union countries with regard to the common agricultural policy payments. Problems of Agricultural Economics 366 (1): 46-58. DOI: 10.30858/zer/134229.
• 31. Vollrath Dietrich. 2007. Land distribution and international agricultural productivity. American Journal of Agricultural Economics 89 (1): 202-216.
• 32. Wąs Adam, Piotr Sulewski, Edward Majewski. 2019. Methodical and practical aspects of the parity income in the Polish agriculture. Problems of Agricultural Economics 359 (2): 3-27. DOI: 10.30858/zer/109926.
• 33. WB (World Bank). 1999. Inequality: methods and tools. World Bank's Web Site on inequality, poverty and socio-economic performance, http://www.worldbank.org/poverty/inequal/index.htm.
• 34. Wicki Ludwik. 2016. Zmiany produktywności czynników wytwórczych w polskim rolnictwie (Changes in factor productivity in Polish agriculture). Zeszyty Naukowe SGGW. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej (116): 149-160. DOI: 10.22630/EIOGZ.2016.116.52.
• 35. Wicki Ludwik. 2021. The role of technological progress in agricultural output growth in the NMS upon European Union accession. Annals PAAAE XXIII (1): 82-96. DOI: 10.5604/01.3001.0014.7880.
• 36. Wojewodzic Tomasz. 2013. Pozorna sukcesja - zaburzenie cyklu życia gospodarstw rolniczych (Delayed succession - disturbance of farm life cycle). Zeszyty Naukowe SGGW. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej (103): 141-152.
• 37. Woś Augustyn. 2000. Rolnictwo w obliczu narastającego kryzysu (Agriculture in the face of the growing crisis). Studia i Monografie 100. Warszawa: IERiGŻ.
• 38. Woś Augustyn. 2001. Konkurencyjność wewnętrzna rolnictwa. (Internal competitiveness of agriculture). Warszawa: IERiGŻ.
• 39. Wójcik Piotr. 2008. Dywergencja czy konwergencja: dynamika rozwoju polskich regionów (Divergence or convergence: growth dynamics of Polish regions). Studia Regionalne i Lokalne 2 (32): 58-59.
• 40. Zawojska Aldona. 2014. Globalna grabież ziemi rolniczej postrzegana przez pryzmat ekonomii politycznej (The global land grabbing seen through the prism of political economy). Roczniki Naukowe SERiA XVI (4): 369-376.
• 41. Zegar Józef. 2004. Dochody w strategii rozwoju rolnictwa (na progu integracji europejskiej) (Income in the agricultural development strategy (the day before European integration). Warszawa: IERiGŻ.
• 42. Ziętara Wojciech, Marcin Adamski. 2014. Skala produkcji, efektywność i konkurencyjność polskich gospodarstw wyspecjalizowanych w produkcji mleka (The scale of production, efficiency and competitiveness of Polish farms specialising in milk production). Zagadnienia Ekonomiki Rolnej 338 (1): 97-115.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0016.3035