Konstytucyjność wstrzymania waloryzacji wynagrodzeń sędziowskich

• Autorzy: Jakub Grygutis

Warianty tytułu

The Suspension of Indexation of Judges' Remuneration in the Light of the Constitution

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem niniejszego opracowania jest kwestia wstrzymania waloryzacji wynagrodzeń sędziowskich przysługującej z mocy prawa na podstawie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych. Sędziowie są jedyną grupą zawodową w Polsce, której prawo do godziwego wynagrodzenia jest chronione wprost w Konstytucji RP, jako jedna z gwarancji niezawisłości sędziowskiej. Ustawodawca trzykrotnie zmienił zasady wynagradzania sędziów w ustawach okołobudżetowych przyjmowanych w latach 2020-2022, które zmodyfikowały zasadę ogólną przewidzianą w ustawie ustrojowej. Wskazana trzyletnia praktyka legislacyjna doprowadziła do powstania mechanizmu kształtowania wynagrodzeń sędziów w oparciu o arbitralne uznanie władzy wykonawczej i ustawodawczej, oderwane od czynników obiektywnych. Niniejsze opracowanie ma na celu udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy wskazane zasady wynagradzania sędziów ustalone w ustawach okołobudżetowych pozostają w zgodzie z Konstytucją RP oraz czy sędziowie mają roszczenie o wyrównanie wynagrodzenia do poziomu określonego w przepisach ustaw ustrojowych pomimo obowiązywania ustaw okołobudżetowych, w przypadku uznania, że przepisy ustaw okołobudżetowych, modyfikujące zasady wynagradzania sędziów nie spełniają standardów konstytucyjnych. (abstrakt oryginalny)

EN

The subject of this paper is the suspension of indexation of judges' remuneration, which is granted by virtue of law based on the law on organization of common courts. Judges are the only professional group in Poland whose right to fair remuneration is directly protected in the Constitution of the Republic of Poland, as one of the guarantees of judicial independence. Rules for remunerating judges were changed by the legislator three times in budget-related acts adopted in the years 2020-2022, which modified the general principles provided for in the Constitutional Act. The indicated above three-year legislative practice led to the creation of a mechanism for shaping salaries based on the discretion of the executive and legislative authorities, detached from objective factors. The aim of this paper is to answer the question whether the indicated mechanisms are constitutional and whether judges may have a claim to equalize remuneration to the level specified in the provisions of the constitutional laws despite the budgetary laws in force. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wynagrodzenia; Waloryzacja płac; Niezawisłość sędziowska; Konstytucja RP

EN

Remuneration; Valorization of wages; Judge independence; RP Constitution

• Czasopismo: Praca i Zabezpieczenie Społeczne
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 5
• Strony: 26--34

Twórcy

autor

Jakub Grygutis

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Banaszak, B. (2009). Konstytucja RP. Komentarz, Legalis/el.
• Golonka, S. & Czech-Śmiałkowski, C. (2007). Niezależność sądów i niezawisłość sędziów w prawie i orzecznictwie międzynarodowym, Przegląd Sądowy, (1).
• Gonera, K. (2013). W: Górski, A. (Red. n.) & Godlewska-Michalak, B. & Kremer, J. & Łazarska, A. & Ott, G. & Sawiński, J. & Strus, Z. Prawo o ustroju sądów powszechnych. Komentarz, Wolters Kluwer.
• Grabowski, A. (2022). Konstytucja RP jako lex superior względem prawa ustawowego (w ramach sądowego stosowania prawa), Państwo i Prawo, (10).
• Jabłońska, P. (2020). Konstytucyjne podstawy rozproszonej kontroli konstytucyjności prawa, Przegląd Sądowy, (11-12).
• Łętowska, E. (2016). Dekalog dobrego sędziego, Krajowa Rada Sądownictwa, (1).
• Podkowik, J. (2018). Sądy wobec niekonstytucyjnych aktów normatywnych u progu trzeciej dekady obowiązywania Konstytucji RP, Przegląd Sądowy, (5).
• Rojek- Socha, P. (2023). Sędziowie i Prokuratorzy walczą o swoje wynagrodzenia- coraz więcej pozwów, https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/ wynagrodzenia-sedziow-i-prokuratorow-kolejne-pozwy,519179.html (dostęp: 19 lutego 2023 r.)
• Safjan, M. & Bosek L. (Red.). (2016), Konstytucja RP. Komentarz, Legalis/el.
• Sobczak, J. (2008). Przepisy płacowe sędziów sądów powszechnych a wzorce konstytucyjne, Państwo i Prawo, (11).
• Wronkowska, S. & Ziembiński Z. (1997). Zarys teorii prawa, Ars boni et aequi.
• Ziembiński, Z. (1980). Problemy podstawowe prawoznawstwa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Identyfikatory

DOI

10.33226/0032-6186.2023.5.5