"Cień Kaina". Temat wojny w wypowiedziach papieża Franciszka

• Autorzy: Małgorzata Okupnik

Warianty tytułu

"The Shadow of Cain". The Theme of War in the Statements of Pope Francis

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Małgorzata Okupnik śledzi interpretację zjawiska wojny w wypowiedziach obecnego papieża Franciszka oraz jej konsekwencje medialne i społeczne. W papieskich opisach i definicjach wojny można wskazać, oprócz uzasadnionego wezwania do społecznej mobilizacji i modlitwy, śmiałe tezy godzące w ideę wojny sprawiedliwej oraz wiarę Franciszka w możliwość osiągnięcia globalnego pokoju na ziemi. Papież diagnozuje problemy związane zwłaszcza z uchodźcami wojennymi, ale pytaniem otwartym pozostaje, na ile jego wezwania są w stanie przełożyć się na konkretną politykę migracyjną i uchodźczą.(fragment tekstu)

EN

Christians feel that they should not be indifferent to war, and that it is their duty to react to harm, particularly done to civilians. Catholics expect their greatest authority, the Pope, to have a firm say about war and peace. May people, however, have had the impression that Pope Francis is erratic and assesses the situation in a wrong way. Although he follows the beaten track paved by the Church's social science and Vatican diplomacy, some of his statements (and things left unsaid) caused and still are causing controversy. The article attempts at understanding the position of Pope Francis. It analyses his utterances regarding war, taken from sources such as the book titled Against War, speeches and social media (Twitter).(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Polityka migracyjna; Uchodźcy; Migracja wojenna

EN

Migration policy; Refugees; War migration

• Czasopismo: Człowiek i Społeczeństwo / Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Nauk Społecznych
• Rocznik: 2022
• Tom: 54 Wyzwania cywilizacyjne chrześcijaństwa
• Strony: 151--167

Twórcy

autor

Małgorzata Okupnik

• Akademia Muzyczna im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu

Bibliografia

• Bauman, Z. (2016). Obcy u naszych drzwi. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Bauman, Z. (2018). Retrotopia. Jak rządzi nami przeszłość. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Bauman, Z., Donskis, L. (2016). Liquid Evil: Living with TINA. Cambridge: Polity Press.
• Białas-Zielińska, K. (2018). Stanowisko papiestwa wobec problemu wojny - od Piusa XII do Jana Pawła II. https://depot.ceon.pl/handle/123456789/15727 (dostęp: 29.08.2022).
• Dziadosz, D., Królikowski, P., Staszewski, W., Skwierczyński, Z. (2014). Wojna. W: E. Gigilewicz (red.), Encyklopedia Katolicka, t. 20 (ss. 849-856). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Fontana, L. (2022). Intervista a Papa Francesco: "Putin non si ferma, voglio incontrarlo a Mosca. Ora non vado a Kiev". https://www.corriere.it/cronache/22_maggio_03/intervista-papa-francesco-putin-694c35f0-ca57-11ec-829f-386f144a5eff.shtml (dostęp: 23.08.2022).
• Franciszek. (2013). Nie ulegajmy globalizacji zobojętnienia. Homilia wygłoszona podczas Mszy św. - podróż na Lampedusę 8.07.2013. https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/franciszek_i/homilie/lampedusa_08072013 (dostęp: 30.08.2022).
• Franciszek. (2014). Adhortacja apostolska Evangelii gaudium. O głoszeniu Ewangelii w dzisiejszym świecie. Kraków: Wydawnictwo M.
• Franciszek. (2016). Co się z tobą stało, Europo? Przemówienie Papieża podczas uroczystości wręczenia Nagrody Karola Wielkiego w Akwizgranie, 6.05.2016 r. https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/franciszek_i/przemowienia/karolw_06052016.html (dostęp: 30.08.2022).
• Franciszek. (2020). Encyklika Fratelli tutti Ojca Świętego Franciszka o braterstwie i przyjaźni społecznej. Wrocław: Tum Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej. Franciszek. (2022a). Against War: Building a Culture of Peace. Maryknoll: Orbis Books.
• Franciszek. (2022b). List Ojca Świętego Franciszka do narodu ukraińskiego w dziewięć miesięcy od wybuchu wojny. https://www.vatican.va/content/francesco/pl/letters/2022/documents/20221124-lettera-popolo-ucraino.html (dostęp: 14.12.2022).
• Gianelli, A., Tornielli, A. (2006). Papieże a wojna. Od pierwszego światowego konfliktu do ataku na Irak. Kraków: Wydawnictwo M.
• Grzybowska, E. (2022). Grillowanie papieża. https://www.diecezjaplocka.pl/dla-wiernych/blogi/blog-rzecznika-prasowego/grillowanie-papieza (dostęp: 23.08.2022).
• Grzywacz, M., Okupnik, M. (2015). Kobiety i/a doświadczenie wojny. 1914-1945 i później. Poznań: Wydawnictwo Naukowe WNS UAM.
• Grzywacz, M., Okupnik, M. (2020). Dzieci i doświadczenie wojny. Wiek XX i XXI. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. https://doi.org/10.14746/amup.9788323237846 DOI: https://doi.org/10.14746/amup.9788323237846
• Domosławski, A. (2021). Wygnaniec. 21 scen z życia Zygmunta Baumana. Warszawa: Wielka Litera.
• Ivereigh, A. (2015). Prorok. Biografia Franciszka, papieża radykalnego. Bytom: Wydawnictwo Niecałe.
• Jan XXIII. (1963). Pacem in terris. Encyklika papieża Jana XXIII o pokoju między wszystkimi narodami opartym na prawdzie, sprawiedliwości, miłości i wolności. Poznań: Pallottinum.
• Judt, T. (2008). Powojnie. Historia Europy od roku 1945. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis. Katechizm Kościoła Katolickiego. (1994). Poznań: Pallottinum.
• Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym "Gaudium et spes" (1965).
• http://ptm.rel.pl/czytelnia/dokumenty/dokumenty-soborowe/sobor-watykanski-ii/141- konstytucja-duszpasterska-o-kosciele-w-swiecie-wspolczesnym-gaudium-et-spes.html (dostęp: 23.08.2022).
• Królak, T. (2022). "Szczekanie NATO", czyli o perspektywach. https://www.przewodnikkatolicki.pl/Archiwum/2022/Przewodnik-Katolicki-20-2022/kawa-na-lawe/Szczeka-nie-NATO-czyli-o-perspektywach (dostęp: 23.08.2022).
• Mróz, M. (2018). Wojna w kawałkach. Franciszek i dyplomacja papieska wobec wybranych problemów międzynarodowych 2013-2018. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Nagórny, J., Pokrywka, M. (2003). Wojna - sprawiedliwa? Przesłanie moralne Kościoła. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Narbona, J. (2016). Digital Leadership, Twitter and Pope Francis. Church, Communication and Culture, 1(1), 90-109. https://doi.org/10.1080/23753234.2016.1181307. DOI: https://doi.org/10.1080/23753234.2016.1181307
• Nosowski, Z. (2022). Papież wreszcie mówi o Putinie.https://doi.org/10.1080/23753234.2016.1181307 (dostęp: 30.08.2022).
• Orzeł, T. (2018). Główne cechy języka papieża Franciszka na podstawie analizy jego wystąpień podczas Światowych Dni Młodzieży w Krakowie. Kultura - Media - Teologia, 33, 78-98.
• Polhuijs, Z. (2022). Zygmunt Bauman and Pope Francis in Dialogue: The Labyrinth of Liquid Modernity. Lanham: Lexington Books/Fortress Academic.
• Salij, J. (2003). Wojna o pokój? O wojnie i pokoju widzianych oczami chrześcijanina. Kraków: Wydawnictwo M.
• Strzałka, K. (2014). Dyplomacja czasów przełomu. Jan Paweł II i kształtowanie się dyplomacji publicznej Stolicy Apostolskiej. Politeja, 11(3), 219-243. https://doi.org/10.12797/Politeja.11.2014.29.18. DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.11.2014.29.18
• Suchocka, H. (2018). Ambasador u trzech papieży. Kraków: Wydawnictwo Literackie. Suchocka, H. (2022). Język dyplomacji w obliczu zbrodni to za mało. Przewodnik Katolicki, 13, 62.
• Śniadoch, G. (2022). Herezja pacyfizmu. https://3droga.pl/religia/ks-grzegorz-sniadoch--herezja-pacyfizmu/ (dostęp: 11.12.2022).
• tc. (2014). Papież Franciszek w Redipuglii na stulecie I wojny światowej: trzeba umieć zapłakać. http://www.archivioradiovaticana.va/storico/2014/09/13/papie%C5%BC_franciszek_w_redipuglii_na_stulecie_i_wojny_%C5%9Bwiatowej_trzeba/pol-825120 (dostęp: 30.08.2022).
• Terlikowski, T.P. (2014). Operacja Franciszek. Sześć medialnych mitów na temat papieża. Warszawa: Fronda.
• Wagner, I. (2021). Bauman. Biografia. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca. Walewski, Ł. (2020). Wł@dza w sieci. Jak nami rządzą social media. Kraków: Mando.
• Weigel, G. (2022). Rewizja watykańskiej Ostpolitik: dyplomacja w wydaniu świętego (wykład). https://teologiapolityczna.pl/caly-wyklad-george-weigel-rewizja-watykanskiej- ostpolitik-dyplomacja-w-wydaniu-swietego (dostęp: 30.08.2022).
• Wysocka, S. (2022a), Papież: to państwo rosyjskie dokonuje inwazji na Ukrainę, dobrze wiadomo, kogo potępiam. https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1492141%2C- papiez-panstwo-rosyjskie-dokonuje-inwazji-na-ukraine-dobrze-wiadomo-kogo (dostęp: 21.12.2022).
• Wysocka, S. (2022b). Papież wyjaśnił: słowa o "szczekaniu NATO" usłyszał od jednego z szefów państw. https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1247717%2Cpapiez-wyjasnil-slowa-o-szczekaniu-nato-uslyszal-od-jednego-z-szefow (dostęp: 23.08.2022).
• Zwoliński, A. (2005). Wojna sprawiedliwa? Ethos, 3/4, 44-69.
• Żakowski, J. (2022). Nie czepiajmy się Franciszka, niech papież będzie papieżem. https://wyborcza.pl/7,75968,28416004,nie-czepiajmy-sie-franciszka-niech-papiez-bedzie-papiezem.html (dostęp: 23.08.2022).
• Żmudziński, W. (2022). Niech nas jednoczy miłość, a nie nienawiść. https://deon.pl/kosciol/komentarze/niech-nas-jednoczy-milosc-a-nie-nienawisc,2033105 (dostęp: 23.08.2022).
• https://twitter.com/Pontifex_pl

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.14746/cis.2022.54.10