True crime jako forma turystyki

• Autorzy: Karolina Juszczyk , Czesław Adamiak

Warianty tytułu

True Crime as a Form of Tourism

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

True crime to gatunek twórczości dokumentalnej opowiadającej historie prawdziwych przestępstw lub zbrodni. Jego rosnąca popularność przekłada się na pojawienie się ruchu turystycznego skierowanego do muzeów poświęconych przestępczości i kryminalistyce oraz miejsc popełnienia lub upamiętnienia zbrodni. Rośnie również oferta wycieczek tematycznych i wydarzeń związanych z tematyką true crime. W artykule przeprowadzono przegląd literatury pozycjonując turystykę true crime wśród form turystyki. Stwierdzono, że ta turystykę true crime częściowo można zaliczyć do tanatoturystyki. Zaprezentowano przykłady atrakcji i produktów turystycznych związanych z tematyką true crime. Na podstawie badania ankietowego oceniono perspektywę rozwoju tej formy turystyki konkludując, że wśród pasjonatów tematyki istnieje zainteresowanie podróżami w celu odwiedzenia miejsc związanych z twórczością true crime, choć na razie rzadko przekłada się ono na podróże turystyczne. W ostatniej części artykułu posługując się literaturą i wynikami tego samego badania ankietowego przedyskutowano kontrowersje etyczne związane z wykorzystaniem prawdziwych przestępstw jako atrakcji turystycznych. (abstrakt oryginalny)

EN

True crime is a genre of non-fiction culture that tells the stories of true crimes. Its growing popularity induces the emergence of tourist traffic directed to museums dedicated to crime and forensic science, as well as places where crimes were committed or commemorated. There is a growing offer of themed tours and events related to true crimes. The article reviews the literature positioning true crime tourism among the forms of tourism. It finds that this true crime tourism can partly be classified as thanatourism. Consequently, several examples of true crime attractions and tourist products are presented. Based on a survey, the prospects for the development of this form of tourism are assessed. There is an interest in traveling to visit true crime-related places among enthusiasts of the subject, although so far it rarely translates into actual travel. The last part of the article discusses the ethical controversies related to the use of real crimes as tourist attractions, using the literature and survey results. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Turystyka; Mroczna turystyka; Kryminalistyka

EN

Tourism; Dark tourism; Criminology

• Czasopismo: Turystyka Kulturowa
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 2
• Strony: 7--30

Twórcy

autor

Karolina Juszczyk

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

autor

Czesław Adamiak

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Bibliografia

• 1. Babyak J., 2001, Breaking the Rock: The Great Escape from Alcatraz, Ariel Vamp Press, Oakland
• 2. Barton, A., Brown, A., 2012, Dark Tourism and the Modern Prison, "Prison Service Journal", nr 199, s. 44-49
• 3. Dolińska M., Dąbrowski L. S., Grzelak-Kostulska E., 2019, Controversial experience tourism in the eyes of generation Y representatives, "Ekonomiczne Problemy Turystyki", nr 1 (45), s. 29-38
• 4. Foley M., Lennon J. J., 1996, JFK and dark tourism: A fascination with assassination, "International Journal of Heritage Studies", nr 2 (4), s. 198-211
• 5. Frew, E. A., 2012, Interpretation of a sensitive heritage site: the Port Arthur Memorial Garden, Tasmania, "International Journal of Heritage Studies", nr 18 (1), s. 33-48
• 6. Gibson, D. C., 2006, The Relationship Between Serial Murder and the American Tourism Industry, "Journal of Travel & Tourism Marketing", nr 20 (1), s. 45-60
• 7. Gorączko J., 2016, Tanatoturystyka-naturalne zjawisko w podróżnictwie czy kontrowersyjny trend światowej turystyki kulturowej?, "Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja", nr 2 (18), s. 159-173
• 8. Hajduk-Nijakowska J., 2018, W pogoni za sensacją. Kulturowy wymiar mrocznej turystyki (dark tourism), "Turystyka kulturowa", nr 3, s. 42-57
• 9. Hewitt M., 2016, Hunted: The Zodiac Murders, Genius Book Publishing, Milwaukee
• 10. Kaczmarek J., Stasiak A., Włodarczyk B., 2010, Produkt turystyczny: pomysł, organizacja, zarządzanie, PWE, Warszawa
• 11. Kim, S., Butler, G., 2015, Local community perspectives towards dark tourism development: The case of Snowtown, South Australia, "Journal of Tourism and Cultural Change", nr 13 (1), s. 78-89
• 12. Kruczek, Z., 2018, Obiekty, miejsca i wydarzenia związane z prawem jako atrakcje turystyczne, [w:] P. Cybula (red.), Prawne aspekty podróży i turystyki - historia i współczesność: prace poświęcone pamięci profesura Janusza Sondla, Wydawnictwo UJ, Kraków, s. 295-313
• 13. Light, D., 2017. Progress in dark tourism and thanatourism research: An uneasy relationship with heritage tourism, "Tourism Management", nr 61, s. 275-301
• 14. MacLean Smith R., 2019, Niewyjaśnione. Prawdziwe historie, których nigdy nie udało się wyjaśnić, Znak, Kraków
• 15. Panasiuk A., 2018, Kontrowersyjne obszary rynku turystycznego, "Ekonomiczne Problemy Turystyki", nr 2 (42), s. 37-47
• 16. Polman L., 2018, Laleczki skazańców. Życie z karą śmierci, Wydawnictwo Czarne, Sękowa
• 17. Pudełko A., 2015, Zbrodnia w mieście - turystyka literacka śladami powieści kryminalnych, "Turystyka Kulturowa", nr 10, s. 38 - 57
• 18. Robertson C., 2018, The trial of Lizzy Borden, Simon & Schuster, Nowy Jork
• 19. Seaton A. V., 1996, Guided by the dark: From thanatopsis to thanatourism, "International Journal of Heritage Studies, nr 2 (4), s. 234-244
• 20. Smith, M. K., Virág Tevely, T., 2023, Blurring the boundaries between fact and fiction: serial killers in the context of dark tourism. "Tourism and Heritage Journal", nr 4, s. 53-75
• 21. Stasiak A., 2009, Turystyka literacka i filmowa, [w:] K. Buczkowska, A. Mikos von Rohrscheidt (red.), Współczesne formy turystyki kulturowej, Wydawnictwo AWF, Poznań, s. 223-265
• 22. Stasiak A., 2015, Turystyka kontrowersyjna jako emanacja gospodarki doświadczeń, [w:] G. Godlewski, M. Zalech (red.), Turystyka kontrowersyjna na współczesnym rynku podróży - formy, uwarunkowania, skutki, AWF Józefa Piłsudskiego w Warszawie, Filia w Białej Podlaskiej, Biała Podlaska, s. 53-69
• 23. Tanaś S., 2013, Tanatoturystyka. Od przestrzeni śmierci do przestrzeni turystycznej. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź
• 24. Thurston, H., 2021, Feeding the Fascination: Crime-Related Tourism and the True Crime Museum, [w:] M. Mellins, S. Moore (red.), Critiquing Violent Crime in the Media, Springer, Cham, s. 307-336
• 25. Walby, K., Piché, J., 2011, The polysemy of punishment memorialization: Dark tourism and Ontario's penal history museums, "Punishment & Society", nr 13 (4), s. 451-472
• 26. Wright H., 2020, Ethics and True Crime: Setting a Standard for the Genre, Book Publishing Final Research Paper, Portland State University, https://pdxscholar.library.pdx.edu/eng_bookpubpaper/51 [08.09.2022]
• 27. celadonbooks.com/what-is-true-crime [16.12.2021]
• 28. co.chalkbeat.org/2019/7/24/21108512/columbine-high-school-widely-synonymous-with-tragedy-will-not-be-rebuilt-or-renamed [02.06.2022]
• 29. darkstories.com.au [12.12.2021]
• 30. krakowzwiedzanie.pl/krakow-kryminalny [21.03.2022]
• 31. lizzie-borden.com [14.12.2021]
• 32. magazyn.wp.pl/informacje/artykul/to-miejsce-przyciaga-przestepcow-slychac-tu-krzyki-mordercow [12.12.2021]
• 33. patch.com/tennessee/nashville/alcatraz-east-officially-opens-business-december-16-2016 [16.12.2021]
• 34. strawberrytours.com/london/tours/free-jack-the-ripper-tour 18.12.2021
• 35. www.cpr.org/2019/04/17/people-traveling-to-columbine-high-school-to-feel-it-touch-it-see-it-have-been-a-problem-for-years [02.06.2022]
• 36. www.crimecon.com [04.04.2022]
• 37. www.crimemuseum.org [12.12.2021]
• 38. www.documentarytelevision.com/monthly-news-roundup/crime-pays-documentary-sub-genres-that-are-most-in-demand-by-viewers-research-findings-from-parrot-analytics-chart [07.09.2022]
• 39. www.edukacjaprawnicza.pl/sprawa-gorgonowej [26.03.2022]
• 40. www.jack-the-ripper-tour.com [08.09.2022]
• 41. www.london-walking-tours.co.uk/jack_the_ripper_walk.htm [18.12.2021]
• 42. www.milwaukeemag.com/really-ok-jeffrey-dahmer-tour-milwaukee [12.12.2021]
• 43. www.nbcbayarea.com/news/local/organizers-cancel-50th-anniversary-zodiac-killer-tour-due-to-repeated-threats/200973 [28.03.2018]
• 44. www.nps.gov/alca [08.09.2022]
• 45. www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/true-crime [07.09.2022]
• 46. www.portalkryminalny.pl/content/view/105/71 [16.12.2021]
• 47. www.prindleinstitute.org/2021/04/the-ethics-of-dark-tourism [08.09.2022]
• 48. www.texasobserver.org/the-draw-of-death-row-texas-prison-museum [13.12.2021]
• 49. www.tripadvisor.com [18.12.2021]
• 50. www.txprisonmuseum.org [13.12.2021]
• 51. www.villiscaiowa.com [13.12.2021]
• 52. zbigur.org/2018/10/21/1973-dramat-przy-norrmalmstorg-syndrom-sztokholmski [13.12.2021]