Probleme der gesetzlichen Regelung des Status des Ministers in der Volksrepublik Polen

• Autorzy: Cezary Kosikowski

Warianty tytułu

Problemy regulacji prawnej statusu ministra w PRL

• Języki publikacji: DE

Abstrakty

Status prawny ministra obejmuje trzy elementy: ustrojowo-prawny (określający położenie prawne ministra w system ie organów państwowych), organizacyjny (określający funkcje kierownicze ministra) i ekonomiczno-polityczny (określający zadania ministra w danym system ie gospodarowania i zarządzania oraz związane z tymi zadaniami kompetencje prawne ministra). Stworzenie logicznego, spójnego i zamkniętego systemu prawnego określającego status ministra wymaga zachowania bezwzględnej zgodności wszystkich trzech elementów określających ten status. Tworząc taki system, ustawodawca powinien dysponować odpowiednimi koncepcjami teoretycznym i modelu ministra w sferze ustrojowo-prawnej, w sferze organizacji i zarządzania oraz w sferze ekonomiczno-politycznej. Zadaniem ustawodawcy jest dobór tych koncepcji pod względom merytorycznym i formalnym. Analizując stan prawodawstwa polskiego określającego status ministra, autor dowodzi, iż stan ten nie tworzy logicznego i spójnego systemu. Konstytucja PRL nie określa bowiem w sposób pełny koncepcji ustrojowo-prawnej ministra. Praktyka polityczno-prawna oraz akty Rady Ministrów stworzyły model odbiegający od konstytucyjnego modelu ministra, inne akty prawne, w tym ustawy tworzące urzędy ministra i określające zakresy ich działania, a także inne akty (rozporządzenia Rady Ministrów określające szczegółowe zakresy działania urzędów ministrów, statuty ministerstw oraz ich regulaminy organizacyjne) pochodzą z różnych lat (najstarsze - z roku 1944, najnowsze - z 1984), nie różnicują zadań ministrów, nie określają ich funkcji kierowniczych, są nieadekwatne do obowiązujących systemów ekonomiczno-politycznych. Autor krytycznie ocenia również dorobek teoretyczny nauk prawnych oraz nauki organizacji i zarządzania w zakresie problematyki ministra. Na tej podstawie twierdzi też, że nie można domagać się od ustawodawcy klarownej koncepcji statusu prawnego ministra, ponieważ ustawodawca nie dysponuje odpowiednim tworzywem teoretycznym. Autor proponuje nie tylko szersze niż dotychczas podjęcie prac naukowo-badawczych nad problematyką ministra, lecz jednocześnie wysuwa sugestię dotyczącą hierarchii aktów określających status prawny ministra. Konstytucja powinna określać pozycję ustrojowo-prawną ministra. Ustawa o Radzie Ministrów powinna określać funkcje kierownicze ministra i organizację działalności ministerstw. Ustawy tworzące urzędy poszczególnych ministerstw powinny określać zakres działania ministrów oraz wykaz jednostek podporządkowanych lub nadzorowanych przez ministra. Natomiast zadania i kompetencje ministrów w danym systemie ekonomiczno-politycznym, ze względu na swoją zmienność, powinny wynikać z innych aktów prawnych, regulujących w danym czasie określone zagadnienia społeczno i gospodarcze. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Executive authority; Legal regulations; Legal system

PL

Władza wykonawcza; Regulacje prawne; System prawny

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
• Rocznik: 1988
• Numer: nr 36 Aktualne problemy konstytucyjne w RFN i PRL
• Strony: 213--233

Twórcy

autor

Cezary Kosikowski

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• 1. J. Bafia, Zasady tworzenia prawa (Grundsätze der Rechtsschaffung), Warszawa 1984.
• 2. J. Bajguz, Rola ministerstw gałęziowych w kierowaniu gospodarką (Rolle der Zweigministenen in der Leitung der Wirtschaft), "Organizacja - Metody - Technika" ("Organisation - Methoden - Technik") 1981, Nr. 6.
• 3. T. Bocheński, S. Gebert, J. Służewski, Rady narodowe i terenowe organy administracji państwowej (Volksräte und territoriale Staatsverwaltungsorgane), Warszawa 1977, S. 281 ff.
• 4. J. Boć, T. Kuta, Prawo administracyjne (Verwaltungsrecht), Warszawa 1984, S. 65.
• 5. A. Burda; Polskie prawo państwowe (Das polnische Staatsrecht), Warszawa 1978, S. 314-319.
• 6. A, Burda, R. KIimowiecki, Prawo państwowe (Das Staatsrecht), Warszawa 1959, S. 371-381.
• 7. W. Dawidowicz, Zagadnienia ustroju administracji państwowej w Polsce (Probleme der Struktur der Staatsverwaltung in Polen), Warszawa 1970.
• 8. T. Fuks, A. Łopatka, M. Rybicki, W. Skrzydło, Ustrój polityczny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Die politische Ordnung der VR Polen), Warszawa 1981, S. 178-182.
• 9. B. Gliński, Funkcje centralnej administracji państwowej w kierowaniu gospodarką w warunkach reformy gospodarczej (Die Funktionen der zentralen Staatsverwaltung in der Leitung der Wirtschaft unter den Bedingungen der Wirtschaftsreform), "Gospodarka Planowa" ("Planwirtschaft") 1983, Nr. 7-8.
• 10. K. Golinowski, Funkcje i struktury organizacyjne centralnego aparatu zarządzania gospodarką narodową (Funktionen und Organisationsstrukturen des zentralen Verwaltungsapparats der Volkswirtschaft), "Organizacja - Metody - Technika" ("Organisation - Methoden - Technik") 1981, Nr. 4.
• 11. K. Golinowski, Przebudowa struktur organizacyjnych i funkcji centralnego aparatu administracji gospodarczej (Neugestaltung der Organisationsstrukturen und Funktionen des zentralen Wirtschaftsverwaltungsapparats), "Przegląd Organizacji" ("Organisatisnsrundschau") 1981, Nr. 8 und 10.
• 12. K. Golinowski, Rola i funkcje ministerstw działowo-gałęziowych (Rolle und Funktionen der Branchen- und Zweigministerien)., "Gospodarka Planowa" ("Planwirtschaft") 1982, Nr. 1.
• 13. K. Golinowski, Rola i funkcja ministerstw w nowym systemie planowania i zarządzania (Rolle und Funktionen der Ministerien im neuen System der Planung und Leitung), "Organizacja - Metody - Technika" ("Organisation - Methoden - Technik") 1973, Nr. 12.
• 14. J. Gosiewski, Głos w dyskusji o nowej roli i funkcjach ministerstw gospodarczych (Diskussionsbeitrag bezüglich der neuen Rolle und Funktionen der Wirtschaftstministerien), "Organizacja - Metody - Technika" ("Organisation - Methoden - Technik") 1974, Nr. 4.
• 15. T. Gruszecki, Ewolucja resortowa układu zarządzania w Polsce w latach 1918-80 (Ressortevolution des Verwaltungssystems in Polen in den Jahren 1918-80), "Gospodarka Planowa" ("Planwirtschaft") 1984, Nr. 2.
• 16. M. Grzybowski, Rząd w państwie socjalistycznym (Regierung im sozialistischen Staat), Warszawa 1980, S. 187-188.
• 17. H. Halber, Podstawy prawne działania ministerstwa (Rechtsgrundlagen der Tätigkeit des Ministeriums), [in:] Zagadnienia prawne kierowania gospodarką narodową, hrsg. vom Institut für Organisation und Leitung der Polnischen Akademie der Wissenschaften und des Ministeriums für Wissenschaft, Hochschulwesen und Technik, Warszawa 1975.
• 18. J. Homplewicz, Kontrola administracji (Kontrolltätigkeit der Verwaltung), Kraków 1974.
• 19. Z. Jarosz, S. Zawadzki, Prawo konstytucyjne (Das Verfassungsrecht), Warszawa 1980, S. 428-431.
• 20. A. Jaroszyński, Administracja centralna w świetle założeń reformy gospodarczej (Zentrale Verwaltung im Lichte der Voraussetzungen der Wirtschaftsreform), "Organizacja - Metody - Technika" ("Organisation - Methoden - Technik") 1981, Nr. 5.
• 21. Z. Jaśkiewicz, Zarządzanie gospodarką narodową (Die Verwaltung der Volkswirtschaft), Gdańsk 1980, S. 65 ff.
• 22. S. Jędrzejewski, Kontrola administracji państwowej (Kontrolle der Staatsverwaltung), Toruń 1972.
• 23. Kontrola administracji w państwach socjalistycznych (Kontrolltätigkeit der Verwaltung in den sozialistischen Staaten), Kollektivarbeit unter der Redaktion von J. Łętowski, Warszawa 1983.
• 24. A. Konwerski, Teoretyczne aspeky problematyki organu kolegialnego (Theoretische Aspekte der Problematik des Kollegialorgans), "Organizacja - Metody - Technika" ("Organisation - Methoden - Technik") 1979, Nr. 7.
• 25. C. Kosikowski, Podmioty zarządzania gospodarką narodową w świetle reformy gospodarczej (Subjekte der Verwaltung der Volkswirtschaft im Lichte der Wirtschaftsreform), "Acta Universitatis Lodziensis" 1984, Folia iuridica 16.
• 26. C. Kosikowski, Prawo zarządzania gospodarką narodową (Das Verwaltungsrecht der Volkswirtschaft), Łódź 1984, S. 158 ff.
• 27. C. Kosikowski, Regulacja prawna naczelnych organów zarządzania gospodarką narodową. Koncepcja metodologiczna (Die Gesetzliche Regelung der Hauptverwaltungsorgane der Volkswirtschaft. Methodologische Konzeption), "Państwo i Prawo" ("Staat und Recht") 1982, H. 9, S. 77 ff.
• 28. C. Kosikowski, Rola ministra finansów w systemie zarządzania finansami w państwach socjalistycznych (Die Rolle des Finanzministers im System der Finanzverwaltung in den sozialistischen Staaten), Łódź 1976.
• 29. S. Kowalewski, Kryteria podziału zadań między organy kompetencji ogólnej a organy kompetencji specjalnej (Kriterien der Aufgabenverteilung an die Organe mit allgemeinen Kompetenzen und Organe mit Sonderkompetenzen), "Gospodarka Planowa" ("Planwirtschaft") 1973, Nr. 6.
• 30. S. Kowalewski, O kryterium branżowości jako podstawie wyodrębnienia ministerstw przemysłowych (Über das Branchenkriterium bei der Aussonderung der Industrieministerien), "Organizacja - Metody - Technika" ("Organisation - Methoden - Technik") 1974, Nr. 10.
• 31. S. Kowalewski, Teoretyczne podstawy tworzenia organów naczelnych i centralnych (Theoretische Grundlagon der Bildung von Haupt- und Zentralorganen), "Gospodarka Planowa" ("Planwirtschaft") 1972. Nr. 6.
• 32. S. Kowalewski, Teoria struktury administracji państwowej (Theorie der Struktur der Staatsverwaltung), Warszawa 1973, S. 383 ff.
• 33. S. Kowalewski, Uwagi o pozycji kierownika resortu gospodarczego (Bemerkungen zur Position des Leiters eines Wirtschaftsressorts), "Organizacja - Metody - Technika" ("Organisation - Methoden - Technik") 1974, Nr. 11.
• 34. S. Kuziński, Reforma a funkcjonowanie państwowych organów gospodarki (Die Reform und das Funktionieren staatlicher Wirtschaftsorgane), "Gospodarka Planowa" ("Planwirtschaft") 1983, Nr. 7-8.
• 35. S. Kuziński, Zmiany w roli i funkcji centrum w gospodarce narodowej (Anderungen in der Rolle und Funktion des Zentrums in der Volkswirtschaft), "Gospodarka Planowa" ("Planwirtschaft") 1984, Nr. 7-8.
• 36. A. B. Mirecki, Prakseologiczne i prawne aspekty kierowania w zarządzaniu gospodarką narodową (Pragmatische und rechtliche Aspekte der Leitung in der Verwailtung der Volkswirtschaft), "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" ("Juristische, Ökonomische und Soziologische Bewegung") 1981, Nr. 2.
• 37. A. B. Mirecki, Prawna koncepcja kierowania na tle rozwoju resortowego systemu zarządzania przemysłem w PRL (Rechtliche Konzeption der Leitung angesichts der Entwicklung des ministeriellen Verwaltungssystems der Industrie in der VR Polen), "Studia Prawnicze" ("Rechtswissenschaftliche Studien") 1983, H. 2.
• 38. J. Nowak, R. Pelczar, Ustrój naczelnych organów administracji państwowej według Konstytucji PRL i praktyki (Die Struktur der Hauptorgane der Staatsverwaltung in der Verfassung der VR Polen und in der Praxis), [in:] Konstytucja PRL po 30 latach jej obowiązywania (Die Verfassung der VR Polon nach 30 Jahren ihrer Gültigkeit), red. K. Działocha, "Acta Universitatis Vratislaviensis" 1983, 688, Prawo CXVI, S 210.
• 39. E. Ochendowski, Centralne organy administracji (Zentrale Verwaltungsorgane), [in:] System prawa administracyjnego, Kollektivarbeit unter der Redaktion von J. Jendrośka, Bd. II, Wrocław 1977, S. 24 ff.
• 40. T. Rabska, Prawo administracyjne stosunków gospodarczych (Das Verwaltungsrecht der wirtschaftlichen Beziehungen), Warszawa-Poznań 1977, S. 118 ff.
• 41. M. Rybicki, Pozycja ustrojowa rządu w systemie politycznym PRL w latach 1970-80 (Die verfassungsrechtliche Position der Regierung im politischen System der VR Polen in den Jahren 1970-80), "Państwo i Prawo" ("Staat und Recht") 1982, H. 10, S. 40.
• 42. H. Skupski, Procesy decyzyjne w ministerstwach i urzędach centralnych (Entscheidungsprozesse in Ministerien und Zentralämtern), "Organizacja - Metody - Technika" ("Organisation - Methoden - Technik") 1978, Nr. 8-9.
• 43. Socjalistyczna teoria organizacji. Koncepcje i kierunki (Sozialistische Theorie der Organisation. Konzeptionen und Richtungen), Kollektivarbeit unter der Redaktion von S. Kowalewski, Warszawa 1977, S. 196 ff.
• 44. Z. Szonert, Działania ministrów w świetle zmian resortowego systemu zarządzania (Tätigkeit der Minister angesichts der Änderungen des ministeriellen Verwaltungssystems), "Organizacja - Metody - Technika" ("Organisation - Methoden - Technik") 1975, Nr. 8-9.
• 45. Trybunał Stanu w PRL (Staatstribunal in der VR Polen), red. Z. Świda-Łagiewska, Warszawa 1983.
• 46. H. Waitz, Rola ministra branżowego w zarządzaniu gospodarką narodową (Rolle des Branchenministers in der Leitung der Volkswirtschaft), "Organizacja - Metody - Technika" ("Organisation - Methoden - Technik") 1979, Nr. 2.
• 47. M. Wynimko, Wewnętrzne struktury organizacji ministerstw (Innere Strukturen der Organisation von Ministerien), "Organizacja - Metody - Technika" ("Organisation - Methoden - Technik") 1983, Nr. 8-9.
• 48. Zagadnienia kontroli finansowo-gospodarczej przedsiębiorstw i zjednoczeń (Probleme finanzieller und wirtschaftlicher Kontrolle der Betriebe und Betriebsvereinigungon), Kollektivarbeit unter der Redaktion von N. Gajl, Wrocław 1973.
• 49. W. Zakrzewski, Problemy regulacji prawnej pozycji ustrojonej rządu (Probleme der gesetzlichen Regelung der verfassungsrechtlichen Position der Regierung), "Państwo i Prawo" ("Staat und Recht") 1984, H. 6.
• 50. W. Zakrzewski, System organów władzy i administracji państwowej według projektu konstytucji PRL (Das System der Staats- und Verwaltungsorgane nach dem Entwurf der Verfassung der VR Polen), "Państwo i Prawo" ("Staat und Recht") 1952, H. 7, S. 25.