Podstawy wyłączenia jawności rozprawy

• Autorzy: Barbara Wójcicka

Warianty tytułu

Les Fondements de L'exclusion de la Publicité des Actions en Justice

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Jedną z cech demokratycznego procesu karnego jest jego jawność. Jawność postępowania spełnia przede wszystkim dwie ważkie funkcje społeczne: 1) funkcję kontroli społecznej nad działalnością wymiaru sprawiedliwości, 2) funkcję wychowawczą wobec społeczeństwa. Kontrola sprawowana przez społeczeństwo nad działalnością organów procesowych wpływa na podniesienie poziomu pracy tych organów, zmusza je do rzetelnej, wnikliwej pracy, do ścisłego przestrzegania ustawowych form procesowych, do zachowania obiektywizmu. Obecność publiczności na sali rozpraw oddziaływa także na innych uczestników postępowania w kierunku pożądanym dla prawidłowego orzekania. Jawność postępowania utrudnia uleganie naciskom, jakie mogą być wywierane na uczestników procesu. Jawność jest jedną z najbardziej doniosłych gwarancji prawidłowego, bezstronnego orzekania, a zarazem gwarancją praw i interesów uczestników postępowania. Udostępnienie działalności organów wymiaru sprawiedliwości opinii publicznej przyczynia się do wzrostu zaufania społeczeństwa do tych organów, podnosząc tym samym ich autorytet w oczach opinii publicznej, pod warunkiem wszakże, że zapadające rozstrzygnięcia i ich uzasadnienia będą posiadały moc przekonywania o ich trafności. Postępowanie sądowe prowadzone jawnie posiada doniosłe znaczenie wychowawcze, podnosi świadomość i kulturą prawną społeczeństwa, wskazuje na szkodliwość społeczną przestępstwa, na to, że przestępstwo nie popłaca. Pozwala to na realizację prewencji ogólnej. Publiczne rozpatrywanie sprawy może naruszać lub zagrażać określonym interesom, których ochrona prawna jest społecznie uzasadniona. Dlatego też nowożytne ustawodawstwa przyjmując regułę jawnego rozpoznawania spraw, wprowadzają jednocześnie od niej wyjątki, z uwagi na potrzebę zapewnienia ochrony określonych interesów. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Jawność informacji; Postępowanie karne; Postępowanie sądowe; Wymiar sprawiedliwości; Opinia publiczna

EN

Information disclosure; Criminal procedure; Legal proceedings; Judiciary; Public opinion

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
• Rocznik: 1988
• Numer: nr 35 Nauki penalne
• Strony: 41--56

Twórcy

autor

Barbara Wójcicka

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• 1. J. Bafia, i in., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 1971, s. 386.
• 2. M. FIasiński, Zasada publiczności (jawności) w procesie karnym na tle prawno-porównawczym (rozpr. dokt. niepubl. Kraków 1974).
• 3. A. Kaftal, Jawność postępowania karnego w świetle nowego k.p.k., "Nowe Prawo" 1979, nr 12, s. 1643-1644.
• 4. A. Kopff, Koncepcja praw do intymności i prywatności życia osobistego, "Studia Cywilistyczne", i. 20, s. 34.
• 5. A. Kopff, Ochrona życia prywatnego jednostki w świetle doktryny i orzecznictwa, "Zeszyty Naukowe UJ" 1982, Prace prawnicze, nr 8, s. 38.
• 6. W. Kulesza, Zniesławienie i zniewaga. (Ochrona czci i godności osobistej człowieka w polskim prawie karnym - zagadnienia podstawowe), Warszawa 1984, s. 108.
• 7. B. Kunicka-Michalska, Ochrona tajemnicy zawodowej w polskim prawie karnym, Warszawa 1972, s. 70-71.
• 8. Z. Martyniak, [w:] Świadek w procesie sądowym, red, S. Waltoś, Warszawa 1985, s. 320.
• 9. W. Michalski, Wychowawcza funkcja sądu w postępowaniu karnym, Warszawa 1976, s. 39 i n.
• 10. A. Murzynowski, Istota i zasady procesu karnego, Warszawa 1976, s. 216.
• 11. H. Roeder, Lehrbuch des Österreichischen Strafverfakreusrechte, Vien 1963, s. 27.
• 12. J. Sokołowska, Dziecko jako świadek, Warszawa 1959, s. 120.
• 13. A. Szpunar, Ochrona dóbr osobistych, Warszawa 1979, s. 153.
• 14. A. Szpunar, Zadośćuczynienie za doznaną krzywdę w nowym prawie prasowym, "Nowe Prawo" 1984, nr 7/8, s. 3.
• 15. S. Śliwiński, Proces karny. Zasady ogólne, Warszawa 1949, s. 120.
• 16. S. Waltoś, [w:] Świadek w procesie sądowym, red, S. Waltoś, Warszawa 1985, s. 110.