Obrona konieczna czci i godności a zasada proporcjonalności dóbr

• Autorzy: Witold Kulesza

Warianty tytułu

Die Notwehr der Würde und Ehre und das Prinzip der Proportionalität der Güter

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zawarta w art. 22 k.k. z 1969 r. konstrukcja obrony koniecznej jest wynikiem znamiennej ewolucji, jakiej instytucja ta ulegała w nauce i prawie pozytywnym. Ewolucja ta zmierzała w 2 kierunkach: rozszerzenia katalogu dóbr, których zagrożenie przez bezprawny zamach daje prawo do jego odparcia, oraz rozszerzenia kręgu osób uprawnionych - poza zaatakowanym - do odparcia takiego zamachu. Ustalenie granic dopuszczalnej prawem obrony koniecznej przed zamachami na cześć i godność człowieka wymaga spojrzenia na tę instytucję z pewnej historycznej perspektywy - przez pryzmat poglądów doktryny, które kształtowały rozwiązania prawa pozytywnego i praktykę jego stosowania. Perspektywa taka pozwala na widzenie zagadnień granic obrony koniecznej podejmowanych we współczesnej doktrynie, jako kontynuacji sporów i ustaleń, które - choć należą do historii myśli prawnokarnej - to jednak wyznaczyły obecny kształt tej instytucji. Kształtowanie się powszechnie dziś uznawanego prawa jednostki do odparcia bezprawnego zamachu na jej cześć i godność ma swą interesującą historię. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Prawo; Regulacje prawne

EN

Law; Legal regulations

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
• Rocznik: 1988
• Numer: nr 35 Nauki penalne
• Strony: 159--178

Twórcy

autor

Witold Kulesza

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• 1. J. Bafia, K. Mioduski, M, Siewierski, Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 1977, s. 84.
• 2. W. M. Borowski, Zasady prawa karnego, t. 1, Część ogólna, Poznań- Wilno 1922, s. 135.
• 3. K. Buchała, Granice obrony koniecznej, "Palestra" 1974, nr 5, s. 41.
• 4. S. Budziński, Wykład porównawczy prawa karnego, Warszawa 1868, s. 125.
• 5. M. Cieślak, J. Waszczyński, Przegląd orzecznictwa SN w zakresie części ogólnej prawa karnego za rok 1978, "Palestra" 1980, nr 4-5, s. 82.
• 6. S. Glaser, Glosa do wyroku SN z 19.02.1934 r. - 3 K.26/34, OSP 1934, nr 9, poz. 394, s. 418-419.
• 7. S. Glaser, Polskie prawo karne w zarysie, Kraków 1933, s. 138.
• 8. A. Gubiński, Wyłączenie bezprawności czynu. O okolicznościach uchylających społeczną szkodliwość czynu, Warszawa 1961, s. 22.
• 9. R. v. Hippel, Lehrbuch des Strafrechts, Berlin 1932, s. 111.
• 10. R. Hube, Ogóine zasady nauki prawa karnego, Warszawa 1830, s. 475.
• 11. S. Jaszowski, O konieczności obrony w prawie karnym, Warszawa 1872, s. 189.
• 12. H. Jescheck, Lehrbuch des Strafrechts, Allgemeiner Teil, Berlin 1972 s. 259.
• 13. A. Krukowski, Obrona konieczna na tle polskiego prawa karnego, Warszawa 1965, s. 45-57.
• 14. A. Krukowski, Węzłowe problemy obrony koniecznej na tle art. 22 nowego kodeksu karnego, ,,Palestra" 1971, nr 1, s. 43.
• 15. E. Krzymuski, System prawa karnego ze stanowiska nauki i trzech kodeksów obowiązujących w Polsce, Kraków 1921, s. 64.
• 16. L. Lernell, Wykład prawa karnego, Warszawa 1970, s. 225.
• 17. J. Makarewicz, Kodeks karny z komentarzem, Lwów 1938, s. 109.
• 18. J. Makarewicz, Polskie prawo karne, Część ogólna, Lwów-Warszawa 1919, s. 155-156.
• 19. J. Makarewicz, Prawo karne. Wykład porównawczy z uwzględnieniem prawa obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej, Lwów 1924, s. 172.
• 20. W. Makowski, Prawo karne, Część ogólna. Wykład porównawczy prawa karnego austriackiego, niemieckiego i rosyjskiego obowiązującego w Polsce, Warszawa (b.r.w.), s. 295-307.
• 21. K. Małkowski, Wykład prawa karnego podług obecnego sianu nauki na podstawie niemieckiego oryginału, Warszawa 1866.
• 22. A. Marek, Obrona konieczna w prawie karnym na tle teorii i orzecznictwa Sądu Najwyższego, Warszawa 1979, s. 78 i n.
• 23. J. H. Pawlikowski, O prawach kryminalnych, Warszawa 1818, s. 12-13.
• 24. L. Peiper, Komentarz do kodeksu karnego, Kraków 1935, s. 82-83.
• 25. W. Radecki, Ocena współmierności sposobu obrony i niebezpieczeństwa zamachu w obronie koniecznej, "Nowe Prawo" 1977, nr 6, s. 861.
• 26. H. Rajzman, Glosa do wyroku SN z 12.10.1960 r. "Państwo i Prawo" 1961, nr 4-5, s. 836.
• 27. H. Rajzman, Przegląd orzecznictwa SN, "Nowe Prawo" 1973, nr 7-8, s. 1057.
• 28. S. Salmonowicz, Prawo karne oświeconego absolutyzmu. Z dziejów kodyfikacji karnych przełomu XVIII/XIX wieku, Toruń 1966, s. 38, 125, 227.
• 29. M. Siewierski, Kodeks karny - komentarz, Warszawa 1965, s. 50.
• 30. E. Szwedek, Glosa do wyroku SN z 4.02.1972 r., "Nowe Prawo" 1972, nr 12, s. 1884.
• 31. S. Śliwiński, Prawo karne, Warszawa 1974, s. 156.
• 32. W. Świda, Prawo karne, Warszawa 1978, s. 148.
• 33. N. Tagancew, Kodeks karny, Warszawa 1921, s. 540.
• 34. I. S. Tyszkiewicz, Usłowija i priedieły nieobchodimoj oborany, Moskwa 1969, s. 96.
• 35. J. Wojciechowski, Glosa do wyroku SN z 10.01.1962 r., "Państwo i Prawo" 1962, nr 7-8, s. 497-498.
• 36. W. Wolter, Glosa do OSN KW 1976, nr 2, poz. 23., "Nowe Prawo 1976, nr 6, s. 984-986.
• 37. W. Wolter, Prawo karne - zarys wykładu systematycznego, Warszawa 1947, s. 194.
• 38. A. Zoll, Okoliczności wyłączające bezprawność czynu, Warszawa 1982, s. 110 i n.