Defendant's Right to Refuse to Testify as a Witness in Civil and Administrative Proceedings: Observations in View of Article 182 §3 CPC

• Autorzy: Łukasz Chojniak

Warianty tytułu

Prawo oskarżonego do odmowy złożenia zeznań w postępowaniu cywilnym i administracyjnym - spostrzeżenia na tle art. 182 §3 k.p.k.

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article addresses issues related to the right of a witness in civil or administrative proceedings to refuse to testify in a situation where the witness has been charged in criminal proceedings. In criminal proceedings, it is beyond doubt that a witness may refuse to testify altogether if he or she is accused of complicity in a crime dealt with in the proceedings pending in another case. Regardless of the construction of the contents of Article 182 §3 CPC, a corresponding right has not been formulated with respect to civil or administrative proceedings, even though a witness may be required to testify in such proceedings with regard to facts of relevance to his or her criminal liability. In practice, this may generate a situation which is in breach of the right to defence of the accused and, at the same time, a witness in other pending proceedings. It does not seem a sufficient guarantee for such a witness would consist only of the right to refuse to answer specific questions asked of him or her during the hearing. (original abstract)

Artykuł porusza problematykę związaną z prawem świadka w postępowaniu cywilnym lub administracyjnym do odmowy złożenia zeznań w sytuacji, gdy temu świadkowi zostały przedstawione zarzuty w postępowaniu karnym. W postępowaniu karnym nie ulega wątpliwości, że świadek może w całości odmówić złożenia zeznań, o ile w innej toczącej się sprawie jest oskarżony o współudział w przestępstwie objętym postępowaniem. Niezależnie od rozumienia treści art. 182 § 3 k.p.k., analogiczne uprawnienie gwarancyjne nie zostało sformułowane w postępowaniu cywilnym i administracyjnym, mimo że świadek może być przesłuchiwany w tych postępowaniach na okoliczności istotne dla jego odpowiedzialności karnej. W praktyce może to prowadzić do sytuacji naruszającej prawo oskarżonego, a zarazem świadka w innym postępowaniu, do jego obrony. Nie wydaje się, aby wystarczającą gwarancją dla takiego świadka było wyłącznie prawo do odmowy odpowiedzi na poszczególne pytania zadawane mu w toku przesłuchania. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Administrative proceedings; Civil proceedings; Human rights; Criminal procedure

PL

Postępowanie administracyjne; Postępowanie cywilne; Prawa człowieka; Postępowanie karne

• Czasopismo: Ius Novum
• Rocznik: 2018
• Tom: 12
• Numer: nr 4
• Strony: 82--96

Twórcy

autor

Łukasz Chojniak

• University of Warsaw, Poland

Bibliografia

• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warsaw 2012.
• Cieślak M., Przesłuchanie osoby podejrzanej o udział w przestępstwie, która nie występuje w charakterze oskarżonego, Państwo i Prawo No. 5-6, 1964.
• Dudka K. (ed.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warsaw 2018.
• Gruszecka D., Komentarz do art. 189 k.p.k., [in:] J. Skorupka (ed.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Legalis, 2017.
• Grzybowski M., Zaniechanie prawodawcze w praktyce polskiego Trybunału Konstytucyjnego, published on http://www.confeuconstco.org/reports/rep-xiv/report_Poland_po.pdf [accessed on 8/07/2018].
• Jasiński W., Prawo do nieobciążania się w procesie karnym w świetle standardów strasburskich, Prokuratura i Prawo No. 7-8, 2015.
• Kardas P., Gutowski M., Konstytucja z 1997 r. a model kontroli konstytucyjności prawa, Palestra No. 4, 2017.
• Kłak Cz., "Osoba podejrzana" oraz "potencjalnie podejrzana" w polskim procesie karnym a zasada nemo se ipsum accusare tenetur, Ius Novum No. 4, 2012.
• Koper R., Badanie świadka w aspekcie jego ochrony w procesie karnym, Warsaw 2015.
• Kręcisz W., O wykładni ustaw w sposób zgodny z Konstytucją na tle stosowania art. 182 §3 k.p.k., Prokuratura i Prawo No. 4, 2000.
• Kurowski M., [in:] D. Świecki (ed.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Vol. 1, Warsaw 2013.
• Łojewski K., Instytucja odmowy zeznań w polskim procesie karnym, Warsaw 1970.
• Nowak P., Definicja podejrzanego i oskarżonego a konstytucyjne prawo do obrony, Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych No. 4, 2016.
• Safjan M., Bosek L. (ed.), Konstytucja RP, Vol. 1: Komentarz do art. 1-86, Warsaw 2016.
• Siwek, M., A gloss to the judgement of the Appellate Court in Katowice of 28 November 2002, II Aka 398/02, Palestra No. 11-12, 2005.
• Sowiński P.K., Prawo świadka do odmowy zeznań w procesie karnym, Warsaw 2004.
• Świecki D. (ed.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warsaw 2013.
• Wiliński P., Zasada prawa do obrony w polskim procesie karnym, Zakamycze 2006.
• Wiliński P., Proces karny w świetle Konstytucji, Warsaw 2011.
• European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms of 4 November 1950, Journal of Laws [Dz.U.] of 1993, No. 61, item 284.
• Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego [Act of 14 June 1960: Code of Administrative Procedure], Journal of Laws [Dz.U.] of 1960, No. 30, item 168, as amended.
• Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego [Act of 17 November 1964: Code of Civil Procedure], Journal of Laws [Dz.U.] of 1964, No. 43, item 296, as amended.
• Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich [Act on procedure in juvenile cases], Journal of Laws [Dz.U.] of 1982, No. 35, item 228.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny [Act of 6 June 1997: Criminal Code], Journal of Laws [Dz.U.] of 1997, No. 88, item 553, as amended.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego [Act of 6 June 1997: Criminal Procedure Code], Journal of Laws [Dz.U.] of 1997, No. 89, item 555, as amended.
• Bill on the amendment to the Act: Criminal Procedure Code and some other acts, the Sejm paper no. 207, 2016 - Sejm of the 8th term.
• Ustawa z dnia 9 marca 2017 r. o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich, wydanych z naruszeniem prawa [Act of 9 March 2017 on special rules for elimination of legal consequences of reprivatisation decisions issued in violation of law and concerning Warsaw's real estate], Journal of Laws [Dz.U.] of 2017, item 718, as amended.
• Decision of the Constitutional Tribunal of 3 December 1996, K 25/95, OTK ZU 1996, No. 6, item 52.
• Decision of the Appellate Court in Katowice of 28 November 2002, II AKa 398/02, OSAKiSO 2003 No. 1.
• Supreme Court judgmenet of 28 November 2003, IV KK 14/03, OSN PiPr. 2004, No. 3, item 9.
• Decision of the Constitutional Tribunal of 21 December 2007, Ts 62/07, Z.U. 2008/2B/69.
• Supreme Court resolution of 25 February 2016, I KZP 20/15, LEX No. 522078383.
• ECtHR judgement of 13 September 2016 in case Ibrahim v. the United Kingdom, Applications nos. 50541/08, 50571/08, 50573/08 and 40351/09.

Identyfikatory

DOI

10.26399/iusnovum.v12.4.2018.36/l.chojniak