Czemu nie stoją na przeszkodzie zasady demokratycznego państwa prawnego? Rozważania o wyjątkach od zakazu retroaktywności prawa na kanwie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30.09.2021 r., III FSK 2137/21

• Autorzy: Mikołaj Wolanin

Warianty tytułu

What Do the Principles of a Democratic State of Law not Stand in the Way of? Reflections on Exceptions to the Non-retroactivity of Law in the Light of the Supreme Administrative Court's Judgement of 30 September 2021, no.: III FSK 2137/21

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autor analizuje wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30.09.2021 r., III FSK 2137/21, cytowany przez kolejne orzeczenia sądów administracyjnych, który stwierdza, że nadanie aktom normatywnym wstecznej mocy obowiązującej może dotyczyć "tylko przyznania praw". Z tym autor częściowo się nie zgadza i dowodzi, że na gruncie art. 5 ustawy z 20.07.2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych nie tylko akty przyznające prawa, lecz także akty prawnie indyferentne wobec swoich adresatów czy służące realizacji innej zasady konstytucyjnej (przy spełnieniu odpowiednich wymogów stawianych przez orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego) nie będą "stały na przeszkodzie zasadom demokratycznego państwa prawnego", a w konsekwencji będzie można im nadać wsteczną moc obowiązującą. Autor ilustruje swoje stanowisko odpowiednimi przykładami rozporządzeń wydanych z mocą wsteczną w ostatnich latach.(abstrakt oryginalny)

EN

The author analyses a judgement of the Supreme Administrative Court issued on 30 September 2021 (III FSK 2137/21), which is also quoted by subsequent decisions of administrative courts, and which states that giving retroactive effect to normative acts may concern "only the granting of rights". The author partially disagrees with this and argues that on the basis of Article 5 of the Act of 20 July 2000 on the promulgation of normative acts and some other acts, not only acts granting rights, but also acts legally indifferent to their addressees or serving to realise another constitutional principle (if the relevant conditions imposed by the rulings of the Constitutional Tribunal are met) will not "stand in the way of the principles of the democratic state of law", and consequently can be given retroactive effect. The author also illustrates his view with relevant examples of decrees issued with retroactive effect in recent years.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Społeczeństwo demokratyczne; Państwo prawne; Prawo

EN

Democratic society; State governed by the rule od law; Law

• Czasopismo: Przegląd Prawa Publicznego
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 7-8
• Strony: 184--191

Twórcy

autor

Mikołaj Wolanin

• Uniwersytet Warszawski, student

Bibliografia

• Bułajewski S., Zasady poprawnej legislacji podczas tworzenia aktów prawa miejscowego w Polsce, "Studia Prawnoustrojowe" 2015/29.
• Czarny P., Opinia prawna w sprawie tekstu jednolitego ustawy o ochronie przyrody, "Zeszyty Prawnicze BAS" 2017/1.
• Kornaszewska J., Zasada "lex retro non agit". Czy prawo nie działa wstecz?, "Przegląd Prawa Konstytucyjnego" 2018/2.
• Lemańska J., Pozorne działanie prawa wstecz w prawie administracyjnym [w:] Aksjologia prawa administracyjnego, t. 1, red. J. Zimmermann, Warszawa 2017.
• Lubera B., Sikorska A., Retroaktywność dekretu o stanie wojennym w świetle Konstytucji z 1952 i 1997 r., "Przegląd Prawa Konstytucyjnego" 2010/4.
• Łukowiak D., Konstytucyjne ramy kadencyjności organów władzy publicznej, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2020/1.
• Sozański J., Zasada demokratycznego państwa prawnego w polskiej praktyce prawnej, "Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula" 2014/4 (42).
• Wronkowska S., Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa, Poznań 2003.
• Zaleśny J., Zasady prawidłowej legislacji, "Studia Politologiczne" 2009/13.