Referendum 1946 r. na Pomorzu w świetle odtajnionych raportów amerykańskich

• Autorzy: Andrzej Cylwik

Warianty tytułu

Referendum of 1946 in Pomerania Based on Declassified American Reports

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W ramach przeprowadzonego w Polsce w 1946 r. referendum ludowego dochodziło do licznych prześladowań i nadużyć. Ostatecznie władze ogłosiły sfałszowane wyniki. Bardzo cennym obserwatorem wydarzeń zachodzących w Gdańsku, Sopocie, Gdyni, Lęborku i Elblągu był konsul Joseph Floyd Burt z dopiero co reaktywowanego po II wojnie światowej amerykańskiego konsulatu w Gdańsku. Autor artykułu przeprowadził bezpośrednią kwerendę w archiwach amerykańskich, gdzie dotarł do odtajnionych raportów konsula z obserwacji wydarzeń wokółreferendalnych. Pozwalają one spojrzeć na realizację referendum na Pomorzu z zupełnie innej perspektywy, z punktu widzenia zewnętrznego, niezależnego obserwatora.(abstrakt oryginalny)

EN

During the people''s referendum in Poland in 1946 numerous persecutions and abuses took place. Finally, the authorities announced falsified results. An American consul in Gdańsk, Joseph Floyd Burt was a very valuable observer of these events taking place in Gdańsk, Sopot, Gdynia, Lębork and Elbląg. The American consulate in Gdańsk had been just reopened after The Second World War. The author of the article performed his research directly in the American archives. In this article he used the declassified reports of the consul on the observation of this event. They allow the reader to see the implementation of the referendum in Pomerania from a completely different perspective: from the point of view of an external, independent observer.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Historia; Referendum

EN

History; Referendum

• Czasopismo: Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość
• Rocznik: 2022
• Tom: XIX
• Strony: 170--187

Twórcy

autor

Andrzej Cylwik

• Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku

Bibliografia

• 1. National Archives and Records Administration, Records of the Foreign Service Posts of the Department of State, RG 84, Poland, Classified General Records 1946-1949, Declassification Review Project NND 765023, b. 1.
• 2. Churska-Wołoszczak K., Referendum ludowe i wybory do sejmu ustawodawczego w województwie pomorskim (1946-1947), Gdańsk 2014.
• 3. Drażba K., Urna to jest taki pniak. Wrzucisz "nie", wychodzi "tak". Referendum z 30 czerwca 1946 roku w Polsce na przykładzie województwa gdańskiego, Gdańsk 2016.
• 4. Klajnerman I., Głosowanie Ludowe, Warszawa 1946.
• 5. Knopek J., Referendum ludowe 1946 r. na ziemi chojnickiej, "Zeszyty Chojnickie" 2003, nr 18.
• 6. Krzyk I., Farsa wyborcza, "Gazeta Wyborcza", 18 maja 2020 r. ("Ale Historia").
• 7. Lane A., Widziałem Polskę zdradzoną, Warszawa 2008.
• 8. Marczak T., Propaganda polityczna stronnictw przed referendum z 30 VI 1946 r., Wrocław 1986.
• 9. Osękowski C., Referendum z 30 czerwca 1946 r. na ziemiach przekazanych Polsce po II wojnie światowej, "Dzieje Najnowsze" 1995, nr 3.
• 10. Paczkowski A., Od sfałszowanego zwycięstwa do prawdziwej klęski. Szkice do portretu PRL, Kraków 1999.
• 11. Paczkowski A., Pół wieku dziejów Polski 1939-1989, Warszawa 2000.
• 12. Paczkowski A., Zdobycie władzy 1945-1947, Warszawa 1993.
• 13. Siedziako M., Głosowanie w cieniu represji, "pamięć.pl" 2016, nr 6(51).
• 14. Wójcik S., Referendum 1946. Wybory 1947, Paryż 1977.
• 15. Ogłoszenie Generalnego Komisarza głosowania ludowego o wyniku głosowania ludowego z dnia 30 czerwca 1946 r., MP 1946, nr 61, poz. 115, https://isap.
• 16. sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP19460610115 (dostęp: 6.11.2022).
• 17. Ustawa z dnia 27 kwietnia 1946 r. o głosowaniu ludowym, Dz.U. 1946, nr 15, poz. 104, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19460150104 (dostęp: 6.11.2022).
• 18. Ustawa z dnia 28 kwietnia 1946 r. o przeprowadzeniu głosowania ludowego, Dz.U. 1946, nr 15, poz. 105, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.0009-0004-4402-4554xsp?id=WDU19460150105 (dostęp: 6.11.2022).

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0053.6071