Ocena konkurencyjności przedsiębiorstw rolnych

• Autorzy: Adam Kagan

Warianty tytułu

Assessment of the Competitiveness of Agricultural Enterprises

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W polskim rolnictwie istnieje nieliczna zbiorowość przedsiębiorstw rolnych (gospodarstw rolnych) osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej. Celem badania omawianego w artykule jest ocena konkurencyjności przedsiębiorstw rolnych w warunkach postępujących zmian platformy konkurencji. Oceny dokonano na podstawie wyników przeprowadzonej analizy finansowej. Z uwagi na złożoność problemu pomiaru konkurencyjności w badaniu zastosowano schemat, w którym ograniczono się do określenia wielkości korzyści uzyskiwanych przez właścicieli przedsiębiorstw rolnych i poziomu bezpieczeństwa finansowego działalności gospodarczej. Źródłem danych wykorzystanych w badaniu były udostępnione przez Główny Urząd Statystyczny zagregowane wyniki finansowe za lata 2014-2021 przedsiębiorstw rolnych zobligowanych do przekazywania sprawozdań statystycznych. Stwierdzono, że badana zbiorowość systematycznie się zmniejsza i że ta tendencja będzie się utrzymywała. Jednocześnie badane przedsiębiorstwa rolne jako całość były w analizowanym okresie odporne na zmiany zachodzące w otoczeniu makroekonomicznym, a jedynie poszczególne grupy i klasy wyodrębnione ze względu na ukierunkowanie produkcyjne okazały się wrażliwe na szoki występujące w danej branży. Duże problemy finansowe i brak konkurencyjności stwierdzono zwłaszcza w gospodarstwach sadowniczych i ukierunkowanych na chów i hodowlę świń. (abstrakt oryginalny)

EN

A small group of agricultural enterprises (agricultural farms) of corporate and non- corporate entities functions within the Polish agriculture. The aim of the research discussed in the article was to assess the competitiveness of agricultural enterprises under conditions of progressive changes taking place in the competition platform. The assessment was based on the results of a financial analysis. Due to the complex nature of measuring competitiveness, the research employed a model limited to determining the amount of benefits accrued by owners of agricultural enterprises and the level of the financial security of their business operations. The source of data were the 2014-2021 financial results of agricultural enterprises having a statistical reporting obligation. The data were aggregated and made available by Statistics Poland. It was found that the surveyed group is facing a systematic decline and that this trend will continue in the future. At the same time, throughout the analysed period, the surveyed agricultural enterprises as a whole were immune to changes taking place in the macro- economic environment and only individual groups and classes distinguished on the basis of their production orientation proved sensitive to shocks occurring in the given industry. Major financial problems and lack of competitiveness were observed in orchard cultivation and pig farming. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Konkurencyjność; Przedsiębiorstwo rolne; Bezpieczeństwo finansowe; Analiza finansowa

EN

Competitiveness; Agricultural enterprises; Financial security; Financial analysis

• Czasopismo: Wiadomości Statystyczne
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 4
• Strony: 13--34

Twórcy

autor

Adam Kagan

• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - PIB, Warszawa

Bibliografia

• Adamski, M. (2017). Kondycja ekonomiczno-finansowa rolniczych spółdzielni produkcyjnych w Polsce. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 19(4), 9-14. http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0010.5157.
• Błąd, M. (2019). Gospodarowanie ziemią rolniczą w Polsce w latach 2000-2018. Wieś i Rolnictwo, (4), 109-140. https://doi.org/10.53098/wir042019/06.
• Bocian, M., Malanowska, B. (2022). Wyniki Standardowe 2020 uzyskane przez gospodarstwa rolne osób fizycznych uczestniczących w Polskim FADN. Część II: Analiza Wyników Standardowych. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy. http://fadn.pl/wp-content/uploads/2020/06/Wyniki_ind_cz2_2020.pdf.
• Dzun, W. (2017). Gospodarstwa rolne o obszarze do 1 ha w procesie przemian systemowych i integracji z UE. Wieś i Rolnictwo, (1), 23-48. https://doi.org/10.53098/wir012017/02.
• Escalante, C. L., Barry, P. J. (2002). Business Growth Strategies of Illinois Grain Farms. Agricultural Finance Review, 62(1), 69-79. https://doi.org/10.1108/00214890280001130.
• Escalante, C. L., Turvey, C. G., Barry, P. J. (2009). Farm business decisions and the sustainable growth challenge paradigm. Agricultural Finance Review, 69(2), 228-247. https://doi.org/10.1108/00021460910978706.
• Flak, O., Głód, G. (2012). Konkurencyjni przetrwają. Difin.
• Franc-Dąbrowska, J. (2017). Luminarze finansów agrobiznesu, stan obecny i perspektywy. Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, (119), 65-85. https://doi.org/10.22630/EIOGZ.2017.119.26.
• Główny Urząd Statystyczny. (2017). Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2017. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-statystyczny-rolnictwa-2017,6,11.html.
• Główny Urząd Statystyczny. (2020). Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2019. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-statystyczny-rolnictwa-2019,6,13.html.
• Główny Urząd Statystyczny. (2021a). Powszechny Spis Rolny 2020. Raport z wyników. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rolnictwo-lesnictwo/psr-2020/powszechny-spis-rolny-2020-raport-z-wynikow,4,1.html.
• Główny Urząd Statystyczny. (2021b). Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2021. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-statystyczny-rolnictwa-2021,6,15.html.
• Gorynia, M. (2000). Luka konkurencyjna w przedsiębiorstwach a przystąpienie Polski do Unii Europejskiej. Gospodarka Narodowa, (10), 48-67. https://doi.org/10.33119/GN/113983.
• Grupa BST. (2022). Polska wieś i rolnictwo 2021. https://www.gov.pl/web/rolnictwo/polska-wies-i-rolnictwo.
• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy. (2018). Ranking 300 najlepszych przedsiębiorstw rolnych w 2016 roku. http://ierigz.waw.pl/publikacje/poza-seria/21766,0,3,0,ranking-300-najlepszych-przedsiebiorstw-rolnych-w-2016-roku.html.
• Józwiak, W. (red.). (2014). Efektywność, koszty produkcji i konkurencyjność polskich gospodarstw rolnych obecnie i w perspektywie średnio- oraz długoterminowej. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy. http://ierigz.waw.pl/publikacje/raporty-programu-wieloletniego-2011-2014/nr-144-efektywnosc-koszty-produkcji-i-konkurencyjnosc-polskich-gospodarstw-rolnych-obecnie-i-w-perspektywie-srednio-oraz-dlugoterminowej.
• Józwiak, W., Kagan, A. (2008). Gospodarstwa towarowe a gospodarstwa wielkotowarowe. Roczniki Nauk Rolniczych. Seria G, 95(1), 22-30. http://old.wne.sggw.pl/czasopisma/pdf/RNR_2008_T95_z1.pdf

Identyfikatory

DOI

10.59139/ws.2023.04.2