Spirala i amplituda. Dialektyka sztuki

• Autorzy: Cezary Woźniak

Warianty tytułu

Spiral and Amplitude. Dialectic of Art

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł ten ma na celu przedstawienie określonej dialektyki sztuki, rozwijanej na podstawie takich pojęć, jak: istota, potencjalność, pełnia, sens i pozór. Pełnia sztuki byłaby w nim rozumiana jako maksymalna aktualizacja jej potencjalności, a pozór sztuki byłby nieurzeczywistnieniem tej potencjalności. Czym byłby sens sztuki? Byłby on zaistnieniem jakiejś formy danej aktualizacji potencjalności sztuki. Jeżeli tak, to czy dzieje sztuki miałyby wówczas formę amplitudy? Byłaby to amplituda sensu sztuki z pełnią jako jej maksymalnym wychyleniem i pozorem sztuki jako jej wychyleniem minimalnym - wychyleniem będącym w zasadzie brakiem aktualizacji potencji sztuki, inaczej: wręcz niebytem sztuki. (fragment tekstu)

EN

The article presents a certain dialectic of art, the dialectic developed on the basis of such concepts as essence, potentiality, completeness, sense and phenomenon. The completeness of art is hereby understood as the maximum actualisation of its potential, the pretence of art would be therefore something, in which the potentiality of art isn't elaborated on. What would be the sense of art then? It would be the process of certain actualisation of art potentiality. The history of art then presents itself as the amplitude whose extents are drawn by the level of the actualisation of that potentiality; from the pretence of art to the appearance of immanence, the epiphanic experience of the omni- -completeness. This might have been the most maximalist vision of art, which can be found, for example, in Schiller, Schelling, Heidegger or Chögyam Trungpa. We can also imagine a different variant of dialectic of art, in which its story would have unfolded in form of a spiral. The history of art would then have been driven by the need for the realisation of its telos. It would have been the achievement of complete sense of art inherent to its concept, which may be derived from Hegel's aesthetics. Can this spiral and this amplitude be intersecting? And if so, how could this affect understanding of art? It seems that the dialectic form of spiral provides art with the terminological integrity, the possibility of its nominal creation, whereas the form of amplitude reinforces art as the epiphany of omni-completeness. Finally, the art would be the form of energy flow on the certain horizon, horizon of art; the form of flow into its condensation points of completeness; and the moments of transparency of this eternal flow... (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sztuka; Filozofia

EN

Art; Philosophy

• Czasopismo: Zarządzanie w Kulturze
• Rocznik: 2023
• Tom: 24
• Numer: z. 1
• Strony: 1--14

Twórcy

autor

Cezary Woźniak

• Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• Danto Arthur (1964). The Artworld. The Journal of Philosophy, 61(19), 571-584.
• Danto Arthur (2006). Świat sztuki: pisma z filozofii sztuki, przeł. Leszek Sosnowski. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Dickie George (1974). Art and the Aesthetic: An Institutional Analysis. Ithaca: Cornell University Press.
• Hegel Georg Wilhelm Friedrich (1964). Wykłady o estetyce, przeł. Janusz Grabowski, t. 1. Warszawa: PWN.
• Heidegger Martin (1959). Unterwegs zur Sprache. Pfullingen: Günther Neske Verlag, 83-155.
• Heidegger Martin (1960). Der Ursprung des Kunstwerkes. Stuttgart: Reclam.
• Heidegger Martin (1986). Seminare, red. Curd Ochwadt, GA 15. Frankfurt am Main: Klostermann.
• Heidegger Martin, Shinichi Hisamatsu (1989). Die Kunst und das Denken. W: Hartmut Buchner (red.), Heidegger und Japan. Sigmaringen: Thorbecke, 211-216.
• Heidegger Martin (1999). Koniec filozofii i zadanie myślenia, przeł. Krzysztof Michalski. W: idem, Ku rzeczy myślenia. Warszawa: Aletheia.
• Juszczak Wiesław (2017). Fragmenty - szkice z teorii i filozofii sztuki. Warszawa: PIW.
• McNeill William (2020). The Fate of Phenomenology. Heidegger's Legacy. Lanham-Boulder-New York-London: Rowman & Littlefield.
• Schelling Friedrich Wilhelm Joseph (1979). System idealizmu transcendentalnego, przeł. Krystyna Krzemieniowa. Warszawa: PWN.
• Schiller Friedrich (1967). Über ästhetische Erziehung des Menschen. In einer Reihe von Briefen, National Ausgabe 20. Weimar: Hermann Böhlaus Nachfolger.
• Siemek Marek (1970). Fryderyk Schiller. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Trungpa Chögyam (1996). Dharma Art. Boston-London: Shambhala.
• Weitz Morris (1956). The Role of Theory in Aesthetics. Journal of Aesthetics and Art Criticism, 15(1), 27-35.
• Welsch Wolfgang (2005). Estetyka poza estetyką, przeł. Katarzyna Guczalska. Kraków: Universitas.
• Woźniak Cezary (2020). Znaczenie miejsca. Koji Kamoji. W: Dorota Seweryn-Puchalska (red.), Znaczenie miejsca. Koji Kamoji,. Kazimierz Dolny: Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym, 11-13.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.4467/20843976ZK.23.002.18041