Teatralność troski. Spektakl Kochana Wisełko, Najdroższy Zbyszku jako egzemplifikacja feministycznej etyki troski

• Autorzy: Monika Machowska

Warianty tytułu

Histrionics of Care. The Play Kochana Wisełko, Najdroższy Zbyszku as the Exemplification of Feminist Ethics of Care

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W niniejszej pracy postaram się udowodnić tezę, że relacja między postaciami sce- nicznymi Wisławy Szymborskiej i Zbigniewa Herberta w przedstawieniu, którego scenariusz został oparty na ich korespondencji, stanowi klarowną egzemplifikację feministycznej etyki troski. Swoje rozważania rozpocznę od krótkiego przedstawienia twórców sztuki te- atralnej oraz zdefiniuję, co dokładnie rozumiem przez określenie feministyczna etyka troski. Następnie przywołam argumenty na poparcie postawionej we wstępie tezy, jako podstawę przyjmując treść wypowiadanych kwestii (warstwę tekstową przedstawienia) i budowaną przez aktorów dynamikę interpersonalnej relacji na tle scenografii, oświetlenia, dźwięku oraz za pomocą ruchu scenicznego (z perspektywy doświadczenia o charakterze fenomenologicznym). (fragment tekstu)

EN

This article undertakes an attempt to prove validity of the claim that the play Kochana Wisełko, Najdroższy Zbyszku can be seen as an exemplification of feminist ethics of care, especially in reference to its interpretation by the theorist Nel Noddings. The methodological tools used, include the textual analysis of the script as well as the adaptation of phenomenological approach. The categories of a general assessment introduced alongside this reflection are as follows: relationality and receptivity, as well as the practice of empathy, care, understanding and attunement to other people's needs. The article proved the adequacy of the assumption that the aforementioned categories had been expressed in the play and that they can be clearly ascertained in its reception by the viewers. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Feminizm; Etyka; Teatr

EN

Feminism; Ethics; Theater

• Czasopismo: Zarządzanie w Kulturze
• Rocznik: 2023
• Tom: 24
• Numer: z. 1
• Strony: 15--22

Twórcy

autor

Monika Machowska

• Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• Brach-Czaina Jolanta (1997). Od kobiety do mężczyzny i z powrotem. Rozważania o płci w kulturze. Białystok: Trans Humana.
• Fischer-Lichte Erica (2012). Teatr i teatrologia. Podstawowe pytania, przeł. Mateusz Borowski, Małgorzata Sugiera. Warszawa: Instytut im. J. Grotowskiego.
• Hasło: Wisława Szymborska. W: Polska Poezja Współczesna Przewodnik Encyklopedyczny AMU, https://przewodnikpoetycki.amu.edu.pl/encyklopedia/wislawa-szymborska [odczyt: 24.01.2023].
• Juruś Dariusz (2015). Czy etyka troski może prowadzić do zaniku troski? Roczniki Filozoficzne, 43(2), 187-206.
• Kamińska Aleksandra (2008). Spory wokół feministycznej etyki troski we współczesnej filozofii amerykańskiej. Niepublikowana praca doktorska. Uniwersytet Śląski.
• Noddings Nel (2013). Caring: A Relational Approach to Ethics and Moral Education. University of California Press.
• Przymuszała Beata (2013). Bezradność. Na marginesach wierszy Szymborskiej. Białostockie Studia Literaturoznawcze, 4, 289-302.
• Sepczyńska Dorota (2012). Etyka troski jako filozofia polityki. Etyka, 45, 37-61.
• Szymborska Wisława, Herbert Zbigniew (2018). Jacyś złośliwi bogowie zakpili z nas okrutnie. Korespondencja 1955-1966, red. Ryszard Krynicki. Kraków: Wydawnictwo A5.
• Tronto Joan C. (1987). Beyond Gender Difference to a Theory of Care. Signs. 12, 4: Within and Without Women, Gender and Theory (Summer 1987). University of Chicago Press, 644-663.

Identyfikatory

DOI

10.4467/20843976ZK.23.003.18042