Lekka opowieść o tym, co słychać u innych. Anegdota w badaniach historycznoteatralnych

• Autorzy: Alicja Kędziora

Warianty tytułu

An Easy Little Story about What Others are Up To. Anecdote in Theatre History Studies

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Niniejszy artykuł jest zbiorem refleksji nad przydatnością dobrze znanego badaczom teatru gatunku literackiego, jakim jest anegdota teatralna, i próbą odnalezienia w nim funkcji nie tylko rozrywkowych czy artystycznych, narracyjnych, ale również wartości - choć niebezpośrednich - pośrednio faktograficznych. Punkt wyjścia do rozważań stanowią monografia Jacqueline S. Bratton, poświęcona współczesnej metodologii teatru dawnego New Readings in Theatre History (Bratton 2003), oraz artykuł Lionela Gossmana "Anecdote and History" (Gossman 2003), omawiający potencjalne korzyści, jakie płyną z wykorzystania anegdoty w badaniach historycznych. Anegdota teatralna w niniejszym artykule zostanie przybliżona w relacji do makro- i mikrohistorii teatru oraz usytuowana w kontekście wybranego gatunku, w którym pojawia się najczęściej, to jest autobiografii. (fragment tekstu)

EN

The aim of this article is to draw the attention to the formation process of the theatre history on the basis of the dominant perception of phenomena, relations between them and the oeuvre of the artists, which has been shaped by the selected research methods. The material, which constitutes the exemplification for the necessity of turning towards the unconventional readings of the sources seen as not so credible, is the autobiography, with the special focus on the anecdotes which are prevalent in it. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Teatr; Historia

EN

Theater; History

• Czasopismo: Zarządzanie w Kulturze
• Rocznik: 2023
• Tom: 24
• Numer: z. 1
• Strony: 23--32

Twórcy

autor

Alicja Kędziora

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• Altemus Jameson Torr (1883). Helena Modjeska with Illustrations. New York: J.S. Ogilvie and Co.
• Barthes Roland (1964). Structure du fait divers. W: idem, Essais critiques. Paris: Seuil, 188-197, [dok. elektr.] https://victorianpersistence.files.wordpress.com/2012/03/barthes-structuredu-fait-divers1.pdf[odczyt: 15.03.2023].
• Bojda Wioletta (2019). Anegdota. W: Zbigniew Kadłubek, Beata Mytych-Forajter, Aleksander Nawarecki (red.), Ilustrowany słownik terminów literackich: historia, anegdota, etymologia. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 56-57.
• Bratton S. Jacqueline (2003). New Readings in Theatre History. Cambridge: Cambridge University Press.
• Chudzik Przemysław (2014). Najważniejsze funkcje i gatunkowe wyznaczniki anegdoty w biografii antycznej. Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae, 24(1), 205-226.
• Collins Mabel (1883). The Story of Helena Modjeska (Madame Chlapowska). London: W.H. Allen & Co.
• Coleman M.M. (1969). Fair Rosalind. The American Career of Helena Modjeska, Cheshire: Cherry Hill Books.
• Gallop Jane (2002). Anecdotal Theory. Durham: Duke University Press.
• Gossman Lionel (2003). Anecdote and History. History and Theory, 42, 143-168.
• Got Jerzy, Szczublewski Józef (1958). Helena Modrzejewska. Seria Almanachy poświęcone najwybitniejszym artystom sceny polskiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Grabowska-Kuniczuk Agata (2007). (Roz)poznawanie anegdoty. Próba opisu zjawiska. W: Janusz Maciejewski (red.), Żywioł słowa. Literatura i jej formy mówione. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, Fundacja Akademia Humanistyczna, 27-46.
• Hénaff Marcel, Morhange Jean-Louis (2009). Truth in Detail, SubStance, 38, 1, 97-111.
• Holmgren Beth (2011). Starring Madame Modjeska. On Tour in Poland and America. Indiana: Indiana University Press.
• Jarząbek-Wasyl Dorota (2016). Pochwała anegdoty. Teatr, 9, [dok. elektr.] https://teatr-pismo.pl/5724-pochwala-anegdoty/ [odczyt: 4.02.2023].
• Kącka Eliza (2022). Anatomia anegdoty. Autobiografia. Literatura. Kultura. Media, 18(1), 41-52.
• Laden Sonja (2004). Recuperating the Archive: Anecdotal Evidence and Questions of "Historical Realism". Poetics Today, 25, 1, 1-28.
• Łanowski Jerzy (1984). Wprowadzenie. W: Jerzy Łanowski (red.), Antologia anegdoty antycznej. Wrocław: Ossolineum.
• Raszewski Zbigniew (1990). Wstęp do teorii kawału. Polska Sztuka Ludowa, 44(2), 3-19.
• Sendyka Roma (2010). Anegdota i poetyki 'New Historicim'. W: Włodzimierz Bolecki, Jerzy Madejski (red.), Zapisywanie historii. Literaturoznawstwo i historiografia. Warszawa: Fundacja "Centrum Międzynarodowych Badań Polonistycznych", Instytut Badań Literackich PAN, 33-46.
• Siedlecki Franciszek (1927). Helena Modrzejewska, Warszawa: Związek Artystów Scen Polskich.
• Stefanovska Malina (2009). Exemplary or Singular? The Anecdote in Historical Narrative. SubStance, 38(1), 16-30.
• Štěpán Ludvík (2012). Anegdota. W: Grzegorz Gazda, Słowinia Tynecka-Makowska (red.), Słownik rodzajów i gatunków literackich. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Szczublewski Józef (1975). Żywot Modrzejewskiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Terlecki Tymon (1991). Pani Helena. Opowieść biograficzna o Modrzejewskiej. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Tokarczyk Roman Andrzej (2009). Wprowadzenie. W: Roman Andrzej Tokarczyk (red.), Antologia anegdoty akademickiej. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Trzynadlowski Jan (1977). Małe formy literackie. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Identyfikatory

DOI

10.4467/20843976ZK.23.004.18043