Postęp technologiczny a nierówności dochodowe - kierunki badań

• Autorzy: Magdalena Tusińska
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Analizowanie problematyki równości i nierówności między jednostkami w danym społeczeństwie, a także powiązanej z nimi kategorii sprawiedliwości, ma swoje początki już w czasach starożytnych, jednak - pomimo tak długiej historii - nierówności jako przedmiot badań długo znajdowały się poza głównym nurtem ekonomii. Choć w kolejnych wiekach niektórzy filozofowie i ekonomiści czynili obiektem swoich badań problematykę z nimi związaną, to dopiero obserwowany od początku lat 80. XX w. wzrost nierówności dochodowych w wysoko rozwiniętych krajach spowodował, że zagadnienie to stało się przed- miotem dyskusji w kręgach akademickich (w tym przez przedstawicieli różnych nurtów), a także politycznych czy publicystycznych. Postrzeganie nierówności dochodowych jako ważnego problemu społeczno-gospodarczego przyczyniło się do poszukiwania przyczyn tego zjawiska, a następnie zidentyfikowania postępu technologicznego jako jednej z nich. Ponieważ pojęcie postępu wywołuje za- zwyczaj pozytywne konotacje, podjęta tematyka wydaje się niezwykle istotna. Celem rozdziału jest identyfikacja kierunków badań nad nierównościami dochodowymi i ich związkiem z postępem technologicznym. Przedmiotem badań są nierówności w rozkładzie dochodów na poziomie krajowym. W rozdziale jest mowa zarówno o krajach wysoko rozwiniętych, jak i rozwijających się, przy czym więcej uwagi poświęcono tym pierwszym. Rozdział ma charakter teoretyczny i został przygotowany z wykorzystaniem metody krytycznej analizy literatury przedmiotu. Wyodrębniono w nim trzy zasadnicze części. W pierwszej z nich wyjaśniono pojęcie nierówności, wymieniono pokrótce ich przyczyny i zwrócono uwagę na różnice w podejściu do nierówności dochodowych. W drugim podrozdziale dokonano ogólnej charakterystyki rewolucji technologicznych oraz przedstawiono zarys poglądów wybranych ekonomistów na związki postępu technologicznego z dysproporcjami w dochodach. Trzeci podrozdział został poświęcony aktualnym i przewidywanym zmianom w gospodarce wynikającym z postępu technologicznego i towarzyszącym im kierunkom badań.(fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarka; Dochody; Nierówności dochodowe; Postęp technologiczny

EN

Economy; Income; Income inequalities; Technological progress

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2023
• Tom: Systemy gospodarcze i ich ewolucja: stan i perspektywy badań
• Strony: 139--149

Twórcy

autor

Magdalena Tusińska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Autor D. (2022), Will Automation Take Away All Our Jobs? https://www.ted.com/talks/david_autor_will_automation_take_away_all_our_jobs/transcript?language=ml (dostęp: 5.01.20223).
• Bank of America (2021), Moonshots: Tech that Could Change the World, https://www.privatebank.bankofamerica.com/articles/moonshot-technologies.html (dostęp: 5.01.2023).
• Becker G.S., Becker G.N. (2006), Ekonomia życia, Helion, Gliwice.
• Blaug M. (2000), Teoria ekonomii. Ujęcie retrospektywne, WN PWN, Warszawa.
• Brzeziński M. (2017), Nierówności dochodowe i majątkowe w Europie - fakty, przyczyny, konsekwencje, http://coin.wne.uw.edu.pl/mbrzezinski/research/artyku%C5%82_nierownosci_PAN (dostęp: 15.10.2022).
• Friedman M. (2008), Kapitalizm i wolność, Helion, Gliwice.
• Huws U. (2014), Labor in the Global Digital Economy: The Cybertariat Comes of Age, Monthly Review Press, New York.
• Kuznets S. (1955), Economic Growth and Income Inequality, "American Economic Review", 45 (March), s. 1-28.
• Malinowski G.M. (2016), Nierówności i wzrost gospodarczy. Sojusznicy czy wrogowie, WN PWN, Warszawa.
• MFW (2017), World Economic Outlook, April 2017: Gaining Momentum? https://www.imf.org/en/Publications/WEO/Issues/2017/04/04/world-economic-outlook-april-2017 (dostęp: 15.10.2022).
• Okun A.M. (1975), Equality and Efficiency: The Big Tradeoff, Brookings Institution, Washington DC.
• Ostoj I. (2019). Rozwój gig economy jako wyzwanie dla sfery regulacji rynku pracy, "Studia Prawno-Ekonomiczne", t. CX, s. 239-252.
• Ostoj I. (2022), Innowacyjny model biznesowy cyfrowych platform usług pracy i jego popularność na świecie [w:] I. Ostoj, M. Tusińska (red.), Systemowe uwarunkowania innowacji w gospodarce, Uniwersytet Ekonomiczny, Katowice, s. 89-101.
• PARP (2020), Czwarta rewolucja przemysłowa i jej wpływ na rynek pracy. Raport tematyczny, Seria: Monitoring rynku pracy.
• Piketty T. (2015a), Ekonomia nierówności, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Piketty T. (2015b), Kapitał w XXI wieku, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Ratajczak M., Woźniak-Jęchorek B. (2020), Rewolucje przemysłowe i ich wpływ na rozwój ekonomii, "Studia BAS", nr 3(63), s. 25-41.
• Rogalewski A. (2020), Cyfryzacja i praca platformowa. Informator dla pracowników, Friedrich-Ebert-Stiftung, Warszawa.
• Solow R. (2017), Improving the Measurement and Understanding of Economic Inequality in the United States, https://equitablegrowth.org/improving-the-measurement-and-understanding-of-economic-inequality-in-the-united-states/ (dostęp: 20.12.2022).
• Stankiewicz W. (2007), Historia myśli ekonomicznej, WN PWN, Warszawa.
• Tomkiewicz J. (2017), Dynamika i struktura dochodów w warunkach globalizacji, WN PWN, Warszawa.
• Tusińska M. (2021), The Digital Gender Divide. A Focus on Inclusion through Mobile Phone Use in India, "Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy", nr 67 (3/2021), s. 16-29.
• Wilkinson R., Pickett K. (2009), The Spirit Level. Why Greater Equality Makes Societes Stronger, Bloomsburry Press, New York.
• Wocial M. (2005), Nierówności społeczne i wzrost gospodarczy. Krótki przegląd teorii i badań empirycznych, "Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy", nr 6, s. 157-172.
• Zagóra-Jonszta U. (2014), Rozważania wokół wartości - od Marksa do czasów współczesnych, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", nr 176, s. 13-21.
• Zamorska K. (2020), Pięć rewolucji przemysłowych - przyczyny, przebieg i skutki (ujęcie historyczno-analityczne), "Studia BAS", nr 3(63), s. 7-23.