Gaslighting jako forma przemocy psychicznej w zatrudnieniu

• Autorzy: Michał Matuszak

Warianty tytułu

Gaslighting as a Form of Psychological Violence in Employment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Praca pełni istotne miejsce w życiu każdego człowieka - pozwala nam rozwijać swoje umiejętności, czuć się potrzebnym i przydatnym, a zakład pracy jest miejscem, w którym zawiązujemy nowe przyjaźnie, nie czujemy się osamotnieni (nawet jeżeli w naszym życiu doskwiera nam samotność) i w którym często spędzamy po kilkadziesiąt godzin w każdym tygodniu. Praca musi być zatem miejscem bezpiecznym, w którym pracownik nie będzie doświadczał przemocy, manipulacji i dyskryminacji. Przedmiotem niniejszego opracowania jest przedstawienie zjawiska gaslightingu w stosunkach zatrudnienia (ze szczególnym uwzględnieniem stosunku pracy) jako wciąż aktualnego wyzwania współczesnego przeciwdziałania przemocy psychicznej w pracy. Zjawisko to powoduje liczne trudności z wczesnym wykryciem przemocy w zatrudnieniu, bowiem ofiara, wskutek doznawanej manipulacji, przestaje wierzyć we własne osądy oraz kwestionuje własny stan zdrowia psychicznego. (abstrakt oryginalny)

EN

Work is an important element of everyone's life ---- it allows us to develop our skills, feel need and useful, the workplace is also the place where we make new friends, do not feel lonely (even if we are lonely in our lives) and is the place we often spend several dozen hours each week. Work must therefore be a safe place where the employee will not experience violence, manipulation and discrimination. The subject of this study is to present the phenomenon of gaslighting in employment relations (with particular emphasis on the employment relationship) as a still-current challenge of counteracting psychological violence at work. This phenomenon causes numerous difficulties with early detection of violence in employment, because the victim, as a result of the manipulation he experiences, ceases to believe in his own judgement and questions his own mental health. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przemoc; Mobbing; Zatrudnienie

EN

Abuse; Mobbing; Employment

• Czasopismo: Praca i Zabezpieczenie Społeczne
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 7
• Strony: 27--33

Twórcy

autor

Michał Matuszak

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Ahern, K. (2011). Instutional Betrayal and Gaslighting. Why whistle-blowers are so traumatized. Whistleblowing and Democratic Values. DOI: 10.1097/JPN.0000000000000306
• Barling, J., Dupré, K. E., & Kelloway, E. K. (2009). Predicting Workplace Aggression and Violence. Annual Review of Psychology, 60(1), 671-692. DOI: 10.1146/annurev.psych.60.110707.163629
• Branch, S., Ramsay, S., & Barker, M. (2012). Workplace Bullying, Mobbing and General Harassment: A Review. International Journal of Management Reviews, 15(3), 280-299. DOI: 10.1111/j.1468-2370.2012.00339.x
• Carby-Hall, J.R., Góral, Z., Tyc, A. (Red.). (2021). Różne oblicza dyskryminacji w zatrudnieniu. Wolters Kluwer.
• Crawshaw, L. (2009). Workplace bullying? Mobbing? Harassment? Distraction by a thousand definitions. Consulting Psychology Journal: Practice and Research, 61(3), 263-267. DOI:10.1037/a0016590
• Czerniak-Swędzioł, J. (2020). Dyskryminacja pracowników wypełniających obowiązki rodzicielskie. Z Problematyki Prawa Pracy i Polityki Socjalnej, 1(18), 35-60. DOI: 10.31261/zpppips.2020.18.03
• Davis, A. M., & Ernst, R. (2017). Racial gaslighting. Politics, Groups, and Identities, 7(4), 761-774. DOI:10.1080/21565503.2017.1403934
• Gajda, M. (2022). Przemoc w pracy. Środki ochrony prawnej i metody przeciwdziałania. Wolters Kluwer
• Godlewska-Bujok B. (2017a). Konflikt jako immanentna cecha stosunku pracy. Praca i Zabezpieczenie Społeczne,(9)
• Godlewska-Bujok B. (2017b). Przemoc w świecie pracy. Praca i Zabezpieczenie Społeczne,(2).
• Jedlecka W. (2017). Formy i rodzaje przemocy. Przemoc w Prawie i Polityce. Wrocławskie Studia Erazmiańskie, 2017.
• Kędzia B., Kowalewski S. (2002). Przemoc - nowy "czynnik ryzyka zawodowego" w środowisku pracy. Bezpieczeństwo Pracy(1).
• Kociatkiewicz, J., & Kostera, M. (2013). Humanistic management: Agenda outline. Problemy Zarzadzania, 11(44), 9-19. DOI:10.7172/1644-9584.44.1
• Kowal J. & Pilarek G. (2011). Mobbing jako problem etyki w zarządzaniu. Annales: Etyka w Życiu Gospodarczym (110).
• Leymann, H. (1990). Mobbing and Psychological Terror at Workplaces. Violence and Victims, 5(2), 119-126.
• Matuszak M. (2022). Zarządcze i organizacyjne możliwości pracodawcy w zakresie przeciwdziałania mobbingowi w zakładzie pracy. Palestra, 2022(5).
• Milkowski K. (2016). Ochrona kobiet przed przemocą w praktyce orzeczniczej sądownictwa w Polsce. Kortowski Przegląd Prawniczy.
• Romańczuk-Grącka, M. (2021). Gaslighting jako forma przemocy psychicznej w ujęciu kryminologicznym. Studia Prawnoustrojowe, (52). DOI:10.31648/sp.6614
• Rudawska E. (2015). Koncepcja wartości w relacjach pracownik-organizacja, Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, 2015(39).
• Stark, C. A. (2019). Gaslighting, Misogyny, and Psychological Oppression. The Monist, 102(2), 221-235. DOI:10.1093/monist/onz007
• Sweet, P. L. (2019). The Sociology of Gaslighting. American Sociological Review, 84(5), 851-875. DOI:10.1177/0003122419874843
• Szewczyk, H. (2007). Ochrona dóbr osobistych w zatrudnieniu, Wydawnictwo Oficyna.
• Szewczyk, H. (2017). Równość płci w zatrudnieniu. Wolters Kluwer.
• Warszewska-Makuch M. (2012). Przemoc w miejscu pracy - na przykładzie doświadczeń kobiet zatrudnionych w przetwórstwie przemysłowym. Bezpieczeństwo Pracy, (10).
• Widera-Wysoczańska A. (2021). Przemoc rozmyta czyli śladów brak. Polish journal of applied psychology. Nowe problemy psychologii, J. Kowal & K. Chatzipentidis (Red.)
• Wróbel K. (2020). Język jako narzędzia przemocy psychicznej. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 2020(2).

Identyfikatory

DOI

10.33226/0032-6186.2023.6.5