Udział prezydenta w procedurze zmiany konstytucji w państwach Grupy Wyszehradzkiej

• Autorzy: Krzysztof Skotnicki

Warianty tytułu

Participation of the President in the Procedure of Amending the Constitution in the Countries of the Visegrad Group

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł omawia udział prezydenta w procedurze zmiany konstytucji w państwach Grupy Wyszehradzkiej. Prawo inicjowania zmiany konstytucji mają prezydenci Polski i Węgier, nie posiadają go natomiast prezydenci Czech i Słowacji. Prezydenci wszystkich czterech państw nie mogą wnosić poprawek do ustaw zmieniających konstytucję. Tylko Prezydent Polski ma prawo zażądania przeprowadzenia referendum zatwierdzającego zmianę konstytucji, ale wyłącznie w przypadku nowelizacji przepisów rozdziałów I, II lub XII. Z kolei Prezydent Węgier może wystąpić do Sądu Konstytucyjnego o zbadanie, czy zmiana konstytucji została dokonana w procedurze przewidzianej w konstytucji. Prezydenci wszystkich państw podpisują zmiany konstytucji, termin, w którym mają tego dokonać, jest jednak bardzo zróżnicowany. Dlatego można stwierdzić, że prezydenci wszystkich czterech państw nie odgrywają w procedurze zmiany konstytucji roli, jaka wynika z ich pozycji ustrojowej. (abstrakt oryginalny)

EN

The article discusses presidential participation in the constitutional amendment in the Visegrad Group countries. The presidents of Poland and Hungary have the right to initiate a constitutional amendment, while the presidents of the Czech Republic and Slovakia do not. The presidents of all four countries cannot bring amendments to laws amend laws amending the constitution. Only the President of Poland has the right to request a referendum approving a constitutional amendment of the constitution, but only in the case of when the changes concern provisions of Chapters I, II or XII. The President of Hungary, on the other hand, can ask the Constitutional Court to examine whether a constitutional amendment has been made in accordance with the procedure prescribed by the constitution. Presidents of all countries sign constitutional amendments, however, the deadline for them to do so varies greatly. Therefore, it can be concluded that the presidents of all four countries do not play a role in the constitutional amendment procedure that is based on their constitutional position. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prezydent; Konstytucja; Ustawa konstytucyjna

EN

President; Constitution; Constitutional act

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 104 Instytucja prezydenta we współczesnym świecie. Zagadnienia wybrane. W 100. rocznicę urodzin Profesora Tadeusza Szymczaka
• Strony: 163--175

Twórcy

autor

Krzysztof Skotnicki

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• 1. Bahýľová, Lenka, Jan Filip, Pavel Molek, Milan Podhrázký, Radovan Suchánek, Vojtěch Šimíček, Ladislav Vyhnánek. 2010. Ústava České republiky. Komentář. Praha: Linde Praha.
• 2. Brodziński, Witold. 1996. "Republika Węgierska". W Wzajemne stosunki między władzą ustawodawczą a wykonawczą. Białoruś, Czechy, Litwa, Rumunia, Słowacja, Węgry. 167-200. Red. Witold Brodziński, Dariusz Górecki, Krzysztof Skotnicki, Tadeusz Szymczak. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• 3. Budziło, Krzysztof. 2008. "Zasady zmiany konstytucji Republiki Węgierskiej". W Zasady zmiany konstytucji w państwach europejskich. 372-381. Red. Radosław Grabowski, Sabina Grabowska. Warszawa: Wolters Kluwer.
• 4. Chronowski, Nóra. 2020. "The Post-2010 'Democratic Rule of Law' Practice of the Hungarian Constitutional Court Under a Rule by Law Governance". Hungarian Journal of Legal Studies 61(2): 136-158. https://doi.org/10.1556/2052.2020.00267
• 5. Ciapała, Jerzy. 1999. Prezydent w systemie ustrojowym Polski (1989-1997). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• 6. Čič, Milan. i in. 1997. Komentár k Ústave Slovenskej Republiky. Martin: Matica slovenská.
• 7. Dziemidok-Olszewska, Bożena. Marta Michalczuk-Wlizło. 2022. "Prawo inicjatywy ustawodawczej Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w perspektywie porównawczej". W Prawo. Państwo. Polityka. Monografia dedykowana Profesorowi Markowi Żmigrodzkiemu. 91-102. Red. Marta Michalczuk-Wlizło, Małgorzata Podolak. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• 8. Filip, Jan. 2008. "Zasady zmiany Konstytucji Republiki Czeskiej". W Zasady zmiany konstytucji w państwach europejskich. 93-102. Red. Radosław Grabowski, Sabina Grabowska. Warszawa: Wolters Kluwer.
• 9. Giba, Marián. 2012. "Potrebuje slovenská ústava zmenu?" W Ústava Slovenskej republiky: 20 rokov v národnom a európskom pohľade . 193-206. Red. Ladislav Orosz, Marta Breichová Lapčáková, Tomáš Majerčák. Bratislava: Lonnger.
• 10. Giba, Marián. i in. 2019. Ústavne právo. Bratislava: Wolters Kluwer.
• 11. Grabowski, Radosław. 2013. Zróżnicowanie trybu zmiany jako kryterium klasyfikacji konstytucji współczesnych państw europejskich. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• 12. Grabowski, Radosław. 2014. "Dysfunkcjonalność stosowanej klasyfikacji konstytucji ze względu na tryb ich zmiany na przykładzie współczesnych państw europejskich". Gdańskie Studia Prawnicze 31: 567-580.
• 13. Jirásek, Jiří. 2018. "Změny Ú stavy Česke republiky". Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 84: 63-73. https://doi.org/10.18778/0208-6069.84.04
• 14. Klíma, Karel. 2002. Ústavní právo. Dobrá voda: Vydatelství a nakladatelství Aleš Čeněk, s.r.o.
• 15. Kruk, Maria. 2010. "Procedura zmiany konstytucji na tle zasad trybu ustawodawczego Republiki Czeskiej (podstawowe dane)". W Tryb zmiany konstytucji w wybranych państwach Unii Europejskiej. 13-37. Red. Katarzyna Kubuj, Jan Wawrzyniak. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• 16. Laskowska, Marzena. 2010. "Tryb zmiany konstytucji w Polsce (ze szczególnym uwzględnieniem nowych elementów proceduralnych i praktyki". W Tryb zmiany konstytucji w wybranych państwach Unii Europejskiej. 125-164. Red. Katarzyna Kubuj, Jan Wawrzyniak. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• 17. Orosz, Ladislav. Katarína Šimuničová. 1998. Prezident w ústavnom systéme Slovenskej republiky. Bratislava: VEDA vydatel'stvo Slovenskej akademie vied.
• 18. Palúš, Igor. L'udmila Somorová. 2008. Štátne právo Slovenskej republiky. Košice: Univerzita P.J. Šafárika.
• 19. Posluch, Marian. L'ubor Cibulka. 2006. Štátne právo Slovenskej republiky. Šamorín: Heuréka.
• 20. Safian, Marek. Leszek Bosek. Red. 2016. Konstytucja RP. T. 2. Komentarz do art. 87-243. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• 21. Skotnicki, Krzysztof. 2008. "Zasady zmiany konstytucji Republiki Słowackiej". W Zasady zmiany konstytucji w państwach europejskich. 311-319. Red. Radosław Grabowski, Sabina Grabowska. Warszawa: Wolters Kluwer.
• 22. Sokolewicz, Wojciech. 2001. "Komentarz do art. 235". W Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. T. 2. Red. Leszek Garlicki. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• 23. Svák, Jan. L'ubor Cibulka. 2009. Ústavne právo Slovenskej republiky. Bratislava: Bratislavská vysoká škola práva.
• 24. Szmyt, Andrzej. 2008. "Zasady zmiany konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej". W Zasady zmiany konstytucji w państwach europejskich. 257-274. Red. Radosław Grabowski, Sabina Grabowska. Warszawa: Wolters Kluwer.
• 25. Szmyt, Andrzej. 2022. Tryb zmiany polskich konstytucji. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• 26. Wawrzyniak, Jan. 2016. Sejm a prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• 27. Zaleśny, Jacek. 1999. "Tryb zmiany Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej". W Państwo - Demokracja - Samorząd. Księga jubileuszowa na sześćdziesięciopięciolecie Profesora Eugeniusza Zielińskiego. 142-152. Red. Tadeusz Mołdawa. Warszawa: "Elipsa".
• 28. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 ze zm.; Dz.U. z 2001 r. Nr 28 poz. 319 ze zm.; Dz.U. z 2006 r. Nr 200 poz. 1471 ze zm.; Dz.U. z 2009 Nr 114 poz. 946).
• 29. Konstytucja Republiki Czeskiej z dnia 16 grudnia 1992 r. (Ústavní zákon č. 1/1993 Sb. ve znění ústavního zákona č. 347/1997 Sb., 300/2000 Sb., 448/2001 Sb., 395/2001 Sb., 515/2002 Sb., 319/2009 Sb., 71/2012 Sb. a 98/2013 Sb.).
• 30. Konstytucja Republiki Słowackiej z dnia 1 września 1992 r. i ustawy konstytucyjne (Ústava Slovenskej Republiky z 1. septembra 1992 č. 460/1992 Zb. v znení ústavného zákona č. 244/1998 Z. z., ústavného zákona č. 9/1999 Z. z., ústavného zákona č. 90/2001 Z. z., ústavného zákona č. 140/2004 Z. z., ústavného zákona č. 323/2004 Z. z., ústavného zákona č. 463/2005 Z. z., ústavného zákona č. 92/2006 Z. z., ústavného zákona č. 210/2006 Z. z., ústavného zákona č. 100/2010 Z. z., ústavného zákona č. 356/2011 Z. z., ústavného zákona č. 232/2012 Z. z., ústavného zákona č. 161/2014 Z. z., ústavného zákona č. 306/2014 Z. z., ústavného zákona č. 427/2015 Z. z., ústavného zákona č. 44/2017 Z. z., ústavného zákona č. 71/2017 Z. z., ústavného zákona č. 137/2017 Z. z., nálezu Ú stavného súdu Slovenskej republiky č. 40/2019 Z. z., ústavného zákona č. 99/2019 Z. z. a ústavného zákona č. 422/2020 Z. z.
• 31. Ustawa Zasadnicza Węgier z dnia 18 kwietnia 2011 r. (Magyar Közlöny z dnia 25 kwietnia 2011 r. Nr 43, s. 10656).
• 32. Konstytucja Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej z dnia 11 lipca 1960 r. 1967. W Konstytucje europejskich państw socjalistycznych. Red. Andrzej Burda. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• 33. Ustawa konstytucyjna nr 143 z 27 października 1968 r. o Federacji Czechosłowackiej. 1973. W Konstytucja Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej, tłum. M. Kruk i W. Sokolewicz. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.