Polityka makroostrożnościowa czy nadzór makroostrożnościowy?

• Autorzy: Michał Ochwat

Warianty tytułu

Macroprudential Policy or Supervision?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Stabilizacja systemu finansowego i przeciwdziałanie kryzysom gospodarczym są współcześnie jednymi z najważniejszych wyzwań i obszarów aktywności władzy publicznej. Na przestrzeni ostatnich lat, w wielu państwach można było zaobserwować procesy instytucjonalizacji nowej "perspektywy makroostrożnościowej", która w przeciwieństwie do dotychczasowych rozwiązań obejmuje cały system finansowy. Równocześnie powstała pewna nowa siatka pojęciowa, która jednak zdaje się ignorować dotychczasowe konwencje terminologiczne. W szczególności błędnie używa się pojęcia "nadzór" zamiast "polityka" lub niekiedy pojęcia te traktuje się jako synonimy. Teza ta dotyczy zarówno aktów prawnych UE, jak i prawa krajowego (np. w Polsce), a także nazewnictwa stosowanego w literaturze, gdzie brakuje pogłębionej, interdyscyplinarnej analizy w tym zakresie, jak również zestawień porównawczych pozwalających uporządkować używane pojęcia. Dlatego celem tego opracowania jest usystematyzowanie najważniejszych terminów stosowanych w obszarze stabilności finansowej oraz doprecyzowanie ich znaczenia poprzez wskazanie właściwych desygnatów pojęciowych. (abstrakt oryginalny)

EN

Stabilization of the financial system and counteracting economic crises are today among the most pressing challenges and public authority tests. Over the last couple ofyears it was possible to observe in various countries a process of institutionalizing a new "macroprudential perspective" which, unlike previous solutions, covers the entire financial system. Simultaneously, a new conceptual network has emerged, which seems to ignore the existing terminological conventions. In particular, the term "supervision" is used instead of "policy", or the two are sometimes used synonymously. This proposition applies to both EU and national law (e.g., in Poland] and the nomenclature used in the literature, where there is no in-depth, interdisciplinary analysis in this area or comparative surveys of the terms used. Therefore, the purpose of this paper is to systematize the most important terms used in the area of financial stability and to clarify their meaning by indicating the correct conceptual designations. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Polityka makroostrożnościowa; Stabilność finansowa; Nadzór nad rynkiem finansowym

EN

Macroprudential policy; Financial sustainability; Financial market supervision

• Czasopismo: Bezpieczny Bank
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 3 (84)
• Strony: 43--64

Twórcy

autor

Michał Ochwat

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Amorello L., Macroprudential Banking Supervision & Monetary Policy, Palgrave Macmillan, London 2018.
• André M.Ch., Dai M., Politique macro-prudentielle dans la zone euro, Bulletin de l'Observatoire des politiques économiques en Europe, Observatoire des Politiques Économiques en Europe (OPEE], vol. 40 (1], July 2019, http://www.opee.unistra.fr/spip.php7article394 (dostęp: 15.04.2021],
• Baker A., The new political economy of the macroprudential ideational shift, "New Political Economy" 2013, vol. 18, Issue 1.
• Barwell R., Macroeconomic Policy after the Crash, Issues in Microprudential and Macroprudential Policy, Palgrave Macmillan, January 2017.
• Beau D., Clerc L., Mojon B., Macro-prudential policy and the conduct of monetary policy, Banque de France, July 2012, https://publications.banque-france.fr/sites/default/files/me-dias/documents/working-paper_390_2012.pdf (dostęp: 28.04.2021].
• Bengtsson E., Macroprudential policcy in the EU: A political economy perspective, "Global Finance Journal" 2020, vol. 46(C], https://doi.Org/10.1016/j.gfj.2019.100490 (dostęp: 10.05.2021],
• Bennani T., Clerc L., Coudert V., Dujardin M., Idier J., Les interactions avec d'autres politiques économiques et prudentielles : complémentarités et possibles conflits d'objectifs, [w:] Politique macroprudentielle. Prévenir le risque systémique et assurer la stabilité financière, 2017.
• Bennani T., Clerc L., Coudert V., Dujardin M., Idier J., Régulation financière, stabilité financière et politique macroprudentielle, [w:] Politique macroprudentielle. Prévenir le risque systémique et assurer la stabilité financière, 2017.
• Blicharz R., Nadzór Komisji Nadzoru Finansowego nad rynkiem kapitałowym w Polsce, Bydgoszcz-Katowice 2009.
• Brener A., Mortgage Lending and Macroprudential Policy in the UK and US, SUERF Policy Note, Issue No. 136, March 2020.
• Brzozowski M., CRD IV, CRR - instrumenty makroostrożnościowe, NBP, Departament Systemu Finansowego, Warszawa 2014, https://www.nbp.pl/systemfinansowy/crdiv-crr.pdf (dostęp: 27.04.2021].
• Buch C. M., Weigert B., Macroprudential policy in a currency union, "Review of World Economics", February 2019, Volume 155, Issue 1, https://link.springer.com/article/10.1007/ S10290-018-0332-6 (dostęp: 19.04.2021],
• Chmaj M., Przyczynek do wyjaśnienia pojęcia: polityka, Annales Universitatis Maria Curie -Sklodowska,vol. II/III, Sectio K, Lublin 1995/1996.
• Crockett A., Marrying the micro- and macro-prudential dimensions of financial stability, Eleventh International Conference of Banking Supervisors, BIS, Basel 2000, http://www.bis. org/speeches/sp000921.htm (dostęp: 21.04.2021],
• Dobrzańska A., Makroostrożnościowy wymiar regulacji CRDIV/CRR, "Bezpieczny Bank" 2015, 1(58],
• Dobrzańska A., Polityka makroostrożnościowa banku centralnego, Warszawa 2016.
• Dobrzańska A., Kolegialne organy makroostrożnościowe w UE - analiza rozwiązań instytucjonalnych, "Bezpieczny Bank" 2018, Nr 1(70].
• Dudkiewicz B., Szyszko M., Stabilność finansowa i nadzór makroostrożnościowy w działaniach banku centralnego, [w:] Współczesna polityka pieniężna. Perspektywa XXI wieku, red. M. Szyszko, W. Przybylska-Kapuścińska, Warszawa 2017.
• Fedorowicz M., Konstrukcja finansowego stosunku prawnorynkowego a nadzór makroostrożnościowy na rynku ubezpieczeniowym, "Przegląd Prawa i Administracji", nr CXV, Wrocław 2018.
• Ferran E., Alexander K., Can Soft Law Bodies be Effective? Soft Systemic Risk Oversight Bodies and the Special Case of the European Systemic Risk Board, Legal Studies Research Paper Series, Cambridge, Paper No. 36/2011, June 2011, https://papers.ssrn.com/sol3/papers. cfm?abstract_id=1676140 (dostęp: 12.05.2021],
• Galati G., Moessner R., Macroprudential policy - a literature review, "Journal of Economic Surveys", vol. 27, issue 5, December 2013.
• Góral L., Nadzór bankowy, Warszawa 1998.
• Hockett R.C., The Macroprudential Turn: From Institutional "Safety and Soundness" to Systemic "Financial Stability" in Financial Supervision, Virginia Law & Business Review 2015.
• Iwanicz-Drozdowska M., Regulacje ostrożnościowe - powstanie i ewolucja, "Bank i Kredyt" 1996, nr 9.
• Jagielski J., Kontrola administracji publicznej, Warszawa 1999.
• Jędrzejewski S., Zakres pojęcia nadzór w doktrynie prawa administracyjnego (kolejna próba zbliżenia poglądów], [w:] Administracja publiczna u progu XXI wieku. Prace dedykowane prof. zw. dr. hab. J. Szreniawskiemu z okazji Jubileuszu 45-lecia pracy naukowej, Przemyśl 2000.
• Jöstingmeier M., Governance der Finanzmärkte: Zur strukturellen Kopplung von Wirtschaft und Politik, 2019.
• Kaiman ]., Administrative law aspects of the macroprudential regulation and supervision of the financial intermediary system - normativity, organisation, toolkit, Financial and Economic Review, Vol. 15 Issue 3., September 2016, http://real.mtak.hu/40451/l/Administrative_law_ aspects_of_the_macroprudential _regulation_and_supervisionnof_the_financial_intermedia-ry_system__normativity_organisation_toolkit_u.pdf (dostęp: 26.05.2021].
• Kawulski A., Smykla B., Nadzorcze normy ostrożnościowe wg znowelizowanej ustawy Prawo bankowe na tle regulacji Unii Europejskiej (aspekty prawne], NBP, "Materiały i Studia" nr 156, Warszawa 2003.
• Kießling A., Einsatz von Geldpolitik und makroprudenzieller Politik für die Finanzstabilität, [w:] Zentralbanken und Finanzstabilität: Zu den Interdependenzen von Geldpolitik und makroprudenzieller Politik, 2014.
• Kießling A., Makroprudenzielle Politik, [w:] Zentralbanken und Finanzstabilität: Zu den Interdependenzen von Geldpolitik und makroprudenzieller Politik, 2014.
• Knosala E., Prawne układy sterowania w administracji publicznej, Katowice 1998.
• Kulesza M., Bankowy Fundusz Gwarancyjny jako podmiot prawa publicznego - recydywa zapomnianego pojęcia, "Glosa" 2000, nr 10.
• Kurowski L., Smaga P., Monetary Policy and Cyclical Systemic Risk - Friends or Foes?, "Prague Economic Papers" 2018,Vol. 27, No. 5, https://www.vse.cz/pep/667 (dostęp: 01.06.2021].
• Lombardia D., Moschella M., The symbolic politics of delegation: macroprudential policy and independent regulatory authorities, "New Political Economy" 2017, vol. 22, No. 1.
• Matczak M., Kompetencja w prawie administracyjnym, [w:] System prawa administracyjnego, 1.1, Instytucje prawa administracyjnego, red. R. Hauzer, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2010.
• Neri S., Financial Intermediation and Monetary and Macroprudential, [w:] Macroprudential Policy and Practice, red. P. Mizen, M. Rubio, Ph. Turner, Cambridge 2018.
• Nocoń A., Pyka I., Zygierewicz M., Bolibok P., Polityka makroostrożnościowa w regulowaniu stabilności sektora bankowego. Innowacyjność, implementacja, bariery, Katowice 2019.
• Nowakowski M., W poszukiwaniu ideału? Systemy nadzoru makroostrożnościowego w ujęciu prawnoporównawczym, [w:] Regulacje finansowe. FinTech - nowe instrumenty finansowe - resolution, red. W. Rogowski,Warszawa 2017.
• Ochwat M., Nadzór finansowy w Wielkiej Brytanii, "Monitor Prawa Bankowego", nr 9(70], wrzesień 2016.
• Ochwat M., Prawne formy działania Komitetu Stabilności Finansowej, "Przegląd Prawa i Administracji", nr CXV, Wrocław 2018.
• Płowieć W., Koncepcja aktu prawa wewnętrznego w Konstytucji RP, Poznań 2006.
• Radwanowicz J., Istota i znaczenie pojęcia przymusu administracyjnego, [w:] Koncepcja systemu prawa administracyjnego, red. J. Zimmermann, Warszawa 2007.
• Rosati D. K., Regulacje makroostrożnościowe a stabilność sektora bankowego, "Bank i Kredyt" 2014,45(4],
• Rutkowska E., Nadzór bankowy, nadzór skonsolidowany i nadzór uzupełniający, [w:] Nadzór administracyjny. Od prewencji do weryfikacji, red. C. Kociński, Wrocław 2006.
• Ryszka F., O pojęciu polityki, Warszawa 1992.
• Schoenmaker D., Wierts P., Macroprudential Supervision: From Theory to Policy, "National Institute Economic Review" 2016, vol. 235.
• Shakir T., Tong M., The interaction of the FPC and the MPC, Bank of England, Quarterly Bulletin 2014 Q4, https://www.bankofengland.co.Uk/-/media/boe/files/quarterly-bulletin/2014/ the-interaction-of-the-fpc-and-the-mpc.pdf?la=en&hash= C141D62912B4216103577787A 3652351414235F8 (dostęp: 21.04.2021],
• Smaga P., Rola banku centralnego w zapewnianiu stabilności finansowej, Warszawa 2014.
• Smaga P., Polityka makroostrożnościowa w sektorze bankowym. Teoria i praktyka, Warszawa 2020.
• Smets F., Financial Stability and Monetary Policy: How Closely Interlinked?, Riksbank Conference on ,,Two Decades of Inflation Targeting: Main Lessons and Remaining Challenges" Stockholm,June 3,2013.
• Stahl M., System administracji publicznej, [w:] System prawa administracyjnego, t. 6, Podmioty administrujące, red. R. Hauzer, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2011.
• Szewczyk M., Nadzór w materialnym prawie administracyjnym. Administracja wobec wolności i innych praw podmiotowych jednostki, Poznań 1995.
• Szewczyk M., Nadzór jako instytucja materialnego prawa administracyjnego, "Państwo i Prawo" 1997, z. 1.
• Szmulik B., Żmigrodzki M. (red.]. Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, Lublin 2006.
• Tucker P., Macroprudential policy at the Bank of England, Bank of England, Quarterly Bulletin 2013 Q3, https://www.bankofengland.co.Uk/-/media/boe/files/quarterly-bulletin/2013/ quarterly-bulletin-2013-q3.pdf (dostęp: 21.04.2021],
• Tucker P., The Design and Governance of Financial Stability Regimes. A Common-resource Problem That Challenges Technical Know-How, Democratic Accountability and International Coordination, "Essays on International Finance", vol. 3, September 2016.
• Wajda P., Rola decyzji administracyjnej w nadzorze nad polskim systemem finansowym, Warszawa 2009.
• Weifens P.J.J., Kadiric S., Bankenaufsicht, unkonventionelle Geldpolitik und Bankenregulierung, 2018.
• Wróbel S., Polityka i proces polityczny, [w:] Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, red. B. Szmulik, M. Żmigrodzki, Lublin 2006.
• Zawadzka P., Modele nadzoru rynku finansowego. Aspekty prawne,Warszawa 2017.
• Zieliński E., Polityka, [w:] Nauka o państwie i polityce, Warszawa 2006.
• Ziemski K. M., Indywidualny akt administracyjny jako forma prawna działania administracji, Poznań 2005.
• http://archive.riksbank.se/Documents/Rapporter/POV/2013/2013_3/rap_pov_artikel_4_ 131122_sve.pdf(dostęp: 28.04.2021].
• BaFin: Makroprudenzielle Aufsicht: Neues Gefüge auf globaler, europäischer und nationaler Ebene, 06.06.2013, https://www.bafin.de/SharedDocs/Veroeffentlichungen/DE/Fa-chartikel/2013/fa_bj_2013_06_makroprudenzielle_aufsicht.html;jsessionid=297FC6FF-954225A6EC741BCB059F439F.2_cid381?nn=7854262 (dostęp:26.04.2021],
• BIS: Objective-setting and communication of macroprudential policies, Raport, CGFS Papers No 57, November 2016, http://www.bis.org/publ/cgfs57.pdf(dostęp: 30.04.2021],
• European Systemic Risk Board (ESRB]: Norring A., Macroprudential policy spillovers and international banking - Taking the gravity approach, Working Paper Series, No. 101, 17 September 2019, https://www.esrb.europa.eu/pub/pdf/wp/esrb.wpl01~97411ff552.en.pdf (dostęp: 23.04.2021].
• ESRB: Annual Report 2018, ESRB, 29 July 2019, https://www.esrb.europa.eu/pub/pdf/ ar/2019/esrb.ar2018~d69ff774ac.en.pdf?d41fc01aealb53c2fe211534cdd69c71 (dostęp: 22.05.2021],
• ESRB: A Review of Macroprudential Policy in the EU in 2018, ESRB, April 2019, https://www. esrb.europa.eu/pub/pdf/reports/esrb~32aae4bd95.reportl90430_reviewofmacropruden-tialpolicy.pdf (dostęp: 23.04.2021],
• ESRB: Overview of national macroprudential measures (last updated: 02 June 2021], https:// www.esrb.europa.eu/national_policy/html/index.en.html (dostęp: 15.06.2021].
• "Explanatory Notes", Financial Services Act 2012 (F.s.m.a.], http://www.legislation.gov.uk/ ukpga/2012/21/pdfs/ukpgaen_20120021_en.pdf(dostęp: 27.04.2021],
• European Central Bank (ECB]: The role of central banks in prudential supervision, 30 March 2001, http://www.ecb.int/ pub/pdf/other/prudentialsupcbrole_en.pdf (dostęp: 19.05.2021],
• FSB, IMF, BIS: Macroprudential Policy Tools and Frameworks, Progress Report to G20,27 October 2011, http://www.bis.org/publ/othpl7.pdf(dostęp: 21.04.2021],
• HCSF: Stratégie du Haut Conseil de stabilité financière, 2016, https://www.economie.gouv.fr/ files/strategie_macroprudentielle_du_hcsf.pdf(dostęp: 15.05.2021].
• HCSF: Rapport annuel du Haut Conseil de stabilité financière, Juin 2019, https://www2.eco-nomie.gouv.fr/files/files/directions_services/hcsf/Rapport_annuel_HCSF_2019.pdf (dostęp: 15.06.2021],
• HM Treasury: A new approach to financial regulation: blueprint for the reform, June 2011, https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attach-ment_data/file/81403/consult_finreg__new_approach_blueprint.pdf (dostęp: 30.04.2021].
• IMF: The Interaction of Monetary and Macroprudential Policies, IMF, Washington, D.C., 2013, January 29, https://www.imf.org/external/np/pp/eng/2013/012913.pdf (dostęp: 12.05.2021],
• IMF, FSB, BIS: Elements of Effective Macroprudential Policies. Lessons from International Experience, International Monetary Fund, Financial Stability Board, Bank for International Settlements, 31 August 2016, https://www.fsb.org/wp-content/uploads/Elements-of-Effective -Macroprudential-Policiesl.pdf(dostęp: 15.05.2021].
• IMF: Key Aspects of Macroprudential Policy, IMF, Washington, D.C., 10 June 2013, https:// www.imf.org/external/np/pp/eng/2013/061013b.pdf (dostęp: 26.04.2021].
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE (Dz. Urz. UE L 176 z 27.06.2013, s. 338, z późn. zm.].
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE] 2019/878 z dnia 20 maja 2019 r. zmieniająca dyrektywę 2013/36/UE w odniesieniu do podmiotów zwolnionych, finansowych spółek holdingowych, finansowych spółek holdingowych o działalności mieszanej, wynagrodzeń, środków i uprawnień nadzorczych oraz środków ochrony kapitału (Dz. Urz. UE L 150 z 7.06.2019, s. 253].
• Kodeks pieniężny i finansowy (Code monétaire et financier) - aneks do ustawy nr 2000-1223 z dnia 14 grudnia 2000 r., J.O. nr 29 z dnia 17 grudnia 2000 r., w kształcie nadanym przez ustawę 2014-158 z 20 lutego 2014 r.].
• Regulation (EU] No 1092/2010 of the European Parliament and of the Council of 24 November 2010 on European Union macro-prudential oversight of the financial system and establishing a European Systemic Risk Board (EU] No 1092/2010, OJ L 331,2010, p. 1
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE] nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE] nr 648/2012 (Dz. Urz. UE L 176 z 27.06.2013, s. 1, z późn. zm.].
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE] 2019/876 z dnia 20 maja 2019 r. zmieniające rozporządzenie (UE] nr 575/2013 w odniesieniu do wskaźnika dźwigni, wskaźnika stabilnego finansowania netto, wymogów w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych, ryzyka kredytowego kontrahenta, ryzyka rynkowego, ekspozycji wobec kontrahentów centralnych, ekspozycji wobec przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, dużych ekspozycji, wymogów dotyczących sprawozdawczości i ujawniania informacji, a także rozporządzenie (UE] nr 648/2012 (Dz. Urz. UE L 150 z 7.06.2019, s. 1],
• Ustawa z 23 kwietnia 1998 r. o Banku Anglii, (Bank of England Act 1998), 1998 c. 11, zwana dalej w skrócie: B.E.a. Regulacja dotycząca FPC została zawarta w Części 1A dodanej do Bank of England Act 1998 obejmującej nowe sekcje od 9A do 9ZA, w kształcie nadanym przez F.s.m.a. 2012.
• Ustawa z dnia 28 listopada 2012 r. o stabilności finansowej (Finanzstabilitätsgesetzes] BGBl. I S. 2369.
• Ustawa z dnia 5 lipca 2015 r. o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym (t.j. Dz.U. 2021 poz. 140 ze zm.].
• Zalecenie Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie mandatu makroostrożnościowego organów krajowych (ERRS/2011/3].

Identyfikatory

DOI

10.26354/bb.2.3.84.2021