Model integracji europejskiej: adaptacja koncepcji klasycznych czy nowa formuła? Rozważania ustrojowo-prawne

• Autorzy: Maria Kruk

Warianty tytułu

European Integration Model: Adaptation Of Classical Concepts Or A New Formula?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł stanowi przyczynek do dyskusji o modelu integracji europejskiej, towarzyszącej funkcjonowaniu Wspólnot i Unii od początku ich powstania, ale szczególnie ożywionej po kolejnych kryzysach od Grexit do Brexit. Odnotowując, że integracja europejska od początku oscylowała między realistyczną współpracą ekonomiczną a ideałem demokracji ponadnarodowej, co powodowało swoistą nierównowagę między instrumentami ekonomicznymi a politycznymi, autorka przedstawia różne diagnozy i propozycje, jakie się w polityce i literaturze europejskiej pojawiały w sprawie ostatecznego ukształtowania ustroju Unii - w tym analizuje przyczyny nieudanych prób ustanowienia konstytucji europejskiej i podejmując krytyczną analizę nurtu postulującego federalizację Unii lub przyrównującego obecną strukturę Unii do federacji. W artykule omawia się podstawowe strukturalne i funkcjonalne cechy państwa federalnego wskazując, że samo zastosowanie niektórych uniwersalnych mechanizmów federacji (np. podział kompetencji) to za mało, aby jako federację kwalifikować aktualny model integracji. Co więcej - nazwanie UE federacją ("Stany Zjednoczone Europy"), choć fascynujące, może powodować interpretowanie jej struktury i funkcjonowania w takim duchu. A być może nie są na to gotowe społeczności państw narodowych. Tym bardziej, że - jak wskazuje na to obserwacja sytuacji politycznej - miejsce dawnego "deficytu demokratycznego" zajął obecnie "deficyt komunikacji społecznej" między szczeblem unijnym i narodowym. (abstrakt oryginalny)

EN

The article is a contribution to a discussion on a model of the European integration that has accompanied the Communities and the Union since they came into being, especially lively after the successive crises from Grexit to Brexit. Having noted that the European integration has always oscillated between realistic economic cooperation and ideal supranational democracy, which resulted in specific imbalance between economic and political instruments, the author presents various diagnoses and proposals that have appeared in the European policy and literature as far as the final development of the Union system is concerned and analyses the reasons of unsuccessful attempts to establish a European constitution, and presents a critical analysis of the current calling for federalization of the Union or comparing the present structure of the Union to a federation. The article discusses basic structural and functional features of a federal state and points out that just the use of some universal mechanisms of a federation (e.g. distribution of competence) is not enough to classify the present integration model as a federation. Moreover, calling the EU a federation (The United States of Europe), although fascinating, may result in the interpretation of its structure and functioning in such spirit. And the communities of national states are probably not ready for that, especially as now "social communication deficit" between the Union and national tiers has substituted for the former "democracy deficit", which can be observed in the current political situation. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Integracja gospodarcza państw z UE; Federalizm; Federalizm europejski; Teoria integracji; Koncepcje integracji Europy

EN

Economic integration with the EU countries; Federalism; European federalism; Integration theory; Concepts of European integration

• Czasopismo: Ius Novum
• Rocznik: 2016
• Tom: 10
• Numer: nr 3
• Strony: 7--30

Twórcy

autor

Maria Kruk

Bibliografia

• Ash A.G., W imieniu Europy. Niemcy i podzielony kontynent, Aneks, Londyn 1996 (tłum. z ang. S. Kowalski).
• Barcz J., Przewodnik po Traktacie Konstytucyjnym, Warszawa 2005.
• Barcz J., Unia Europejska na rozstajach. Traktat z Lizbony. Dynamika i główne kierunki reformy ustrojowej, wyd. 2, Warszawa 2010.
• Barcz J., Główne kierunki reformy ustrojowej post-lizbońskiej Unii Europejskiej (2010-2015). Sanacja i konsolidacja strefy euro, wyd. II, Piaseczno 2016, www.janbarcz.republika.pl
• Barcz J., Między konstytucją a ponadnarodowością. Opcja konstytucji RFN, Warszawa 1990.
• Beck U., Niemiecka Europa. Nowe krajobrazy władzy pod znakiem kryzysu, PWN, Warszawa 2013 (tłum. z niem. R. Formuszewicz).
• Cartou L., L'Union européenne. Traités de Paris-Rome-Maastricht, Dalloz, Paris 1996, s. 3-50.
• Czarny R.M., Spryszak K. (red.), Państwo i prawo wobec współczesnych wyzwań. Integracja europejska i stosunki międzynarodowe, Księga Jubileuszowa prof. Jerzego Jaskierni, tom 5, Toruń 2012.
• Croisat M., Le fédéralisme en Europe, Paris 2010.
• Croisat M., Quermonne J.-L., L'Europe et le fédéralisme. Contribution a l'émergence d'un fédéralisme intergouvernemental, Paris 1999.
• Davies N., Planeta Brytania, Polityka nr 27/2016, s. 14.
• Dehove M. (red.), Le nouvel état de l"Europe, Paris 2004.
• Dudzik S. (red.), Konstytucja dla Europy. Przyszły fundament Unii Europejskiej, Kraków 2005.
• Delsol Ch. (Millon-Delsol), L'Etat subsidiaire. Ingérence et non-ingérence de l'Etat: le principe de subsidiarité aux fondements de l'histoire européenne, Paris, 2015.
• Gaudreault-DesBiens J-F., Gélinas F. (red.), Le fédéralisme dans tous ses états / The states and moods of Federalism. Governance, Identity and Methodology, Bruxelles 2005.
• Gilhaudis J.-F., L'Europe en transition. L'esquisse du nouvel ordre européen, Paris 1998.
• Habermas H.J., Strukturalne przeobrażenia w sferze publicznej, PWN, Warszawa 2008 (tłum. z niem W. Lipnik, M. Łukasiewicz).
• Jackson V.C., Constitutional Engagement in a Transnational Era, Oxford 2010.
• Kranz J. (red.), Suwerenność i ponadnarodowość a integracja europejska, Warszawa 2006.
• Kranz J., Pojęcie suwerenności we współczesnym prawie międzynarodowym, Warszawa 2016.
• Kuźniar R., My, Europa, Scholar, Warszawa 2013.
• Kruk M., W poszukiwaniu "europejskiego prawa wyborczego", [w:] Państwo. Ustrój. Konstytucja. Studia; prace dedykowane prof. Wiesławowi Skrzydle, Wyd. UMCS, Lublin 1991, s. 159-176.
• Kruk M., Konstytucja dla Europy, Przegląd Legislacyjny - Biuletyn Rady Legislacyjnej, Warszawa 1995, z, 3, s. 59-71
• Kruk M., Rozważania o roli konstytucji europejskiej jako prawnej podstawie integracji, Ius Novum, 2007, z. 1, s. 4-47.
• Kruk M., Tworzenie Konstytucji europejskiej (przegląd wybranych projektów), Przegląd Legislacyjny, Warszawa, nr 1 (35)/2003, s. 38-56.
• Kruk M., Federalizm socjalistyczny. Założenia konstytucyjne, Wyd. UW, Warszawa 1989.
• Kruk M., Wybrane zagadnienia systemu źródeł prawa w projekcie Konstytucji Europejskiej, [w:] Polska w Unii Europejskiej, red. M. Kruk, J. Wawrzyniak, Kraków 2005, s. 192.
• M. Kruk, Gdyby Unia była federacją... czyli kilka refleksji o federacji i federalizmie, [w:] Państwo i prawo wobec współczesnych wyzwań. Integracja europejska i stosunki międzynarodowe, Księga Jubileuszowa profesora J. Jaskierni, red. M.R. Czarny, K. Spryszak, Toruń 2012, T. V.
• Król M., Europa w obliczu końca, Warszawa 2012.
• Leonard M., Sposób na Europę. Pomiędzy federalizmem a Europą narodów, Warszawa 2000.
• Levrat N., L'Union européenne: une fédération internationale, [w:] Le fédéralisme dans tous ses états / The states and moods of Federalism. Governance, Identity and Methodology, red. J.-F. Gaudreault-DesBiens, F. Gélinas, Bruxelles 2005, s. 285.
• Łętowska E., Multicentryczność współczesnego systemu prawa i jej konsekwencje, Państwo i Prawo 2005, nr 4.
• Malec J., Szkice z dziejów federalizmu i myśli federalistycznej w czasach nowożytnych, Kraków 1999.
• Maritain J., L'Europe et l'idée fédérale, Paris 1993.
• Menasse R., Demokracja nie musi być narodowa, Unia Europejska: pokój na kontynencie a oburzenie obywateli, Biblioteka Polityki, wyd. Polityka, Warszawa 2013 (tłum. z niem. A. Krzemiński).
• Monnet J., Wspomnienia, tłum i oprac. W. Kuczyński, Wyd. Poltext, Warszawa 2015.
• Monteskiusz, O duchu praw, tłum. T. Boy-Żeleński, Kraków 2003, s. 126.
• Peyrefitte A., La France en désarroi. Entre les peurs et l'espoire, Paris 1992, s. 304.
• Parlement Européen, Projet de la Constitution de l'Union européenne, Préface (druk PE).
• Pernice I., Fondement du droit constitutionnel européen, Cours et travaux, 2004, nr 1.
• Pietraś Z.J., Pietraś M. (red.), Transnational future of Europe, Lublin 1992.
• Prawo europejskie. Zbiór przepisów, LEX, Wolters Kluwer business, Warszawa 2013.
• Renan E., Que-ce-qu'une nation?, Flammarion, Paris 2011, s. 76.
• Sadurski W., Democratic Legitimacy of the European Union: A Diagnosis and Some Modest Proposals, Polish Yearbook of International Law, vol. XXXII 2012, Warszawa 2013, s. 9-44.
• Schulze H., Państwo i naród w dziejach Europy (z niem.), Warszawa 2012.
• Thurow L., La maison Europe, superpuissance du XXI siècle, Paris 1992.
• Traktat o Stabilności, Koordynacji i Zarządzaniu w Unii Gospodarczej i Walutowej
• Wolton D., La derniere utopie. Naissance de l'Europe démocratique, Paris 1993.
• Wielgosz P. (red.), Koniec Europy jaką znamy, zbiór tekstów z serii Le Monde diplomatique, Warszawa 2009.
• Wójcik Ł., Nie tak miało być, Polityka nr 27, 29.06-5.07.2016, s. 13.
• Zielonka J., Europa jako imperium. Nowe spojrzenie na Unię Europejską, Warszawa 2007.