Mechanisms of Protecting the Institutional System in Poland

• Autorzy: Jakub Sukiennik
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Motivation: Introducing changes in the formal part of the institutional system is a process subject to certain regulations in Poland. These rules are present at the ex-ante stage of the preparation of a draft normative act, and they consist of, inter alia, the procedure for Regulatory Impact Assessment (RIA) or the so-called legislative drafting principles; furthermore, they are present at the ex-post stage of the introduction of a normative act, which can also be noticed as part of certain RIA elements and of the activities of the Constitutional Tribunal (CT). The objectives of these procedures are indirectly related to the attempt to streamline the functioning of the institutional system, which affects many entities and elements, including, for example, economic development. In addition, the quality of the regulatory environment is one of the fundamental dimensions of the functioning of the state, and the identified elements are intended to result in the creation of necessary and beneficial regulations. With a total of 5,531 acts passed in Poland from 1991 to 28 June 2022, studies of institutional system protection mechanisms indicate their low effectiveness. Aim: This article attempts to defend the thesis that ex-ante and ex-post types of institutional system protection mechanisms in Poland are only partially effective. Results: The article identifies measures to protect against ex-ante and ex-post distortions in the functioning of the institutional system in Poland. The article attempts to defend the thesis that these mechanisms are not fully effective.(original abstract)

Słowa kluczowe

EN

Institutions; Institutional changes; Institutional structure; Legal regulations

PL

Instytucje; Zmiany instytucjonalne; Struktura instytucjonalna; Regulacje prawne

• Czasopismo: Ekonomia i Prawo
• Rocznik: 2023
• Tom: 22
• Numer: nr 2
• Strony: 327--344

Twórcy

autor

Jakub Sukiennik

• Wrocław University of Economics and Business

Bibliografia

• Biernat, T. (2016). Legislacja: analiza procesu. Oficyna Wydawnicza AFM.
• Borkowski, M. (2021). The quality of formal institutional subsystems of OECD countries. Ekonomia i Prawo. Economics and Law, 20(1), 21-44. https://doi.org/10.12775/EiP.2021.002.
• Bramorski, K. (2018). Ocena skutków regulacji jako narzędzie poprawy jakości stanowienia prawa w Polsce In R. Balicki, & M. Jabłoński (Ed.), Dookoła Wojtek...: księga pamiątkowa poświęcona Doktorowi Arturowi Wojciechowi Preisnerowi (pp. 375-383). Uniwersytet Wrocławski.
• Chang, H. (2011). Institutions and economic development: theory, policy and history. Journal of Institutional Economics, 7(4), 473-498. https://doi.org/10.1017/S1744137410000378.
• Constitutional Tribunal Office. (2015). Proces prawotwórczy w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Retrieved 30.06.2022 from https://trybunal.gov.pl/fileadmin/content/dokumenty/proces_prawotworczy.pdf.
• Czetwertyński, S. (2019). Morfologia nieautoryzowanego kopiowania. Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu.
• Czetwertyński, S. (2022). Institutional incongruence and unauthorized copying in Poland. Journal of World Intellectual Property, 25(1), 3-30. https://doi.org/10.1111/jwip.12203.
• Czetwertyński, S., Sukiennik, J., & Przysada, K. (2021). Harmonizacja systemu instytucjonalnego w Polsce. Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze, 15, 103-116. http://doi.org/10.26366/PTE.ZG.2021.206.
• Fiedor, B. (2015). Instytucje formalne i nieformalne w kształtowaniu trwałego rozwoju. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego, 40(2), 83-107. http://doi.org/10.18276/sip.2015.40/2-07.
• Frączak, P., Izdebski, K., Kopińska, G., Michałek, W., & Vetulani-Cęgiel, A. (2022). Polski bezŁad legislacyjny: rapoty Obywatelskiego Forum Legislacji z pierwszych dwóch latach IX kadencji Sejmu. Retrieved 22.02.2023 from https://www.batory.org.pl/wp-content/uploads/2022/04/Polski.BezLad.Legislacyjny_XIV.Raport.Obywatelskieg.Forum_.Legislacji.pdf.
• Godłów-Legiędź, J. (2020). Polska transformacja w świetle sporów o rynek, sprawiedliwość i ekonomię. Uniwersytet Łódzki.
• Gromek, Z. (2020). Przebieg procedury ustawodawczej w Sejmie VIII kadencji: analiza ilościowa. Przegląd Sejmowy, 4(159), 31-62. https://doi.org/10.31268/PS.2020.48.
• Gruszewska, E. (2017). Formal and informal institutions: results of antinomy. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 493, 36-50. https://doi.org/10.15611/pn.2017.493.03.
• Helios, J., & Jedlecka, W. (2015). Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa dla ekonomistów. Uniwersytet Wrocławski.
• Internetowy Portal Orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. (2022). Retrieved 22.02.2022 from https://ipo.trybunal.gov.pl/ipo/Szukaj?cid=2.
• Kazalska, O., Maśnicki, J., & Żuralska, M. (2012). Analiza działalności ustawodawczej Sejmu VI kadencji. Uniwersytet Warszawski.
• Klinowski, M. (2009). Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii a konstytucyjna zasada proporcjonalności. Prokuratura i Prawo, 2, 69-84.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. [The Constitution of the Republic of Poland of April 2, 1997] (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483) (Poland).
• Krajewski, K. (2001). Sens i bezsens prohibicji, prawo karne wobec narkotyków i narkomanii. Zakamycze.
• Lissowska, M. (2008). Institutions for market economy: the case of Poland. C.H. Beck.
• Malinowska, U. (2015). Improvement of the quality of the legislative process as a tool of limiting the regulatory risk. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego: Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 75, 309-320. https://doi.org/10.18276/frfu.2015.75-25.
• Ministry of Economy, & Chancellery of the Prime Minister. (2015). Wytyczne do przeprowadzania oceny wpływu oraz konsultacji publicznych w ramach rządowego procesu legislacyjnego. Retrieved 22.02.2022 from https://rcl.gov.pl/wp-content/uploads/2020/11/WytyczneOW.pdf.
• North, D. (1990). Institutions, institutional change and economic performance. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511808678.
• North, D. (1991). Institutions. Journal of Economic Perspectives, 5(1), 97-112. https://doi.org/10.1257/jep.5.1.97.
• North, D. (2014). Zrozumieć przemiany gospodarcze. Wolters Kluwer.
• Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 maja 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej: Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej [The announcement of the Marshal of the Sejm of the Republic of Poland of May 18, 2021, regarding the publication of the consolidated text of the resolution of the Sejm of the Republic of Poland: rules of procedure of the Sejm of the Republic of Poland] (M.P. 2021 poz. 483) (Poland).
• Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 listopada 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym [The announcement of the Marshal of the Sejm of the Republic of Poland of November 22, 2019, regarding the publication of the consolidated text of the Act on the organization and proceedings before the Constitutional Tribunal] (Dz.U. 2019 poz. 2393) (Poland).
• Obwieszczenie Marszałka Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 sierpnia 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu uchwały Senatu Rzeczypospolitej Polskiej: Regulamin Senatu [The announcement of the Marshal of the Senate of the Republic of Poland of August 21, 2018, regarding the publication of the consolidated text of the resolution of the Senate of the Republic of Poland: rules of procedure of the Senate] (M.P. 2018 poz. 846) (Poland).
• Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 października 2016a r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu uchwały Rady Ministrów: Regulamin pracy Rady Ministrów [The announcement of the Prime Minister's announcement of October 11, 2016a, regarding the publication of the consolidated text of the Council of Ministers' resolution: the Council of Ministers' rules of procedure] (M.P. 2016 poz. 1006) (Poland).
• Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 lutego 2016b r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" [The announcement of the Prime Minister's announcement of February 29, 2016b, regarding the publication of the consolidated text of the regulation of the Prime Minister regarding the "Principles of legislative technique"] (Dz.U. 2016 poz. 283) (Poland).
• Pejovich, S. (n.d.). The effects of the interaction of formal and informal institutions on social stability and economic development. In K. Roy, & J. Sideras (Eds.), Institutions, globalisation and empowerment (pp. 56-74). Edward Elgar. https://doi.org/10.4337/9781847200167.00012.
• RCL. (2022). Retrieved 22.02.2022 from https://legislacja.rcl.gov.pl/lista.
• Rogowska-Tomaszycka, P. (2022). Uwaga na patolegislację: niepewność prawa wpływa na koszty prowadzenia biznesu. Dziennik Gazeta Prawna, 06.09.2022.
• Sejm RP. (2022). Retrieved 22.02.2022 from https://www.sejm.gov.pl.
• SGI. (2022). Retrieved 22.02.2022 from https://www.sgi-network.org.
• Staniek, Z. (2012). Równowaga instytucjonalna i jej wymiary. In S. Rudolf (Ed.), Nowa ekonomia instytucjonalna wobec kryzysu gospodarczego (pp. 109-132). Wyższa Szkoła Ekonomii i Prawa w Kielcach.
• Sukiennik, J. (2017). Ustawa z 10.06.2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z perspektywy nowej ekonomii instytucjonalnej, prawa i ekonomii. Przegląd Prawa Publicznego, 4, 10-36.
• Sukiennik, J. (2020). Regulacja rynku narkotyków w Polsce w latach 1997-2005 a równowaga systemu instytucjonalnego. Ekonomista, 5, 740-755. https://doi.org/10.52335/dvqp.te187.
• Sukiennik, J. (2021). Stabilność systemu instytucjonalnego: wyniki badań ankietowych. In D. Kopycińska, J. Korpysa, D. Kopycińska, & J. Korpysa (Eds.), Współczesne problemy ekonomiczne (pp. 44-56). Fundacja Centrum Badań Socjologicznych. http://dx.doi.org/10.14254/978-83-963452-5-7/2021.
• Sukiennik, J., Czetwertyński, S., & Brol, M. (2022). Selected models of institutional change in theory and practice. Ekonomista, 2, 190-212. http://doi.org/10.52335/ekon/150803.
• Sukiennik, J., Dokurno, Z., & Fiedor, B. (2017). System instytucjonalnej równowagi a proces zmian instytucjonalnych z perspektywy zrównoważonego rozwoju. Ekonomista, 2, 121-143.
• Supreme Audit Office. (2017). Dokonywanie oceny wpływu w ramach rządowego procesu legislacyjnego. Retrieved 22.02.2023 from https://www.nik.gov.pl/plik/id,16190,vp,18712.pdf.
• Szpringer, W., & Rogowski, W. (2007). Problemy metodologiczne oceny skutków regulacji w Polsce: czy powstają nowe perspektywy ekonomicznej analizy prawa. In W. Szpringer, & W. Rogowski (Ed.), Ocena skutków regulacji: poradnik OSR, doświadczenia, perspektywy (pp. 3-18). C.H. Beck.
• Szymaniak, P. (2022). Patolegislacja trwa w najlepsze. Dziennik Gazeta Prawna, 19.04.2022.
• Uchwała Nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. Regulamin pracy Rady Ministrów [Council of Ministers resolution No. 190 of October 29, 2013. Council of Ministers' rules of procedure] (M.P. 2013 poz. 979) (Poland).
• Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym [The Constitutional Tribunal Act of June 25, 2015] (Dz.U. 2015 poz. 1064) (Poland).
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych [Act of August 27, 2009 on public finance] (Dz.U. 2009 nr 157 poz. 1240) (Poland).
• Ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw [The Act of October 29, 2021, amending the personal income tax act, the corporate income tax act, and certain other acts] (Dz.U. 2021 poz. 2105) (Poland).
• Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw [The Act of June 9, 2022, amending the personal income tax act and certain other acts] (Dz.U. 2022 poz. 1265) (Poland).
• Wilkin, J. (2011). Institutional equilibrium: what is about and what is its role in the economy. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu: Ekonomia, 15(208), 26-37.
• Williamson, O.E. (2000). The new institutional economics: taking stock, looking ahead. Journal of Economic Literature, 38(3), 595-613. https://doi.org/10.1257/jel.38.3.595.
• Wronkowska, S. (2002). Na czym polega dobra legislacja. Przegląd Legislacyjny, 1. 9-23.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 lutego 2012a r. sygn. akt P 20/10 [Judgement of the Constitutional Tribunal of 14 February 2012a, OTK ZU 2A/2012, poz. 15] (Dz.U. 2012 poz. 214) (Poland).
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 listopada 2014a r. sygn. akt SK 7/11 [Judgement of the Constitutional Tribunal of 18 November 2014a, K 23/12, OTK-A 2014, No. 10, item 113] (Dz.U. 2014 poz. 1652) (Poland).
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 kwietnia 2006 r. sygn. akt K 6/06 [Judgement of the Constitutional Tribunal of 4 April 2006, K 11/04, OTK-A 2006, No. 4, item 40] (Dz.U. 2006 nr 75 poz. 529) (Poland).
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 stycznia 2009 r. sygn. akt P 40/07 [Judgement of the Constitutional Tribunal of 20 January 2009, P 40/07, OTK-A 2009, No. 1, item 4] (Dz.U. 2009 nr 11 poz. 66) (Poland).
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 lutego 2012b r. sygn. akt K 5/11 [Judgement of the Constitutional Tribunal of 28 February 2012b, K 5/11, OTK-A 2012, No. 2, item 16] (Dz.U. 2012 poz. 251) (Poland).
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014b r. sygn. akt K 7/13 [Judgement of the Constitutional Tribunal of 29 July 2014b, P 49/13, OTK-A 2014, No. 7, item 79] (Dz.U. 2014 poz. 947) (Poland).
• Zubek, R. (2007). Jak i dlaczego reformować ocenę skutków regulacji w Polsce. Retrieved 22.02.2023 from https://bip.brpo.gov.pl/pliki/12180262910.pdf.
• Żuralska, M. (Ed.). (2012). Analiza działalności ustawodawczej Sejmu VI kadencji. Uniwersytet Warszawski.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.12775/EiP.2023.019