Concept of Liability in Polish Environmental Law

• Autorzy: Wojciech Radecki

Warianty tytułu

Koncepcja odpowiedzialności w polskim prawie ochrony środowiska

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Environmental law, understood as a set of provisions governing the protection of components of the environment and the protection against harmful impact on the environment, has not been fully developed as a branch of law yet. In the several dozen years' long history of the Polish environmental law, a special form of liability typical of environmental law has not come into being. We deal with a combination of three "classical" forms of such liability: civil, administrative and criminal. As far as civil liability is concerned, the legislator adopted a "code-related" concept, according to which civil liability is applicable only under the Civil Code with some modifications resulting from the Act - Environmental law. With regard to criminal liability in its two variants, i.e. for crimes and for misdemeanours, although neither the Criminal Code nor the Misdemeanour Code contains an exhaustive list of crimes and misdemeanours against the environment, through code-related rules of liability applicable to non-code crimes and misdemeanours, both Codes function as "clamps" fastening environmental criminal law sensu stricto (crimes) and sensu largo (crimes and misdemeanours). The situation is completely different concerning administrative liability for forbidden acts carrying administrative pecuniary penalties, which are called administrative torts. Liability for such acts already dominates liability in the environmental protection and evolution of legislation places liability for administrative torts closer to liability for crimes and misdemeanours giving grounds for differentiating environmental criminal law sensu largissimo (crimes, misdemeanours and administrative torts), which is not, however, built on a stable foundation determining general rules of liability. (original abstract)

rawo ochrony środowiska, rozumiane jako zbiór przepisów o ochronie komponentów środo-wiska i ochronie przed szkodliwymi oddziaływaniami na środowisko, nie jest jeszcze w pełni ukształtowaną gałęzią prawa. W kilkudziesięcioletniej historii polskiego prawa ochrony środo-wiska nie doszło do powstania szczególnej formy odpowiedzialności prawnej, właściwej tylko prawu ochrony środowiska. Mamy tu do czynienia z kombinacją trzech "klasycznych" form takiej odpowiedzialności: cywilnej, administracyjnej i karnej. Jeśli chodzi o odpowiedzialność cywilną, to ustawodawca przyjął koncepcję "kodeksową", według której odpowiedzialność cywilna następuje na podstawie kodeksu cywilnego z modyfikacjami wniesionymi ustawą - Prawo ochrony środowiska. Jeśli chodzi o odpowiedzialność karną w obu wariantach, tj. za przestępstwa i za wykroczenia, to wprawdzie ani kodeks karny, ani kodeks wykroczeń nie zawierają wyczerpujących list przestępstw i wykroczeń przeciwko środowisku, ale poprzez kodeksowe zasady odpowiedzialności stosowane do przestępstw i wykroczeń pozakodeksowych oba kodeksy są klamrami spinającymi prawo karne środowiska sensu stricto (przestępstwa) i sensu largo (przestępstwa i wykroczenia). Zupełnie inaczej rzecz się ma z odpowiedzialnością administracyjną za czyny zabronione pod groźbą administracyjnej kary pieniężnej, zwane deliktami administracyjnymi. Odpowiedzialność za takie czyny już zajmuje dominującą pozycję w instrumentarium odpowiedzialności prawnej w ochronie środowiska, a ewolucja ustawodawstwa zbliża odpowiedzialność za delikty administracyjne do odpowiedzialności za przestępstwa i wykroczenia, dając podstawę do wyróżnienia prawa karnego środowiska sensu largissimo (przestępstwa, wykroczenia i delikty administracyjne), które wszakże nie jest zbudowane na trwałym fundamencie określającym generalne zasady odpowiedzialności. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Environmental protection; Environmental law; Environmental protection regulations; Civil liability; Criminal liability

PL

Ochrona środowiska; Prawo ochrony środowiska; Prawne aspekty ochrony środowiska; Odpowiedzialność cywilna; Odpowiedzialność karna

• Czasopismo: Ius Novum
• Rocznik: 2016
• Tom: 10
• Numer: nr 2
• Strony: 63--78

Twórcy

autor

Wojciech Radecki

Bibliografia

• Gardocki L. (ed.), System Prawa Karnego. Tom 8. Przestępstwa przeciwko państwu i dobrom zbiorowym [Criminal law system. Volume 8 - Crimes against the state and public goods], Warszawa 2013.
• Górski M., Odpowiedzialność administracyjnoprawna w ochronie środowiska [Administrative liability in environmental protection], Warszawa 2008.
• Jastrzębski L., Prawo ochrony środowiska w Polsce [Environmental law in Poland], Warszawa 1990.
• Jerzmański J., Ustawa o odpadach. Komentarz [Act on waste: Commentary], Wrocław 2002.
• Kloepfer M., Vierhaus H.-P., Umweltstrafrecht, München 1995.
• Lang W., Struktura odpowiedzialności prawnej [Liability structure], Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, vol. 31 - Prawo VIII [Law VIII], Toruń 1968.
• Lipiński A., Prawne podstawy ochrony środowiska [Legal basis for environmental protection], Warszawa 2010.
• Marek A. (ed.), System Prawa Karnego. Tom 1. Zagadnienia ogólne [Criminal law system: Volume 1 - General issues], Warszawa 2010.
• Paczuski R., Prawo ochrony środowiska [Environmental law], Bydgoszcz 2000.
• Radecki W., Ochrona środowiska jako obowiązek pracowniczy w świetle obowiązującego w PRL ustawodawstwa [Environmental protection as employees' duty in the light of the legislation of the Polish People's Republic], Bydgoszcz 1987.
• Radecki W., Kary pieniężne w polskim systemie prawnym. Czy nowy rodzaj odpowiedzialności karnej? [Pecuniary penalties in the Polish legal system: Are they a new type of criminal liability?], Przegląd Prawa Karnego 1996, no. 14-15.
• Radecki W., Odpowiedzialność prawna w ochronie środowiska [Liability in environmental protection], Warszawa 2002.
• Radecki W., Ustawa o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie. Komentarz [Act on preventing harm to the environment and remedying them: Commentary], Warszawa 2007.
• Radecki W., Polskie prawo karne środowiska - próba spojrzenia syntetycznego [Polish environmental criminal law - a synthetic look attempt], Ius Novum 2009, no. 1.
• Rakoczy B., Odpowiedzialność za szkodę w środowisku. Dyrektywa 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady. Komentarz [Liability for damage to the environment. Directive 2006/35/ EC of the European Parliament and of the Council: Commentary], Toruń 2010.
• Sommer J., Efektywność prawa ochrony środowiska i jej uwarunkowania - problemy udatności jego struktury [Environmental law effectiveness and its conditions: Issues of its structure adroitness], Wrocław 2005.
• Szumiło-Kulczycka D., Prawo administracyjno-karne [Administrative-criminal law], Kraków 2004.