Kryminalizacja kreowana w praktyce sądowej na przykładzie odpowiedzialności karnej za nieudolne przygotowanie do przestępstwa

• Autorzy: Mikołaj Małecki

Warianty tytułu

Criminalization Created in Judicial Practice on the Example of Criminal Liability for Impossible Preparation for a Crime

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

CEL NAUKOWY: Celem opracowania jest scharakteryzowanie zjawiska kryminalizacji kreowanej w praktyce sądowej, na przykładzie przepisów o przygotowaniu do przestępstwa, której efektem jest przyjmowanie odpowiedzialności karnej za przestępstwo niezgodnie z definicją legalną zawartą w Kodeksie karnym.
PROBLEM i METODY BADAWCZE: W opracowaniu poruszono zagadnienie wkraczania władzy sądowniczej w kompetencje zarezerwowane dla władzy ustawodawczej, poprzez kreowanie kryminalizacji czynu mimo braku ustawowej podstawy do pociągnięcia obywatela do odpowiedzialności karnej. Analizy opierają się na metodzie dogmatycznej (analizie przepisów wg przyjmowanych w nauce prawa karnego zasad wykładni).
PROCES WYWODU: W rozważaniach przedstawiono funkcje ustawowej definicji legalnej przygotowania do przestępstwa oraz wskazano, na czym polega kryminalizacja kreowana w wyniku nieuzasadnionej wykładni przepisów. Analizy obracają się wokół przestępstwa groomingu z art. 200a k.k. oraz sytuacji nieudolnego groomingu, gdy sprawca nie jest w stanie dokonać zamierzonego przestępstwa.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W rezultacie analiz potwierdzono, że zjawisko kryminalizacji kreowanej wbrew przepisom prawa ma miejsce w praktyce sądowej w zakresie odpowiedzialności karnej za nieudolny grooming. Wskazana praktyka musi być traktowana w kategoriach obrazy prawa materialnego.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Opracowanie pozwala na sformułowanie postulatu prowadzenia skrupulatnej wykładni przepisów prawa represyjnego, w tym uwzględniania w praktyce sądowej definicji legalnych zawartych w Kodeksie karnym. Tylko w ten sposób spełnione zostaną standardy określone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. (abstrakt oryginalny)

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The purpose of the study is to characterize the phenomenon of criminalization created in judicial practice, using the example of the interpretation of the provisions on preparation for a crime, which results in the assumption of criminal responsibility for a crime contrary to the legal definition contained in the Polish Criminal Code.
THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The study addresses the issue of the encroachment of the judicial power into the competencies reserved for the legislative power, by creating the criminalization of an act despite the absence of a statutory basis for holding a citizen criminally responsible. Analyses are based on the dogmatic method (analysis of provisions according to the principles of interpretation accepted in the science of criminal law).
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The considerations present the functions of the statutory legal definition of preparation for a crime and indicate what the criminalization created by unjustified interpretation of the legislation consists in. The analyses revolve around the crime of grooming under Article 200a of the Polish Criminal Code and the situation of impossible grooming, when the perpetrator is unable to carry out the intended crime.
RESEARCH RESULTS: As a result of the analyses, it was confirmed that the phenomenon of criminalization created against the provisions of the criminal law does in fact take place in the judicial practice of criminal responsibility for impossible grooming. The indicated practice must be treated in terms of violation of substantive law.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: The study makes it possible to formulate the postulate of conducting a meticulous interpretation of the provisions of the repressive law, taking into account in judicial practice the legal definitions contained in the Polish Criminal Code. Only in this way the standards set forth in the Constitution of the Republic of Poland will be met. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo karne; Odpowiedzialność karna; Kryminalistyka

EN

Criminal Law; Criminal liability; Criminology

• Czasopismo: Horyzonty Polityki
• Rocznik: 2023
• Tom: 14
• Numer: nr 48 Władza stanowienia i interpretowania prawa
• Strony: 37--58

Twórcy

autor

Mikołaj Małecki

• Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• Bielski, M. (2010). Rzecz o granicach usiłowania przestępstw formalnych i materialnych - na przykładzie art. 200 § 1 k.k. i art. 200a k.k. Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych, 3. https://czpk.pl/dokumenty/zeszyty/2010/zeszyt3/Bielski_M-Rzecz_o_granicach_usilowania_przestepstw_formalnych_i_materialnych-CZPKiNP-2010-z.3.pdf (dostęp 10.09.2023).
• Chłapińska, A. (2021, 8 czerwca). Łowcy pedofilów transmitowali ujęcie 47-latka. Antoni P. po usłyszeniu zarzutów rzucił się pod pociąg. Gazeta.pl. https://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/7,114883,27176515,lowcypedofi-li-47-letni-antoni-po-uslyszeniu-zarzutow-w-prokuraturze.html (dostęp 10.09.2023).
• Gabriel-Węglowski, M. (2018). Działania antyterrorystyczne. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Kardas, P. (2011). Zbieg przepisów ustawy w prawie karnym. Analiza teoretyczna. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Lach, A. (2015). Karnoprawna reakcja na zjawisko kradzieży tożsamości, Warszawa: Wolters Kluwer.
• Lipiński, K. (2021). Komentarz do art. 200a k.k. W J. Giezek (Red.). Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Liszewska, A. (2017). Formy stadialne popełnienia czynu zabronionego. W R. Dębski (Red.). Nauka o przestępstwie. Zasady odpowiedzialności. System Prawa Karnego. Tom 3. Warszawa: C.H.Beck.
• Małecki, M. (2011a). Grooming (karalne przygotowanie do przestępstwa pedofilskiego). Państwo i Prawo, 7-8. https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/artykuly/grooming-karalne-przygotowanie-do-przestepstwa-pedofilskiego-151128448 (dostęp 10.09.2023).
• Małecki, M. (2011b). Granice usiłowania przestępstw pedofilskich w świetle art. 200a § 1 i § 2 k.k. Przegląd Sądowy, 6. https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/artykuly/granice-usilowania-przestepstw-pedofilskich-w-swietle-art-200a-1-i-151127494 (dostęp 10.09.2023).
• Małecki, M. (2015, 7 grudnia). Odpowiedzialność karna pedofila. Dogmaty Karnisty. https://www.dogmatykarnisty.pl/2015/12/odpowiedzialnosc-karna-pedofila/ (dostęp 10.09.2023).
• Małecki, M. (2016a). Przygotowanie do przestępstwa. Analiza dogmatycznoprawna. Warszawa: Wolters Kluwer. https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/monografie/przygotowanie-do-przestepstwa-analiza-dogmatycznoprawna-369382131 (dostęp 10.09.2023).
• Małecki, M. (2016b). Komentarz do art. 16 k.k. W W. Wróbel, & A. Zoll (Red.), Kodeks karny. Część ogólna. T. 1. Komentarz do art. 1-52 (cz. 1). Warszawa: Wolters Kluwer.
• Małecki, M. (2018). Fazy groomingu. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 17.03.2016 r. (IV KK 380/15). Przegląd Sądowy, 1. https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/glosy/fazy-groomingu-glo-sa-do-postanowienia-sn-z-dnia-17-marca-2016-r-iv-kk-386209761 (dostęp 10.09.2023).
• Małecki, M. (2022a). Nieudolny grooming. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego - Izba Karna z 23.07.2020 r. (III KK 281/19). Orzecznictwo Sądów Polskich, 7-8. https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/glosy/nieudolny-grooming-glosa-do-wyroku-sadu-najwyzszego-izba-karna-z-dnia-386298184 (dostęp 10.09.2023).
• Małecki, M. (2022b). Wokół działalności łowców pedofili - polemika. Palestra, 10. https://palestra.pl/pl/czasopismo/wydanie/10-2022/artykul/wokol-dzialalnosci-lowcow-pedofili-polemika (dostęp 10.09.2023).
• Olszewski, M. (2021, 26 października). Przypadkowy podróżny wyciągnięty z pociągu przez łowców pedofilów. "Byłem przerażony". Wyborcza.pl. https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,27732428,przypadkowy-podrozny-wyciagniety-z-pociagu-przez-lowcow-pedofili.html (dostęp 10.09.2023).
• Sidorowicz, J. (2021, 29 września). RPO domaga się wyjaśnień od policji w sprawie łowców pedofilów. Jest też zawiadomienie do prokuratury dotyczące ich metod działania. Wyborcza.pl. https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,27597998,rpo-domaga-sie-wyjasnien-od-policji-wsprawie-lowcow-pedofilow.html (dostęp 10.09.2023).
• Sosik, R. (2022). Odpowiedzialność karna za usiłowanie nieudolne groomingu a prowokacja obywatelska. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 23.07.2020 r. (III KK 281/19). Przegląd Sądowy, 3. https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/glosy/odpowiedzialnosc-karna-za-usilowanie-nieudolne-groomingu-a-prowokacja-386290318 (dostęp 10.09.2023).
• Sroka, T. (2017). Komentarz do art. 16 k.k. W M. Królikowski, & R. Zawłocki (Red.). Kodeks karny. T. I. Część ogólna. Komentarz do art. 1-116. Warszawa: C.H.Beck.
• Wojciechowski, P. (2021a, 8 czerwca). Widowisko z pedofilem. Po transmisji na Facebooku Antoni rzucił się pod pociąg. Wyborcza.pl. https://trojmiasto.wyborcza.pl/trojmiasto/7,35612,27172314,widowisko-zpedofilem.html (dostęp 10.09.2023).
• Wojciechowski, P. (2021b, 10 czerwca). Łowcy pedofilów doprowadzają do linczów. "Groźne medialne show". Wyborcza.pl. https://trojmiasto.wyborcza.pl/trojmiasto/7,35612,27180903,lowcy-pedofili-do-linczowdochodzilo-nie-tylko-w-polsce-ekspert.html (dostęp 10.09.2023).
• Wolter, W. (1973). Nauka o przestępstwie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Wróbel, W., & Zoll, A. (2012). Polskie prawo karne. Część ogólna. Kraków: Znak.
• Zieliński, M. (2012). Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki. Warszawa: Lexis Nexis.
• Zoll, A. (2007a). Komentarz do art. 16 k.k. W.A. Zoll (Red.), Kodeks karny. Część ogólna. T. 1. Komentarz do art. 1-116 k.k. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Zoll, A. (2007b). Odpowiedzialność karna za czyn niesprowadzający zagrożenia dla dobra prawnego. W J. Majewski (Red.). Formy stadialne i postacie zjawiskowe popełnienia przestępstwa. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.35765/hp.2447