Czasopismo
Tytuł artykułu
Autorzy
Warianty tytułu
Crossing the Linguistic Limit of the Power to Interpret the Law
Języki publikacji
Abstrakty
CEL NAUKOWY: Celem opracowania jest analiza ujęcia językowej granicy wykładni na gruncie derywacyjnej koncepcji wykładni prawa.
CEL NAUKOWY: Celem opracowania jest analiza ujęcia językowej granicy wykładni na gruncie derywacyjnej koncepcji wykładni prawa.
PROCES WYWODU: W pierwszej części krytycznie analizowane są sformułowane w koncepcji derywacyjnej dyrektywy dotyczące ograniczenia możliwości przekraczania granicy językowej. Wskazuje się teoretyczne i praktyczne trudności z nimi związane. Druga część poświęcona jest wskazaniu kierunku modyfikacji tych dyrektyw.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W rezultacie analizy uznaje się, że dotychczasowe ujęcie jest kontrowersyjne teoretycznie i prowadzi do tak znacznego ograniczenia możliwości odrzucania wyników wykładni językowej, że w zasadzie traci ono swoją praktyczną doniosłość. W związku z tym szkicuje się kierunek proponowanej modyfikacji modelu derywacyjnego, która zmierza do jego uelastycznienia i większej stosowalności w praktyce wykładni. Zgodnie z nią przekroczenie granicy językowej zależy od proporcji między stopniem uzasadnienia aksjologicznego a stopniem zmiany znaczenia wyrażenia językowego.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Jeżeli koncepcja derywacyjna ma mieć potencjał do wypracowania na jej gruncie polskiej zintegrowanej koncepcji wykładni prawa, to wydaje się, że należy uelastycznić model wykładni i zrezygnować ze "sztywnych", formalistycznych ograniczeń odrzucania znaczenia językowego. Zamiast tego kwestia granicy językowej powinna być rozpatrywana jako problem dopuszczalnego stopnia modyfikacji znaczenia językowego przy odwołaniu do argumentów aksjologicznych. (abstrakt oryginalny)
CEL NAUKOWY: Celem opracowania jest analiza ujęcia językowej granicy wykładni na gruncie derywacyjnej koncepcji wykładni prawa.
PROCES WYWODU: W pierwszej części krytycznie analizowane są sformułowane w koncepcji derywacyjnej dyrektywy dotyczące ograniczenia możliwości przekraczania granicy językowej. Wskazuje się teoretyczne i praktyczne trudności z nimi związane. Druga część poświęcona jest wskazaniu kierunku modyfikacji tych dyrektyw.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W rezultacie analizy uznaje się, że dotychczasowe ujęcie jest kontrowersyjne teoretycznie i prowadzi do tak znacznego ograniczenia możliwości odrzucania wyników wykładni językowej, że w zasadzie traci ono swoją praktyczną doniosłość. W związku z tym szkicuje się kierunek proponowanej modyfikacji modelu derywacyjnego, która zmierza do jego uelastycznienia i większej stosowalności w praktyce wykładni. Zgodnie z nią przekroczenie granicy językowej zależy od proporcji między stopniem uzasadnienia aksjologicznego a stopniem zmiany znaczenia wyrażenia językowego.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Jeżeli koncepcja derywacyjna ma mieć potencjał do wypracowania na jej gruncie polskiej zintegrowanej koncepcji wykładni prawa, to wydaje się, że należy uelastycznić model wykładni i zrezygnować ze "sztywnych", formalistycznych ograniczeń odrzucania znaczenia językowego. Zamiast tego kwestia granicy językowej powinna być rozpatrywana jako problem dopuszczalnego stopnia modyfikacji znaczenia językowego przy odwołaniu do argumentów aksjologicznych. (abstrakt oryginalny)
RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the study is to analyze the approach to the linguistic limit of interpretation in the derivational theory of legal interpretation.
THE RESEARCH PROBLEM AND SCIENTIFIC METHODS: It is extremely important to recognize the linguistic boundary of interpretation. The derivational theory offers such an approach. However, the question arises to what extent it is justified. The issue is considered using the method of analytical legal theory.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: In the first part, the directives formulated in the derivational theory regarding the limitation of the possibility of crossing the language border are critically analysed. The theoretical and practical difficulties associated with them are indicated. The second part is devoted to indicating the direction of modification of these directives.
RESEARCH RESULTS: As a result of the analysis, it is recognized that the current approach is theoretically controversial and leads to such a significant reduction in the possibility of rejecting the results of linguistic interpretation that it basically loses its practical significance. Therefore, the direction of the proposed modification of derivational model is outlined, which aims to make it more flexible and more applicable in the practice of interpretation. According to it, crossing the linguistic border depends on the proportion between the degree of axiological justification and the degree of change in the meaning of a linguistic expression.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMENDATIONS: If derivational theory is to have the potential to develop a Polish integrated theory of legal interpretation on its basis, it seems that it should make the interpretation model more flexible and give up the "rigid", formalistic restrictions of rejecting the linguistic meaning. Instead, the issue of the linguistic border should be considered as a problem of acceptable degree of modification of linguistic meaning when referring to axiological arguments. (original abstract)
THE RESEARCH PROBLEM AND SCIENTIFIC METHODS: It is extremely important to recognize the linguistic boundary of interpretation. The derivational theory offers such an approach. However, the question arises to what extent it is justified. The issue is considered using the method of analytical legal theory.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: In the first part, the directives formulated in the derivational theory regarding the limitation of the possibility of crossing the language border are critically analysed. The theoretical and practical difficulties associated with them are indicated. The second part is devoted to indicating the direction of modification of these directives.
RESEARCH RESULTS: As a result of the analysis, it is recognized that the current approach is theoretically controversial and leads to such a significant reduction in the possibility of rejecting the results of linguistic interpretation that it basically loses its practical significance. Therefore, the direction of the proposed modification of derivational model is outlined, which aims to make it more flexible and more applicable in the practice of interpretation. According to it, crossing the linguistic border depends on the proportion between the degree of axiological justification and the degree of change in the meaning of a linguistic expression.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMENDATIONS: If derivational theory is to have the potential to develop a Polish integrated theory of legal interpretation on its basis, it seems that it should make the interpretation model more flexible and give up the "rigid", formalistic restrictions of rejecting the linguistic meaning. Instead, the issue of the linguistic border should be considered as a problem of acceptable degree of modification of linguistic meaning when referring to axiological arguments. (original abstract)
Słowa kluczowe
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
79--96
Opis fizyczny
Twórcy
autor
- Uniwersytet Szczeciński
Bibliografia
- Bielska-Brodziak, A. (2008). Kłopoty z definicjami legalnymi. W O. Bogucki, S. Czepita (Red.). System prawny a porządek prawny (s. 159-174). Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
- Bogucki, O. (2016). Model wykładni funkcjonalnej w derywacyjnej kon-cepcji wykładni prawa. Szczecin: Wydawnictwo Polgres.
- Bogucki, O. (2020). Rola wartości w interpretacji prawa. Ujęcie nor-matywne. Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej, 2(23), 96-108.
- Choduń, A., & Zieliński, M. (2009). Aspekty granic wykładni prawa. W W. Miemiec (Red.), Stanowienie i stosowanie prawa podatkowego. Księga jubileuszowa Profesora Ryszarda Mastalskiego (s. 84-95). Wrocław: Oficyna Wydawnicza Unimex.
- Gutowski, M., & Kardas, P. (2017). Wykładnia i stosowanie prawa w procesie opartym na Konstytucji. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
- Jabłoński, P., & Kaczmarek, P. (2020). O grze interpretatora z tekstem prawnym i czynnikami pozatekstowymi w derywacyjnej koncepcji wykładni prawa. Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej 2(23), 49-65.
- Kondej, M. (2019). Przełamanie rezultatów wykładni językowej zgodnie z zasadą nadrzędności konstytucji. Ruch Prawniczy, Eko-nomiczny i Socjologiczny 81(3), 39-51.
- Płeszka, K. (2010). Wykładnia rozszerzająca. Warszawa: Wolters Klu-wer Polska.
- Rak-Rozmysłowska, M. (2014). Poziom związania interpretacji wynikami wykładni językowej. Acta Erasmiana 7, 321-338.
- Roszkiewicz, J. (2022). Zakaz domniemywania kompetencji i wyjątki od tego zakazu. Studium publicznoprawne. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
- Spyra, T. (2006), Granice wykładni prawa. Znaczenie językowe tekstu prawnego jako granica wykładni. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.
- Tkacz, S. (2020). Zasada nullum crimen sine lege jako źródło poszu-kiwania językowej granicy wykładni prawa karnego? Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej 2(23), 81-95.
- Wojtczak, S. (2017). Kilka uwag o przydatności narzędzi lingwistyki kognitywnej do rozróżnienia wykładni rozszerzającej i wnioskowania przez analogię. Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej 1(14), 125-140.
- Zajęcki, M. (2021a). Spór o granice wykładni definicji legalnych: po-dejścia formalistyczne i holistyczne. Horyzonty Polityki 12(41), 65-87.
- Zajęcki, M. (2021b). Spór o granice wykładni definicji legalnych: dy-rektywy wykładni oparte na słabszej tezie formalizmu interpretacyjnego. Horyzonty Polityki 13(43), 73-94.
- Zieliński, M., Bogucki, O., Choduń, A., Czepita, S., Kanarek, B., & Municzewski, A. (2009). Zintegrowanie polskich koncepcji wykładni prawa. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 4, 23-39.
- Zieliński, M. (2017). Wykładnia prawa. Zasady - reguły - wskazówki. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171676885
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.