Problemy biegłych rewidentów związane ze stosowaniem krajowych standardów badania w badaniu rocznych sprawozdań finansowych

• Autorzy: Danuta Kowalska

Warianty tytułu

Problems Faced by Auditors in Applying National Audit Standards to the Audit of Annual Financial Statements

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel: Celem artykułu jest próba ustalenia przyczyn występujących nieprawidłowości w aktach badania, stwierdzonych podczas przeprowadzanych kontroli przez Polską Agencję Nadzoru Audytowego (PANA) oraz zaproponowanie działań naprawczych, które pozwolą biegłym rewidentom na właściwe wypełnianie obowiązków wynikających z Krajowych Standardów Badania (KSB) oraz innych przepisów prawnych będących podstawą badania sprawozdań finansowych w Polsce. Metodyka badań: Analiza podstaw prawnych i wynikających z nich obowiązków biegłych rewidentów, ze szczególnym uwzględnieniem Krajowych Standardów Ba- dania na tle wyników kontroli przeprowadzonych przez Polską Agencję Nadzoru Audytowego. Wyniki: Krajowe Standardy Badania (KSB) pełnią kluczową rolę w procesie badań sprawozdań finansowych. Ich właściwe zastosowanie w praktyce ma przełożenie na wyrażenie właściwej opinii o tym, czy sprawozdanie finansowe zostało we wszystkich istotnych aspektach sporządzone zgodnie z mającymi zastosowanie ramowymi założeniami sprawozdawczości finansowej oraz na jakość przygotowywanych przez biegłych rewidentów akt badania, która podlega kontroli przez Polską Agencję Nadzoru Audytowego (PANA). Wyniki przeprowadzonych przez PANA kontroli akt badania ujawniają nieprawidłowości w tych aktach. Na podstawie danych PANA o nieprawidłowościach występujących w dokumentacjach badania podjęto próbę ustalenia ich przyczyn oraz zaproponowano działania naprawcze.Ograniczenia/implikacje badawcze: Ograniczeniem w prowadzonych badaniach jest niedostępność szczegółowych danych o występujących w badaniach sprawozdań finansowych nieprawidłowościach. Informacje wskazujące na charakter popełnianych błędów pozwoliłyby na ustalenie czy te błędy są wynikiem niedostatecznej wiedzy z obszaru badania sprawozdań, czy wręcz przeciwnie - są to zagadnienia oczywiste dla biegłych rewidentów, stąd pomijają je w dokumentowaniu badań. Ustalenie przyczyn popełnianych przez biegłych rewidentów nieprawidłowości przyczyni się do podjęcia działań korygujących, co w konsekwencji podniesie jakość przeprowadzanych badań sprawozdań finansowych. Oryginalność/wartość: Zdiagnozowanie problemów jakie mają biegli rewidenci w stosowaniu Krajowych Standardów Badania może wspomóc jednostki realizujące obligatoryjne szkolenia dla biegłych w doborze tematów szkoleniowych oraz pozwoli biegłym rewidentom na wykonanie samooceny swojej pracy udokumentowanej w dokumentacjach badania. (abstrakt oryginalny)

EN

Aim: The purpose of this article entails an attempt at determining the causes of au- diting file irregularities found during audits conducted by the Polish Audit Over- sight Agency [PL: Polska Agencja Nadzoru Audytowego (PANA)], as well as presen- tation of proposed corrective measures for proper fulfillment of the auditors' obligations under the National Auditing Standards [PL: Krajowe Standardy Badania (KSB)] and other legal regulations constituting the basis for auditing in Poland. Methodology: Analysis of the legal basis and the resulting obligations of auditors, with particular emphasis on the National Auditing Standards, against the background of the results of the audits conducted by the Polish Audit Oversight Agency. Results: The National Auditing Standards (KSB) play a key role in the financial statement audit process. Proper application thereof in practice translates into the expression of a proper opinion as to whether the financial statements have been prepared, in all material respects, in accordance with the applicable financial reporting framework, as well as into the quality of the audit files prepared by the auditors, subject to inspection by the Polish Audit Oversight Agency (PANA). The results of PANA's audit inspections reveal irregularities in these files. Based on PANA's data on the irregularities found in audit files, an attempt has been made to determine the causes of the irregularities and propose corrective measures. Limitations/implications: One limitation of the research conducted lies in the unavailability of detailed data on the irregularities occurring in financial statement audits. Information indicating the nature of the errors made would allow determination of the source of these errors, i.e., whether they result from insufficient knowledge in the area of auditing or, conversely, whether they pertain to issues that are obvious to the auditors, hence they are overlooked in the audit documentation. Identification of the reasons behind the irregularities committed by the auditors will contribute to corrective measures, which will consequently increase the quality of audits. Originality/value: The diagnosis of the problems faced by auditors in the application of the National Auditing Standards can provide support to units implementting mandatory training for auditors, in the selection of training topics. It will also assist auditors in self-assessment of their work documented in audit files. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Biegli rewidenci; Rewizja finansowa; Sprawozdanie finansowe

EN

Authorized auditors; Auditing; Financial statements

• Czasopismo: Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 22/2
• Strony: 117--139

Twórcy

autor

Danuta Kowalska

• Sopocka Akademia Nauk Stosowanych

Bibliografia

• 1. Baklarz A., Kreis M., Usługi firm audytorskich w 2021 roku - analiza na podstawie sprawozdań rocznych. Wybrane zagadnienia, PANA, Warszawa 2022.
• 2. Baklarz A., Podsumowanie kontroli przeprowadzonych przez Polską Agencję Nadzoru Audytowego do 30 czerwca 2022 r. Wybrane zagadnienia, Departament Kontroli PANA, Warszawa 2022.
• 3. Gierusz B., Martyniuk, T., Porównywalność informacji sprawozdawczych w świetle założeń koncepcyjnych MSSF, "Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia" 2017, 4 (88/1).
• 4. Gmytrasiewicz M., Karmańska A., Rachunkowość finansowa, Difin, Warszawa 2002.
• 5. Gmytrasiewicz M., Rachunkowość podstawowe założenia i zasady, Difin, Warszawa 2011.
• 6. Hulicka M., Oszukańcza sprawozdawczość finansowa, Wpływ rzetelnej rewizji finansowej na efektywność nadzoru korporacyjnego i ograniczanie asymetrii informacji na rynku kapitałowym, Wydawnictwo UJ, Kraków 2008.
• 7. Komunikat Ministra Finansów z dnia 24 stycznia 2018 r. w sprawie ogłoszenia uchwały Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie przyjęcia Stanowiska Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie zasady rzetelnego i jasnego obrazu w realizacji przepisów art. 4 ust. 1 oraz ust. 1a i 1b ustawy o rachunkowości (Dz. Urzędowy Ministerstwa Finansów z 2018 nr 7).
• 8. Krzywda D., Rachunkowość finansowa, FRR w Polsce, Warszawa 1999.
• 9. Mikulska D. A., Proces badania sprawozdań finansowych w aspekcie naj- częściej występujących nieprawidłowości, Centrum Edukacji PIBR, Warsza- wa 2022.
• 10. Radosiński E., Sprawozdawczość finansowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2020.
• 11. Rydzak R., Rewizja finansowa jako element systemu zapewnienia bez- pieczeństwa obrotu gospodarczego - wybrane problemy, "Zarządzanie ryzy- kiem w gospodarce, Przedsiębiorczość i zarządzanie", 2015 t 16 z 8.
• 12. Świderska G. K. (praca zbiorowa), Sprawozdanie finansowe bez tajemnic, Difin, Warszawa 2003.
• 13. Świderska G. K., Zrozumieć sprawozdanie finansowe, Wolters Kluwer, Warszawa 2022.
• 14. Uchwała nr 3430/52a/2019 Krajowej Rady Biegłych Rewidentów z dnia 21 marca 2019 r. w sprawie krajowych standardów badania oraz innych dokumentów.
• 15. Ustawa z 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich i nadzorze publicznym (Dz.U. 2022.1302).
• 16. Ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (Dz.U. 2021.217).
• 17. ZK MSSF (2013) Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej [w:] Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej: według stanu na 1 stycznia 2013 r., IFRS Foundation, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, London-Warszawa 2013.