Szczególne reżimy ochronne prawa administracyjnego a stany nadzwyczajne. Podstawowe problemy delimitacji oraz konstytucyjnych standardów ograniczania wolności i praw jednostek

• Autorzy: Marcin Kamiński

Warianty tytułu

Special Protective Regimes of Administrative Law and States of Emergency. Fundamental Problems of Delimitation and Constitutional Standards of Limiting the Freedoms and Rights of Individuals

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem rozważań jest zagadnienie szczególnych reżimów ochronnych prawa administracyjnego jako kwalifikowanego typu specjalnego porządku regulacji administracyjnoprawnej obowiązującej w sytuacjach zagrożeń dla istotnych dóbr prawnych o charakterze kolektywnym (np. bezpieczeństwa publicznego lub zdrowia publicznego). Celem analizy jest przedstawienie relacji tego rodzaju reżimów do stanów nadzwyczajnych (stanu wojennego, stanu wyjątkowego, stanu klęski żywiołowej) oraz konstytucyjnych granic ustawowego ograniczania wolności i praw jednostek w okresie obowiązywania lub stosowania norm należących do tych reżimów. Szczególna uwaga została poświęcona zagadnieniom reżimów związanych z wystąpieniem epidemii i zagrożenia epidemicznego oraz zdarzenia radiacyjnego. W opracowaniu uwzględniono także problematykę nowych kategorii reżimów szczególnych (kwalifikowanych stref ochronnych na terenie obowiązywania stanów epidemii lub zagrożenia epidemicznego oraz obszaru obowiązywania zakazu przebywania w strefie nadgranicznej). Rozważania bazują na metodzie uogólniającej analizy formalno-dogmatycznej regulacji normatywnej z wykorzystaniem prawniczych konstrukcji teoretycznych. (abstrakt oryginalny)

EN

The subject of the considerations is the issue of special protective regimes of administrative law as a qualified type of special order of administrative law regulation applicable in situations of threats to significant legal goods of a collective nature. The purpose of the analysis is to present the relationship of such regimes to the extraordinary states (martial law, state of emergency, state of natural disaster) and to the constitutional limits of statutory restriction of the freedoms and rights of individuals during the period when the norms belonging to these regimes are in force or applied. Particular attention was paid to the issues of regimes related to the occurrence of an epidemic, an epidemic threat and a radiation emergency. The study also takes into account the issues of new categories of special regimes (qualified protection zones in the area of the states of epidemic or epidemic threat and the area of the prohibition of staying in the border zone). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo administracyjne; Wolność; Odpowiedzialność konstytucyjna

EN

Administrative law; Freedom; Constitutional responsibility

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
• Rocznik: 2023
• Numer: nr specjalny W trosce o godność, życie i zdrowie człowieka - zagadnienia administracyjnoprawne
• Strony: 101--114

Twórcy

autor

Marcin Kamiński

• Uniwersytet Kaliski; Naczelny Sąd Administracyjny

Bibliografia

• 1. Boć, Jan. 1985. "Obywatel wobec ingerencji współczesnej administracji". Acta Universitatis Wratislaviensis 827, Prawo CXXXVIII: 1-203.
• 2. Brzeziński, Michał. 2007. Stany nadzwyczajne w polskich konstytucjach. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• 3. Filaber, Joanna. 2010. "Zarządzenie kryzysowe a prawa i wolności człowieka - wybrane uwagi". Studia Erasmiana Wratislaviensia 4: 249-265.
• 4. Filipek, Józef. 1982. "Elementy strukturalne norm prawa administracyjnego". Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 627, Prace Prawnicze 99: 1-125.
• 5. Filipek, Józef. 2001. Prawo administracyjne. Instytucje ogólne. Część II. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.
• 6. Florczak-Wątor, Monika. 2020. "Niekonstytucyjność ograniczeń praw i wolności jednostki wprowadzonych w związku z epidemią COVID-19 jako przesłanka odpowiedzialności odszkodowawczej państwa". Państwo i Prawo 12: 5-22.
• 7. Frankenberg, Günter. 2017. "Im Ausnahmezustand". Kritische Justiz 50(1): 3-18. https://doi.org/10.5771/0023-4834-2017-1-3
• 8. Garlicki, Leszek. 1998. Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu. Warszawa: Wydawnictwo Liber.
• 9. Garlicki, Leszek. 2001. "Przesłanki ograniczania konstytucyjnych praw i wolności (na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego)". Państwo i Prawo 10: 5-24.
• 10. Gebethner, Stanisław. 1982. "Stany szczególnego zagrożenia jako instytucja prawa konstytucyjnego". Państwo i Prawo 8: 5-19.
• 11. Jabłoński, Mariusz. 2016. "Ograniczenie konstytucyjnych wolności i praw osobistych w czasie trwania stanów nadzwyczajnych". Acta Universitatis Wratislaviensis 3738, Przegląd Prawa i Administracji 106: 173-191. DOI: https://doi.org/10.19195/0137-1134.106.16
• 12. Kamiński, Marcin. 2014. "Zarys koncepcji pojęcia dobra prawnego objętego ochroną norm prawa administracyjnego (dobra administracyjnoprawnego)". W Dobra chronione w prawie administracyjnym. Red. Zofia Duniewska. 37-50. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. https://doi.org/10.18778/7969-463-1.03
• 13. Kamiński, Marcin. 2016. Mechanizm i granice weryfikacji sądowoadministracyjnej a normy prawa administracyjnego i ich konkretyzacja. Warszawa: Wydawnictwo C.H.Beck.
• 14. Kulesza, Michał. 1974. "Obszar specjalny jako prawny instrument ochrony i kształtowania środowiska naturalnego". Studia Iuridica 2: 59-71.
• 15. Maroń, Grzegorz. 2021. "Polskie prawodawstwo ograniczające wolność religijną w okresie pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 a standardy państwa prawa - wybrane zagadnienia". Przegląd Prawa Publicznego 1: 33-49.
• 16. Miemiec, Marcin. 2016. "Stany nadzwyczajne (stan wojenny, stan wyjątkowy, stan klęski żywiołowej) w konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej". Acta Universitatis Wratislaviensis 3738, Przegląd Prawa i Administracji 106: 19-27. https://doi.org/10.19195/0137-1134.106.4
• 17. Morawski, Filip. 2020. "Zakaz przemieszczania się w związku z pandemią COVID-19 w świetle konstytucyjnego prawa do poruszania się". Przegląd Prawa Publicznego 9: 7-17.
• 18. Ochman, Paweł. Pisz, Maciej. 2018. "Prawne aspekty uboju rytualnego w Polsce (uwagi do wyroku TK w sprawie K 52/13)". Państwo i Prawo 1: 108-117.
• 19. Ożóg, Michał. 2021. "Zwalczanie chorób zakaźnych w stanie epidemii oraz w stanie klęski żywiołowej a realizacja wolności sumienia i religii w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku i ustawodawstwa". Studia z Prawa Wyznaniowego 24: 327-357. https://doi.org/10.31743/spw.12997
• 20. Paśnik, Jerzy. 2020. "Kilka refleksji o regulacji stanu epidemii jako sui generis pozakonstytucyjnego stanu nadzwyczajnego". Przegląd Prawa Publicznego 11: 69-85.
• 21. Prokop, Krzysztof. 2005. Stany nadzwyczajne w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Białystok: Wydawnictwo Temida 2.
• 22. Radajewski, Mateusz. 2018. "Treść, charakter prawny oraz kontrola legalności rozporządzeń dotyczących stanów nadzwyczajnych w świetle Konstytucji RP". Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 4: 133-146. https://doi.org/10.14746/rpeis.2018.80.4.10
• 23. Radajewski, Mateusz. 2021. "Stan zagrożenia epidemicznego oraz stan epidemii jako formy prawne ochrony zdrowia publicznego". Przegląd Legislacyjny 4: 59-86.
• 24. Smaga, Marcin. 2004. Administracja publiczna w czasie klęski żywiołowej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• 25. Stanisz, Piotr. 2021. "Ograniczenia wolności kultu religijnego w czasie pandemii COVID-19: między konstytucyjnością a efektywnością". Przegląd Sejmowy 3: 143-165. https://doi.org/10.31268/PS.2021.36
• 26. Stelmasiak, Jerzy. 1986. Instytucja strefy ochronnej jako prawny środek ochrony środowiska. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• 27. Voigt, Rüdiger. 2019a. "Ausnahmezustand. Wird die Statue der Freiheit nur kurzzeitig verhüllt, oder wird sie auf Dauer zerstört?". W Ausnahmezustand. Carl Schmitts Lehre von der kommissarischen Diktatur. Red. Rüdiger Voigt. 9-15. Baden-Baden: Nomos Verlagsgesellschaft. https://doi.org/10.5771/9783845298702-9
• 28. Voigt, Rüdiger. 2019b. "Ausnahmezustand. Carl Schmitts Lehre von der kommissarischen Diktatur". W Ausnahmezustand. Carl Schmitts Lehre von der kommissarischen Diktatur. Red. Rüdiger Voigt. 89-122. Baden-Baden: Nomos Verlagsgesellschaft. https://doi.org/10.5771/9783845298702-87
• 29. Wasilewski, Andrzej. 1969. Obszar górniczy. Zagadnienia prawne. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
• 30. Wojtyczek, Krzysztof. 1999. Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.
• 31. Zacharko, Lidia Natalia. 2012. Strefy specjalne w prawie administracyjnym. Katowice: Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa im. Wojciecha Korfantego.
• 32. Wyrok TK z dnia 21 kwietnia 2009 r., K 50/07, OTK-A 2009, nr 4, poz. 51.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.18778/0208-6069.S.2023.09