Nadzór i kontrola w handlowych spółkach osobowych

• Autorzy: Urszula Promińska

Warianty tytułu

Supervision and Control in Commercial Partnerships

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Sytuację prawną wspólników wyznacza przynależność do wspólnoty realizującej we wspólnym interesie wspólny cel. Jednym z uprawnień korporacyjnych wspólników spółek osobowych kształtującym ich pozycję prawną jest prawo kontroli spółki. Jest ono wpisane w konstrukcję jurydyczną spółki osobowej, która jest oparta na osobistym zaangażowaniu wspólników i ich współdziałaniu w osiąganiu wspólnego celu. Prawo i obowiązek każdego wspólnika prowadzenia spraw spółki i prawo do jej reprezentacji zapewniają wspólnikom bezpośredni wpływ na funkcjonowanie spółki. Nieograniczona, osobista, choć solidarna ze spółką i subsydiarna względem niej odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki jest oczywistym uzasadnieniem dla osobistej dbałości wspólników o stan, w jakim znajduje się spółka. Wskazane cechy spółki osobowej uzasadniają wniosek o braku potrzeby przyznania wspólnikom tych spółek uprawnień nadzorczych, przy jednoczesnym przyznaniu im bezwzględnego prawa kontroli spółki. Istotą tego prawa jest zapewnienie dostępu do wiedzy o spółce. Nie mieści się w nim natomiast kompetencja władcza, a więc władcza ingerencja. Artykuł 38 § 2 k.s.h. stanowi ustawową gwarancję dla osobistego zasięgania przez wspólnika informacji o majątku i interesach spółki oraz przeglądania ksiąg i dokumentów. Wykonywanie wskazanych uprawnień daje pełny obraz stosunków wewnętrznych spółki i jej relacji zewnętrznych. Treść prawa kontroli oraz jego charakter, jako prawa służącego ex lege, którego nie można wyłączyć ani ograniczyć, nie budzą wątpliwości. Kontrowersje dotyczą dwóch kwestii. Po pierwsze, czy termin "osobistego" wykonywania uprawnień kontrolnych należy odnosić do charakteru prawa, czy do sposobu jego wykonywania? Po drugie, czy jest dopuszczalna umowna modyfikacja tego prawa przez dopuszczenie możliwości jego wykonywania także przez osobę trzecią albo z jej udziałem.(abstrakt oryginalny)

EN

The legal position of partners is determined by their membership of a community pursuing a common goal for common benefit. One of the corporate rights of partners in partnerships shaping their legal position is the right to control the partnership. It is inherent in the juridical construction of a partnership, which is based on the personal commitment of the partners and their cooperation in achieving a common goal. The right and duty of each partner to manage the partnership's affairs and the right to represent the partnership give partners direct influence on the functioning of the partnership. The unlimited personal liability of the partners for the partnership's obligations, albeit joint and several, and subsidiary vis-à-vis that of the partnership, is an obvious justification for the partners' personal care for the state of the partnership. The above characteristics of a partnership justify the conclusion that there is no need to grant supervisory powers to the partners, while granting them an absolute right to inspect the partnership. The essence of this right is to ensure access to knowledge about the partnership. It does not, however, include governance competence and therefore interference in governance. Article 38(2) of the Code of Commercial Partnerships and Companies provides a statutory guarantee that a partner can personally inquire about the partnership's assets and affairs and review its books and documents. By exercising these powers, they obtain a complete picture of the partnership's internal and external relations. There are no doubts as to the substance and character of the right of inspection as an ex lege right that cannot be excluded or limited. There are two controversial issues. First, should the 'personal' exercise of the right of inspection be referred to the nature of the right or to the manner in which it is exercised? Secondly, is it permissible to contractually modify this right by allowing it to be exercised also by or with a third party?(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo handlowe; Spółki; Nadzór; Kontrola; Spółki jawne

EN

Commercial law; Companies; Supervision; Control; General partnerships

• Czasopismo: Przegląd Prawa Handlowego
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 9
• Strony: 21--26

Twórcy

autor

Urszula Promińska

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Allerhand M., Kodeks handlowy, t. 1, reprint Bielsko-Biała 1991.
• Fenichel Z. [w:] T. Dziurzyński, Z. Fenichel, M. Honzatko, Kodeks handlowy. Komentarz, Łódź 1992.
• Kidyba A., Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1-300, Warszawa 2015.
• Kidyba A., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 1, Kraków 2007.
• Kopaczyńska-Pieczniak M., Pozycja prawna wspólnika spółki jawnej, Warszawa 2013.
• Kopaczyńska-Pieczniak K. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1-150, red. A. Kidyba, Warszawa 2017.
• Litwińska-Werner M. [w:] System Prawa Handlowego, t. 2, Prawo spółek handlowych, red. S. Włodyka, Warszawa 2012.
• Pyzioł W. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. W. Pyzioł, Warszawa 2008.
• Siemiątkowski T. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 1, Tytuł III. Spółki kapitałowe. Dział I. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2011.