O potrzebie konstytucjonalizacji prawa obywateli do prawdy i konieczności poszerzenia ustawowego zakresu jego ochrony w czasach postprawdy

• Autorzy: Monika Florczak-Wątor

Warianty tytułu

On the Need to Constitutionalise Citizens' Right to Truth and the Need to Extend the Legal Scope of its Protection in the Age of Post-truth

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Prawo do prawdy ma silne umocowanie w wielu przepisach Konstytucji RP statuujących zasady konstytucyjne, jak również prawa i wolności jednostki. Nie jest ono jednak wprost wyrażone w Konstytucji RP, co zdaniem autorki powinno mieć miejsce. W artykule zaprezentowano możliwy sposób wyrażenia tego prawa oraz jego usytuowania w tekście ustawy zasadniczej. Omówiono też wybrane instrumenty ochrony prawa do prawdy w ramach różnych procedur. Analiza ta doprowadziła do wniosku, że obecnie istniejąca ochrona tego prawa nie jest wystarczająca i wyraźna jego konstytucjonalizacja byłaby wskazana.(abstrakt oryginalny)

EN

The right to truth is strongly anchored in a number of provisions of the Polish Constitution, which enshrine constitutional principles as well as individual rights and freedoms. However, it is not directly expressed in the Polish Constitution, as the author believes it should be. The paper presents a possible way of expressing the right to truth and its place in the text of the Constitution. It also discusses selected legal instruments for the protection of the right to truth in different procedures. The analysis leads to the conclusion that the current protection of this right is inadequate and that its explicit constitutionalisation would be advisable.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Postprawda; Prawa obywatelskie; Konstytucja RP; Wolności obywatelskie

EN

Post-truth; Civil Rights; RP Constitution; Civil liberties

• Czasopismo: Przegląd Prawa Publicznego
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 11
• Strony: 73--89

Twórcy

autor

Monika Florczak-Wątor

• Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• Biłgorajski A., Prawda jako granica wolności wypowiedzi w toku kampanii wyborczej (referendalnej), "Przegląd Sejmowy" 2009/6.
• Bosek L., Konstytucyjna zasada prawdy, "Forum Prawnicze" 2022/3.
• Brandhorst M., O prawie do kłamstwa z miłości do ludzi, "Studia z Historii Filozofii" 2011/2.
• Czarny P. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, Warszawa 2019, komentarz do art. 213.
• Dobrzeniecki K., "Prawo do prawdy" w perspektywie filozoficznej. Przyczynek do dyskusji, "Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji" 2020/3994.
• Drożdżejko Z., Ochrona prawdziwości danych i informacji oraz dóbr osobistych w trakcie kampanii wyborczej i referendalnej. Wybrane zagadnienia, "Przegląd Prawa Publicznego" 2014/12.
• Florczak-Wątor M., Rozstrzyganie kolizji praw konstytucyjnych - teoria a praktyka [w:] Ustroje. Tradycje i porównania. Księga jubileuszowa dedykowana prof. dr hab. Marianowi Grzybowskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. P. Mikuli, A. Kulig, J. Karp, G. Kuca, Warszawa 2015.
• Jaskuła L.K., Rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji dotyczących epidemii COVID-19 - czy prawo radzi sobie z rzeczywistością? (wybrane uwagi de lege lata, de lege ferenda i propozycja działań), "Państwo i Prawo" 2023/2.
• Kant I., O domniemanym prawie do kłamstwa z pobudek miłości ludzkiej (tłum. A. Grzeliński, D. Pakalski), "Filo-Sofija" 2002/1 (2).
• Kawka M., Język postprawdy - jak fikcja stała się rzeczywistością, "Rocznik Medioznawczy" 2019/1.
• Lachowski T., Prawo do prawdy podstawowym prawem człowieka? Refleksje na temat sprawiedliwości okresu przejściowego, "Zeszyty Analityczne Instytutu Badań nad Stosunkami Międzynarodowymi" 2013/1.
• Law and Memory. Towards Legal Governance of History, red. A. Gliszczyńska-Grabias, U. Belavusau, Cambridge 2017.
• Maroń G., The Category of Truth in the Constitutions of Modern States, "Przegląd Prawa Konstytucyjnego" 2022/2.
• Obywatelskie prawo do informacji, red. T. Gardocka, Warszawa 2008.
• Oddziaływanie sądu konstytucyjnego na porządek prawny Austrii, Niemiec i Polski, red. M. Florczak-Wątor, P. Czarny, Kraków 2019.
• Prawo do informacji publicznej. Efektywność regulacji i perspektywy jej rozwoju, red. M. Maciejewski, Warszawa 2014.
• Rakowska-Trela A., Prawa wyborców w kampanii wyborczej, "Studia Wyborcze" 2015/20.
• Rymarz F., Zbieranek J. [w:] K. Czaplicki i in., Kodeks wyborczy. Komentarz, Warszawa 2018, komentarz do art. 111.
• Skubisz-Kępka K., Roszczenia w trybie wyborczym (zagadnienia wybrane), "Państwo i Prawo" 2015/10.
• Topa I., Prawo do prawdy o poważnych naruszeniach praw człowieka w prawie międzynarodowym, "Roczniki Administracji i Prawa" 2019/2.
• Zajadło J., Prawda a prawo [w:] Wielka encyklopedia prawa, t. 7, Teoria i filozofia prawa, red. A. Bator, J. Zajadło, M. Zirk-Sadowski, Warszawa 2016.