Skutki dla budżetów gmin ewoluowania koncepcji subwencji ogólnej w latach 2021-2022

• Autorzy: Iwona Kowalska

Warianty tytułu

Implications of the Evolution of the Concept of the General Subsidy in 2021-2022 for Municipal Budgets

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Subwencja ogólna jest nieodłącznym elementem sytemu finansów publicznych. Legitymizacja tego transferu z budżetu państwa wynika z implementacji zasady subsydiarności oraz zasady adekwatności środków do zadań. Koncepcja subwencji ogólnej podlega ewolucji, co nie pozostaje bez konsekwencji dla systemu finansowania jednostek samorządu terytorialnego (w szczególności gmin). Celem badań jest ocena skutków dla budżetów gmin ewoluowania koncepcji subwencji ogólnej w wyniku wprowadzonych zmian legislacyjnych w jej konstrukcji pod koniec 2021 r. oraz w 2022 r. Realizacji celu badawczego posłużyły metody: 1) krytycznej analizy literatury przedmiotu oraz aktów prawnych; 2) analizy sytuacji finansowej gmin pod kątem określenia związku pomiędzy przekazanymi gminom środków z subwencji ogólnej na wodociągi i zaopatrzenie w wodę oraz kanalizację pod koniec 2021 r. a możliwością uzyskania przez te gminy premii aktywizującej i inwestycyjnej w ramach części rozwojowej subwencji ogólnej w 2026 r. W wyniku ewoluowania koncepcji subwencji ogólnej następuje upodabnianie (w kluczowych aspektach) jej konstrukcji do konstrukcji dotacji celowej, co m.in. ogranicza samodzielność wydatkową gmin. Ponadto implementacja zmian w konstrukcji subwencji ogólnej od 2021 r. przyczynia się do tworzenia dla części gmin systemu kumulacji środków finansowych z subwencji ogólnej, co w efekcie różnicuje sytuację gmin w zakresie dostępu do środków publicznych.(abstrakt oryginalny)

EN

The general subsidy is an inherent element of the public finance system. The legitimacy of this transfer from the state budget arises from the implementation of the principle of subsidiarity and the principle of adequacy of funds for tasks. The concept of the general subsidy is evolving, which is not without consequences for the system of financing local authority units (especially municipalities). The objective of the study is to assess the consequences of the evolution of the concept of the general subsidy for municipal budgets as a result of the legislative changes introduced in its structure at the end of 2021 and in 2022. The methods used to achieve the research objective were: 1) a critical analysis of the literature on the subject and the acts of law; 2) the analysis of the financial standing of municipalities with regard to determining the relationship between the funds transferred to municipalities from the general subsidy for water supply pipelines and the supply of water, as well as the discharge of sewage at the end of 2021 and the possibility for these municipalities to obtain an activation and investment bonus within the development part of the general subsidy in 2026. The evolution of the concept of the general subsidy is resulting in the resemblance (in its key aspects) of its structure to that of a special purpose grant, which, among other things, limits the spending independence of municipalities. Furthermore, the implementation of changes in the general structure of the subsidy from 2021 contributes to the creation of a system of accumulation of funds from the general subsidy for some municipalities, which, consequently differentiates the situation of municipalities in terms of access to public funds.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Budżet gminy; Subwencje ogólne; Finanse; Gmina

EN

District budget; General subsidies; Finance; District

• Czasopismo: Finanse Komunalne
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 6
• Strony: 7--16

Twórcy

autor

Iwona Kowalska

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• Gail N., Glosa do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 października 1995 r., K 4/95, "Samorząd Terytorialny" 1996/10.
• Guziejewska B., Subwencje i dotacje dla samorządu terytorialnego w polityce finansowej państwa, "Gospodarka Narodowa" 2007/4.
• Izdebski H., Samorząd terytorialny Podstawy ustroju i działalności, Warszawa 2011.
• King D.S., Fiscal Tiers: the Economics of Multi-Level Government, London 1984.
• Kołaczkowski B., Ratajczak M., Gospodarka finansowa samorządu terytorialnego w Polsce, Warszawa 2010.
• Kosek-Wojnar M., Dług lokalny w teorii i praktyce, Kraków 2007.
• Musgrave R., The Theory of Public Finance, New Jork 1959.
• Ostrowska A., Dochody budżetowe j.s.t. z dotacji [w:] Finanse samorządowe 580 pytań i odpowiedzi Wzory uchwał deklaracji decyzji umów, red. C. Kosikowski, J.M. Salachna, Warszawa 2012.
• Oates W., Fiscal Federalism, New Jork 1972.
• Ofiarski Z., Dochody budżetu J.S.T. z subwencji [w:] Finanse samorządowe 580 pytań i odpowiedzi Wzory uchwał deklaracji decyzji umów, red. C. Kosikowski, J.M. Salachna, Warszawa 2012.
• Owsiak S., Finanse, Warszawa 2015.
• Patrzałek L., Finanse samorządu terytorialnego. Wybrane zagadnienia, Wrocław 2010.
• Pest P., Konstrukcja prawna subwencji ogólnej w polskich regulacjach prawnych dochodów jednostek samorządu terytorialnego, Wrocław 2018.
• Shah A., The reform of intergovernmental fiscal relations in developing and emerging market economies, Washington 1994.
• Sikora K., Samodzielność gminy w aspekcie oddziaływań nadzorczych, Radom 2010.
• Sochacka-Krysiak H., Finanse lokalne, Warszawa 1993.
• Swianiewicz P., Transfery z budżetu państwa dla samorządów lokalnych, "Studia Regionalne i Lokalne" 2023/1 (11).
• Walczak P. (red.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz dla jednostek samorządowych, Warszawa 2017.