Partycypacja polskiej mniejszości w polityce lokalnej Republiki Litewskiej

• Autorzy: Katažyna Berštanska

Warianty tytułu

Polish Minorities Participation in Lithuanian Local Politics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł dotyczy trzech zagadnień. Po pierwsze, przedstawia, w skrócie proces odrodzenia działalności polskiej na Litwie po II wojnie światowej. Po drugie, skupia się na działalności politycznej podjętej przez polską mniejszość na szczeblu państwowym. Po trzecie, na przykładzie Rejonu Solecznickiego charakteryzuje działalność polskiej mniejszości na szczeblu administracji samorządowej. Poszukuje także odpowiedzi na pytania: (1) jak funkcjonuje Rada Samorządowa, której przedstawicielami w większości są osoby wywodzące się z polskiej mniejszości? oraz (2) czy przynależność narodowa ma znaczenie w funkcjonowaniu Rady? Wybór ram czasowych (1990-2016) był podyktowany początkiem rozpadu ZSRR oraz odniesionym największym politycznym sukcesem polskiej partii na szczeblu parlamentarnym w 2016 r. Polska mniejszość na Litwie według różnych danych statystycznych liczy od 200 do 250 tys. mieszkańców w 3-milionowej Litwie. Jest społecznością rdzenną i dobrze zorganizowaną. Polskie odrodzenie na Litwie po zniszczeniach II wojny rozpoczęło się mniej więcej w latach 60. XX w., a swoje apogeum osiągnęło na przełomie lat 80. i 90. XX w. W nowo powstającym państwie społeczność polska nie była bezczynna. Zrzeszona w Związku Polaków na Litwie rozpoczęła działalność kulturową, oświatową i polityczną. Artykuł jest wynikiem wieloletnich obserwacji pracy działaczy samorządowych poprzedzony analizą historyczną powstania państw narodowych oraz mniejszości narodowych. Główną metodą badawczą jest analiza treści zarejestrowanych wystąpień na posiedzeniach Rady Samorządu Rejonu Solecznickiego, dokumentów samorządowych i Związku Polaków na Litwie. Przydatna była również strona Najwyższej Komisji Wyborczej Republiki Litewskiej z szeroką bazą danych statystycznych każdych wyborów na Litwie. (abstrakt oryginalny)

EN

The article contributes to three areas. First, it presents the process of the revival of Polish activity in Lithuania after World War II. Secondly, it focuses on the political activity undertaken by the Polish minority at the state level. Third, in the example of the Soleczniki Municipality District, it characterizes the activity of the Polish minority at the level of local government administration. I attempt to find the following answers: (1) How does the Local Government Council function, whose representatives are mostly people from the Polish minority? (2) Does nationality matter in the functioning of the Council? The choice of the time frame (1990-2016) is dictated by the beginning of the collapse of the USSR and the greatest political success of the Polish party at the parliamentary level in 2016. According to various statistical data, the Polish minority in Lithuania ranges from 200 to 250 thousand inhabitants in 3 million Lithuania. It is an indigenous and well-organized community. The Polish revival in Lithuania after the devastation of World War II began more or less in the 1960s and reached its peak at the turn of the 1980s and 1990s. In the newly emerging state, the Polish community was not idle. Associated with the Union of Poles in Lithuania, she began cultural, educational, and political activities. The article is the result of many years of observation of the work of local government activists, preceded by a historical analysis of the emergence of national states and national minorities. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Mniejszości narodowe; Polityka ludnościowa; Administracja samorządowa

EN

Ethnic minority; Population policy; Self-government administration

• Czasopismo: Eastern Review
• Rocznik: 2022
• Tom: 11
• Numer: nr 2
• Strony: 89--101

Twórcy

autor

Katažyna Berštanska

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• 1. Arystoteles. 2003. Polityka. W: L. Piotrowicz (red.), Dzieła wszystkie. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, http://biblioteka.kijowski.pl/arystoteles/polityka.pdf (dostęp 17.05.2022).
• 2. Augustyniak, M. 2010. Max Weber o władzy i odpowiedzialności w polityce. Studia Prawnoustrojowe 11, s. 39-54, https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Studia_Prawnoustrojowe/Studia_Prawnoustrojowe-r2010-t-n11/Studia_Prawnoustrojowe-r2010-t-n11-s39-54/Studia_Prawnoustrojowe-r2010-t-n11-s39-54.pdf (dostęp 17.05.2022).
• 3. Biuro prasowe Prezydenta RL. 2017. Švietimo įstaigų vadovams - kadencijos ir didesnė atsakomybė, https://www.lrp.lt/lt/svietimo-istaigu-vadovams-kadencijos-ir-didesne-atsakomybe/28040 (dostęp 2.06.2022).
• 4. Bobryk, A. 2006. Odrodzenie narodowe Polaków w Republice Litewskiej 1987-1997. Toruń: Dom Wydawniczy DU-ET.
• 5. Grybkauskas, S., Tamošaitis, M. 2018. Epochų virsmo sūkuriuose. Algirdo Brazausko politinė biografija. Wilno: Diemedžio leidykla.
• 6. Heywood, A. 2006. Politologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• 7. Hroch, M. 2003. Małe narody Europy. Wrocław: Ossolineum.
• 8. Hyndle-Hussein, J. 2012. Centrolewicowy rząd na Litwie przejmuję władzę. Analizy OSW, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2012-12-19/centrolewicowy-rzad-na-litwie-przejmuje-wladze. Warszawa: Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia (dostęp 2.06.2022).
• 9. Kuczyńska-Zonik, A., Szwed, K. 2020. Prawa mniejszość narodowych na Litwie. Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości.
• 10. Kurcz, Z. 2005. Mniejszość polska na Wileńszczyźnie. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• 11. Machiavelli, N. 2008. Książe. Tłum. Cz. Nanke. Poznań: Wydawnictwo Vesper.
• 12. Mickiewicz, R. 2012. Wybory 2012: AWPL przygotowała dokumenty do Głównej Komisji Wyborczej, Kurier Wileński. Kurier Wileński, 7.09.2012, https://kurierwilenski.lt/2012/09/07/wybory-2012-awpl-przygotowala-dokumenty-do-glownej-komisji-wyborczej/ (dostęp 19.05.2022).
• 13. Najwyższa Komisja Wyborcza. 1996. Wybory do Sejmu RL, http://www.vrk.lt/statiniai/puslapiai/n/rinkimai/seim96/index.html (dostęp 11.01.2017).
• 14. Najwyższa Komisja Wyborcza. 2008. Wybory do Sejmu RL, http://www.vrk.lt/2008-seimo (dostęp 11.01.2017).
• 15. Najwyższa Komisja Wyborcza. 2011. Wybory samorządowe w RL, http://www.vrk.lt/2011-savivaldybiu-tarybu (dostęp 18.01.2017).
• 16. Najwyższa Komisja Wyborcza. 2012. Wybory do Sejmu RL, http://www.vrk.lt/2012-seimo (dostęp 11.01.2017).
• 17. Najwyższa Komisja Wyborcza. 2015. Wybory samorządowe w RL, http://www.vrk.lt/2015-savivaldybiu-tarybu (dostęp 18.01.2017).
• 18. Najwyższa Komisja Wyborcza RL. 2016. Biuletyn informacyjny dla wyborców: 2016 m. spalio 9 d. Lietuvos Respubli-kos Seimo Rinkimai. Wilno, https://www.vrk.lt/documents/10180/606155/Daugiamandates+inf.+leidinys_2016.pdf/5a06d1e3-7fd5-4192-b397-a0531bdd5971 (dostęp 25.05.2022).
• 19. Najwyższa Komisja Wyborcza Republiki Litewskiej. 2016. Wybory do Sejmu RL, http://www.vrk.lt/2016-seimo (do-stęp 11.01.2017).
• 20. Olechnowicz, A. 2014. Utracona autonomia, http://www.fronda.pl/blogi/czytanki-dawne-i-nie-tylko/polacy-na-litwie,40444.html (dostęp 18.01.2017).
• 21. Platon. 1997. Państwo., tłum. W. Witwicki, Fundacja Nowoczesna Polska, https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/platon-panstwo.html

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.18778/1427-9657.11.19