Propozycja autorskiego szlaku kulturowego w Rzymie śladem rywalizacji barokowych geniuszy Gianlorenza Berniniego (1598-1680) i Francesca Borrominiego (1599-1667)

• Autorzy: Kamila Ziółkowska-Weiss , Patrycja Chryc

Warianty tytułu

Author's Cultural Itinerary in Rome Traces the Rivalry of Baroque Geniuses Gianlorenzo Bernini's (1598-1680) and Francesco Borromini's (1599-1667)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule opisana została propozycja autorskiego szlaku kulturowego w Rzymie, który łączą wybrane zabytki dwóch wybitnych artystów baroku: Gianlorenza Berniniego i Francesca Borrominiego. W oparciu o literaturę omówiono turystykę kulturową oraz określono szlak jako produkt turystyczny. Zwrócono uwagę na definicję szlaku, a także wyodrębniono jego poszczególne rodzaje. W tekście podkreślono wagę infrastruktury turystycznej jako elementu szlaku. Przedstawiono również Rzym jako miejsce o dużej atrakcyjności turystycznej ze względu na bogaty zasób zabytków związanych z historią "Wiecznego miasta". Głównym celem było opracowanie autorskiego, kulturowego szlaku pieszego w Rzymie, który połączył ze sobą sześć obiektów autorstwa Berniniego i cztery obiekty autorstwa Borrominiego. Opracowana trasa liczy 6 km długości, a między kolejnymi punktami na trasie są niewielkie odległości. Każdy z uwzględnionych obiektów jest przykładem sztuki baroku i jednocześnie silnie związany jest z życiorysem opisywanych w pracy autorów. Zaproponowany szlak może przyczynić się do lepszego poznania barokowych artystów oraz do rozładowania turystycznego natężenia w najbardziej obleganych miejscach Rzymu. Zaproponowany w artykule szlak pełni zarówno funkcje poznawczą, edukacyjną jak i motywacyjną. Związany jest z aspektami architektonicznymi, biograficznymi i historycznymi. (abstrakt oryginalny)

EN

The article describes the author's proposal for a cultural itinerary in Rome that links selected monuments of two outstanding Baroque artists, Gianlorenzo Bernini and Francesco Borromini. Based on literature analysis, cultural tourism was discussed in detail and the trail was defined as tourist product. Attention was drawn to the problem in terms of one definition of the trail, and its individual types mentioned in the scientific literature were distinguished. The text emphasizes the importance of tourist infrastructure as an element of the route. Rome was also presented as a place of high tourist attractiveness and development opportunities due to the rich stock of monuments related to the interesting history of the "Eternal City". The main aim and outcome of the work was to develop an authoritative cultural walking route in Rome, linking together 6 sites by Bernini and 4 by Borromini. The route developed is about 6 km long, with short distances between successive points. Each object included is an example of Baroque architecture and art, and at the same time is linked to the authors' biography and their rivalry. The proposed itinerary can contribute to a better knowledge of Baroque artists and to relieve the tourist pressure in the most besieged places in Rome. The trail proposed in the article has both a cognitive, educational and motivational function. It is linked to architectural, biographical and historical aspects. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Turystyka kulturowa; Szlaki turystyczne; Dziedzictwo kulturowe

EN

Cultural tourism; Tourist routes; Cultural heritage

• Czasopismo: Turystyka Kulturowa
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 4
• Strony: 167--186

Twórcy

autor

Kamila Ziółkowska-Weiss

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

autor

Patrycja Chryc

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Bibliografia

• 1. Cabanne P., 2007, Klasycy Sztuki, t. 47: Sztuka baroku i klasycyzmu, przeł. B. Geppert, Rzeczpospolita - HPS, Warszawa
• 2. Chrzanowski T., 2009, Barok - styl i epoka, [w:] Sztuka Świata, t. 7, Wydawnictwo Arkady, Warszawa
• 3. Dziubecki T., 2011, Przestrzeń w architekturze baroku rzymskiego, Wydział Architektury Politechniki Białostockiej, Białystok
• 4. Gaworecki W., 2000, Turystyka, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• 5. Gołos P., Skłodowski J., 2016, Przydatność szlaków turystycznych oraz elementów infrastruktury w świetle wyników ogólnopolskiego badania opinii społecznej, "Sylwan", nr 160 (3), s. 238-246
• 6. Graf M., Popesku J., 2016, Cultural Routes as Innovative Tourism Products and Possibilities of their Development, "International Journal of Cultural and Digital Tourism", Vol. 3, No. 1, s. 24-44
• 7. Kowalczyk A., 2001, Geografia turyzmu, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa
• 8. Krasnopolska-Wesner Z., 2019, Rzymski kościół Il Gesu Giacomo da Vignoli i jego wpływ na rozwój architektury barokowej [w:] M. Karwaszewska (red.), Sztuka włoskiego baroku, Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki, Gdańsk, s. 173-183
• 9. Kruczek Z. 2013, Znaczenie szlaków kulturowych dla rozwoju turystyki edukacyjnej, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", nr 304, s. 124-138
• 10. Lijewski T., Mikułowski B., Wyrzykowski J., 2002, Geografia turystyki Polski, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• 11. Liwoch B., 2014, Twórczość Gianlorenzo Berniniego - specyfika rzymskich fontann barokowego mistrza, "Ogrody Nauk i Sztuk", nr 4, s. 557-565
• 12. Lubański K., 2006, Miejskie szlaki turystyczne jako element atrakcyjności krajobrazu zurbanizowanego, [w:] J. Kosiewicz, K. Obodyński K. (red.), Turystyka i rekreacja. Wymiary teoretyczne i praktyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów
• 13. Małek J., 2003, Turystyka kulturowa jako czynnik rozwoju lokalnego, "Prace i Studia Geograficzne", t. 32, s. 13-34
• 14. Masternak A., 2019, Rzym, wyd. 3, Wyd. Helion, Gliwice
• 15. Mikos von Rohrscheidt A., 2016, Turystyka kulturowa. Fenomen, potencjał, perspektywy, Wyd. Kultour.pl, Poznań
• 16. Młynowska A., 2020, Rzym i Watykan, wyd. 5., Wyd. ExpressMap, Warszawa
• 17. Morrissey J., 2007, Geniusze Rzymu. Bernini i Borromini: rywalizacja, która zmieniła wieczne miasto, przeł. M. Ostrowska-Szymaszek, Wydawnictwo Vizja Press&IT
• 18. Moterski F., 2012, Szlak turystyczny - możliwość wykorzystania, "Zarządzanie i Finanse", Vol. 1, cz. 2, s. 315-322
• 19. Orzechowska-Kowalska K., 2012, Szlak kulturowy formą ochrony dziedzictwa przeszłości. Szlaki św. Jakuba, "Ochrona Zabytków", nr 3-4, s. 89-105
• 20. Ostrowski J.K., 2009, Sztuka włoska XVII i XVIII wieku, [w:] Sztuka świata, t. 7, Wydawnictwo Arkady, Warszawa, s. 15-80
• 21. Przecławski K., 1997, Człowiek a turystyka - zarys socjologii turystyki, Albis, Kraków
• 22. Puczko L., Ratz T., 2007, Trailing Goethe, Humbert, and Ulysses. Cultural Routes in Tourism, [w:] G. Richards (red.), Cultural tourism, Global and Local perspectives, The Haworth Hospitality Press, New York, s. 131-148
• 23. Rovira A., 1999, Barok, przeł. M. Mach, Wydawnictwo Galaktyka, Łódź
• 24. Stasiak A., 2006, Produkt turystyczny - szlak, "Turystyka i Hotelarstwo", nr 10, s. 9-40
• 25. Stasiak A., 2007, Szlaki turystyczne: zagospodarowanie, atrakcja czy produkt turystyczny, "Turyzm", s. 1-13
• 26. Toman R. (red.), 2004, Sztuka baroku. Architektura, rzeźba, malarstwo, fot. A. Bednorz, przeł. B. Drąg, K. Jachimczak, R . Wojnakowski, Konnenman, Köln
• 27. Ziółkowska-Weiss K., Lewandowska N., 2022, Touristic cultural determinants in Canada based on the authorial route of cultural heritage in the Alberta province, "Studies of the Industrial Geography Commission of the Polish Geographical Society", No. 36(3),s. 93-108; doi.org/10.24917/20801653.363.7
• 28. Ziółkowska-Weiss K., Szubert M., Brożek K., 2022, Heritage of the Ancient Rome as a Theme of Cultural Tourism in the Author's Route in the Rhineland, "Perspectives on Culture", No. 2 (37), s. 125-143