Rola jednostek oceniających ryzyko (ASBO) w procesie zarządzania ryzykiem w systemie transportu kolejowego

• Autorzy: Iwona Karasiewicz

Warianty tytułu

The Role of Risk Assessment Bodies (ASBO) in the Risk Management Process in The Rail Transport System

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule przedstawiono miejsce i rolę, jaką odgrywają w systemie transportu kolejowego jednostki inspekcyjne prowadzące swoją działalność w zakresie wyceny i oceny ryzyka. Artykuł opisuje wymagania kompetencyjne, jakie muszą zostać spełnione przez jednostki oceniające ryzyko (ang. assessment body, AsBo), o których mowa w IV pakiecie kolejowym. Artykuł odnosi się do procesu zarządzania ryzykiem opisanego w rozporządzeniu 402/2013 w kontekście udziału jednostki inspekcyjnej w ocenie zmian uznanych za znaczące. Dodatkowo artykuł opisuje znaczenie raportu w kontekście oceny bezpieczeństwa w procesie uzyskiwania zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji oraz oceny zmian w ujęciu norm RAMS (reliability, availability, maintainability, safety). Artykuł przedstawia również obowiązujące wymogi w procesie homologacji pojazdów. Celem artykułu jest odpowiedź na pytania: jaki wpływ na poziom bezpieczeństwa ruchu kolejowego ma jakość pracy i kompetencje jednostek oceniających AsBo oraz jaki wpływ na ten poziom ma jakość stosowania regulacji prawnych. Artykuł oparto na analizie dokumentów oraz doświadczeniu ekspertów prowadzących procesy niezależnej oceny bezpieczeństwa. W artykule udowodniono, że współpraca z jednostkami oceniającymi ryzyko pozytywnie wpływa na poprawę poziomu bezpieczeństwa.(abstrakt oryginalny)

EN

The article outlines the place and role of inspection units in the rail transport system that carry out their risk evaluation and assessment. The article describes the competence requirements to be met by the risk assessment units referred to in the Fourth Railway Package. The article refers to the hazard management process described in Regulation 402/2013, as amended, in the context of the assessment body participation in the assessment of changes considered significant. In addition, the article describes the importance of the 'safety assessment report in the process of obtaining a permit to operate and the assessment of changes in terms of RAMS standards. The article's scope also includes the determination of the applicable requirements from the perspective of the 'requirements capture in the vehicle approval process. The purpose of this article is to answer the question of what effect the quality of work and competence of AsBo assessors has on the level of railroad safety, and to verify research problems relating to the effect of the quality of work and competence of AsBo assessors on the level of railroad safety, as well as what effect the quality of application of regulations has on this level. The article is based on the analysis of documents and the experience of experts con- ducting independent safety assessment processes. The article proves that cooperation with risk assessment bodies has a positive effect on improving the level of safety.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Transport kolejowy; Ryzyko; Ocena ryzyka; Bezpieczeństwo

EN

Railway transport; Risk; Risk assessment; Security

• Czasopismo: Studia Społeczne
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 3 (42)
• Strony: 133--143

Twórcy

autor

Iwona Karasiewicz

• Instytut Kolejnictwa

Bibliografia

• Dyrektywa 2004/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa kolei wspólnotowych oraz zmieniająca dyrektywę Rady 95/18/ WE w sprawie przyznawania licencji przedsiębiorstwom kolejowym, oraz dyrektywę 2001/14/WE w sprawie alokacji zdolności przepustowej infrastruktury kolejowej i pobierania opłat za użytkowanie infrastruktury kolejowej oraz certyfikację w zakresie bezpieczeństwa (Dyrektywa w sprawie bezpieczeństwa kolei), Dz.U. L 164 z 30.4.2004.
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/797 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie interoperacyjności systemu kolei w Unii Europejskiej, Dz.U. L 138 z 26.5.2016.
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/798 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie bezpieczeństwa kolei (przekształcenie), Dz.U. L 138 z 26.5.2016.
• Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 1 października 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o transporcie kolejowym, Dz.U. 2021 poz. 1984 z późn. zm.
• Polski Komitet Normalizacyjny, Norma PN-EN ISO/IEC 17020:2012 Ocena zgodności - Wymagania dotyczące działania różnych rodzajów jednostek przeprowadzających inspekcję, Warszawa 2014.
• Rozporządzenie Komisji (UE) 2016/919 z dnia 27 maja 2016 r. w sprawie technicznej specyfikacji interoperacyjności w zakresie podsystemów "Sterowanie" systemu kolei w Unii Europejskiej, Dz.U. L 158 z 15.6.2016.
• Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1300/2014 z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie technicznych specyfikacji interoperacyjności odnoszących się do dostępności systemu kolei Unii dla osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej możliwości poruszania się z późn. zm., Dz.U. L 356 z 12.12.2014.
• Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1302/2014 z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie technicznej specyfikacji interoperacyjności odnoszącej się do podsystemu "Tabor - lokomotywy i tabor pasażerski" systemu kolei w Unii Europejskiej z pózn. zm, Dz.U. L 356 z 12.12.2014.
• Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1303/2014 z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie technicznej specyfikacji interoperacyjności w zakresie aspektu "Bezpieczeństwo w tunelach kolejowych" systemu kolei w Unii Europejskiej z późn. zm., Dz.U. L 356 z 12.12.2014.
• Rozporządzenie Komisji (UE) nr 321/2013 z dnia 13 marca 2013 r. dotyczące technicznej specyfikacji interoperacyjności odnoszącej się do podsystemu"Tabor - wagony towarowe" systemu kolei w Unii Europejskiej i uchylające decyzję 2006/861/WE z późn. zm., Dz.U. L 104 z 12.4.2013.
• Rozporządzenie Komisji (WE) nr 352/2009 z dnia 24 kwietnia 2009 r. w sprawie przyjęcia wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka, o której mowa w art. 6 ust. 3 lit. a) dyrektywy 2004/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, Dz. Urz. UE L 108 z 29.4.2009.
• Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2015/1136 z dnia 13 lipca 2015 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 402/2013 w sprawie wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka, Dz.U. L 185 z 14.7.2015.
• Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/545 z dnia 4 kwietnia 2018 r. ustanawiające uzgodnienia praktyczne na potrzeby procesu udzielania zezwoleń dla pojazdów kolejowych i zezwoleń dla typu pojazdu kolejowego zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/797 z późn. zm., Dz.U. L 90 z 6.4.2018.
• Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 402/2013 z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka i uchylające rozporządzenie (WE) nr 352/2009, Dz.U. L 121/8 z 3.5.20
• ---