Realizacja założeń turystyki zrównoważonej przez wybrane obiekty forteczne w Polsce pełniące rolę turystyczną - prawda czy fikcja?

• Autorzy: Paweł Bukowski , Dariusz Jacek Olszewski-Strzyżowski

Warianty tytułu

Implementation of Sustainable Tourism Principles by Selected Fortified Objects in Poland Serving as Tourist Attractions - Fact or Fiction?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Turystyka ma często negatywny wpływ na środowisko naturalne i kulturowe. Wyzwaniem jest zatem znalezienie sposobu na rozwijanie jej w sposób zrównoważony, tak aby przyczyniała się do ochrony dziedzictwa przyrodniczego, kulturowego i społecznego, a nie jego niszczenia. Takie wskazania odnoszą się zwłaszcza do najpopularniejszych obecnie typów turystyki, a mianowicie: turystyki miejskiej i kulturowej, turystyki krajoznawczej i aktywnej. Autorzy zakładają, że również aktywności turystyczne podejmowane w obiektach fortecznych (w ramach turystyki miejskiej i kulturowej), realizowane być powinny z zachowaniem zrównoważonych założeń. Celem artykułu jest zbadanie, czy wybrane obiekty forteczne: Twierdza Boyen w Giżycku, Twierdza Kłodzko, Twierdza Modlin, które pełnią rolę turystyczną rzeczywiście przez swoje działania (usługi, oferty itp.) przyczyniają się do realizacji założeń turystyki zrównoważonej. W artykule zostaną przedstawione różne przykłady działań podejmowanych na terenie tychże twierdz, które pozwalają na zachowanie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego oraz rozwój turystyki w sposób zrównoważony. (abstrakt oryginalny)

EN

Tourism often has a negative impact on the natural and cultural environment. The challenge lies in finding a way to develop tourism in a sustainable manner, contributing to the protection of natural, cultural, and social heritage rather than its destruction. These considerations apply especially to the most popular types of tourism today, namely urban and cultural tourism, sightseeing tourism, and active tourism. The authors assume that tourist activities carried out in fortified objects (specifically within urban and cultural tourism) should also adhere to sustainable principles. The aim of this article is to examine whether selected fortified objects serving as tourist attractions (Boyen Fortress in Giżycko, Kłodzko Fortress, Modlin Fortress) truly contribute to the implementation of sustainable tourism through their actions (services, offerings, etc.). The article will present various examples of initiatives undertaken within these fortresses that allow for the preservation of cultural and natural heritage while promoting sustainable tourism. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Turystyka zrównoważona; Turystyka miejska; Turystyka kulturowa

EN

Sustainable tourism; Urban tourism; Cultural tourism

• Czasopismo: Turystyka Kulturowa
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 4
• Strony: 211--237

Twórcy

autor

Paweł Bukowski

• Uniwersytet WSB Merito Toruń

autor

Dariusz Jacek Olszewski-Strzyżowski

• Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku

Bibliografia

• 1. Bogdanowski J., 1993, Sztuka obronna. Natura i kultura w krajobrazie Jury, Zarząd Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych w Krakowie, Kraków
• 2. Cynarski W. J., 2012a, Castles as the heritage of Polish fortification art and as a tourist attraction, "Ido Movement for Culture. Journal of Martial Arts Anthropology", Vol. 12, No. 4, s. 44-55
• 3. Cynarski W. J., 2012b, Zamki obronne na ziemiach polskich. Wykorzystanie dziedzictwa sztuki fortyfikacji w turystyce kulturowej, "Folia Turistica", nr 26, s. 195-212
• 4. Cynarski W. J., Chała, J., 2015, Zamki i turnieje: Turystyka pasjonatów kultury militarnej Europy, "Turystyka Kulturowa", nr 6, s. 21-35
• 5. Everett S., Aitchison C., 2008, The Role of Food Tourism in Sustaining Regional Identity: A Case Study of Cornwall, South West England, "Journal of Sustainable Tourism", Vol. 16, No. 2, s. 150-167, DOI: 10.2167/jost696.0
• 6. Gmina Giżycko 2021-2025, Program Ochrony Środowiska dla Gminy Giżycko na lata 2021-2025 z perspektywą do 2028
• 7. Gmina Miejska Kłodzko 2022-2025, Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Kłodzko na lata 2022-2025 z perspektywą do roku 2029
• 8. GUS, 2021, Główny Urząd Statystyczny, Turystyka w województwie dolnośląskim w 2021 r.
• 9. Jędrysiak T., Mikos von Rohrscheidt A., 2011, Militarna turystyka kulturowa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• 10. Kielar E., 2007, Forteczny Park Kulturowy - Twierdza Kłodzko, "Ochrona Zabytków", nr 2, s. 69-77
• 11. Kowal J., 2015, Twierdza Kłodzko jako obiekt turystyki militarnej, "Zeszyty Naukowe Turystyka i Rekreacja", t. 16, nr 2, s. 107-119
• 12. Krahel S., 2003, Twierdza Boyen (Giżycko) jako atrakcja turystyczna, "Prace i Studia Geograficzne", t. 32, s. 99-115
• 13. Królikowska-Tomczak A., Machnik A., 2019, Zrównoważona turystyka miejska w kontekście turystyki kulturowej, "Turystyka Kulturowa", nr 5, s. 76-98
• 14. Kulpiński J., Prukop B., Rut P., Rejman A., Świder P., Cynarski W. J., 2022, Defensive Strongholds and Fortified Castles in Poland. From the Art of Fortifications to Tourist Attractions, "Sustainability", Vol. 14, No. 6, 3209; doi:10.3390/su14063209
• 15. Mikos von Rohrscheidt A., 2009, Polska: największe muzeum fortyfikacji na wolnym powietrzu w aspekcie rozwoju turystyki kulturowe, "Turystyka Kulturowa", nr 2, s. 20-48
• 16. Mikos von Rohrscheidt A., 2016, Turystyka kulturowa. Fenomen, potencjał, perspektywy, wyd. 3, Kultour.pl, Poznań
• 17. MSiT, 2008, Ministerstwo Sportu i Turystyki, Strategia rozwoju turystyki na lata 2008-2014, Warszawa, luty
• 18. Nastrożny P., red., 2016, Ars fortificandi. Studia i materiały z dziejów architektury obronnej, t. 1, Wydawnictwo Napoleon V, Oświęcim
• 19. Nastrożny P., red., 2018, Ars fortificandi. Studia i materiały z dziejów architektury obronnej, t. 2, Wydawnictwo Napoleon V, Oświęcim
• 20. Nawrocka E., 2010, Rozwój Turystyki i Rozwój Zrównoważony, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", nr 140, "Ekonomia" nr 11, s. 88-99
• 21. Olszewski-Strzyżowski D.J., 2022, Promotional Activities of Selected National Tourism Organizations (NTOs) in the Light of Sustainable Tourism (Including Sustainable Transport). "Sustainability", Vol. 14, No. 14, 2561, https://doi.org/10.3390/su14052561
• 22. Pociborski T., Zienkiewicz A., 2020, Metoda oceny atrakcyjności turystycznej obiektów zabytkowych, "Czasopismo Geograficzne", t. 91, z. 1-2, s. 143-157
• 23. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, Dz.U. 2003 nr 162 poz. 1568
• 24. Wojtuń E., 2012, Nowa funkcja w starych murach - rewitalizacja terenów fortecznych jako szansa na rozwój i promocję na wybranych przykładach, "Problemy Rozwoju Miast", nr 4, s. 77-91
• 25. Wyspa Giżycka, 2000, Konserwatorskie studium ochrony i zasad zagospodarowania Zespołu Obronnego Twierdza Boyen w formule Fortecznego Parku Kulturowego - Wyspa Giżycka, opracowane na zlecenie Generalnego Konserwatora Zabytków, Warszawa
• 26. Baśka Murmańska, 2023, [on-line:] http://www.baskamurmanska, dostęp: 16.05.2023
• 27. DOT, 2023, Dolnośląska Organizacja Turystyczna, Badanie wielkości ruchu turystycznego na Dolnym Śląsku 2019-2022, [on-line:] https://dot.org.pl/wp-content/uploads/2023/04/Badanie-ruchu-turystycznego-na-Dolnym-Slasku-2019-2022-prezentacja.pdf, dostęp: 23.04.2023
• 28. Dzieje, 2016, Warmińsko-mazurskie: turystyczne inwestycje w Twierdzy Boyen, 14.12, [w:] Dzieje.pl, [on-line:] https://dzieje.pl/dziedzictwo-kulturowe/warminsko-mazurskie-turystyczne-inwestycje-w-twierdzy-boyen, dostęp: 21.04.2023
• 29. Dziennik Wałbrzych, 2023, Rekordowa liczba turystów w Twierdzy Kłodzko. Takiego tłumu nie było tu nigdy, 13.01, [on-line:] https://dziennik.walbrzych.pl/rekordowa-liczba-turystow-w-twierdzy-klodzko-takiego-tlumu-nie-bylo-tu-nigdy dostęp: 22.04.2023
• 30. Fort Toruń, 2023, [on-line:] https://fort.torun.pl/, dostęp: 22.06.2023
• 31. Fort Wrocław, 2023, Słownik, [on-line:] www.fortwroclaw.pl/gatsby/slownik/, dostęp: 15.06.2023
• 32. Fortress Reinvented, 2021, Unleashing the tourism potential of historical fortresses in the western Balkans, 7.10, [w:] European Commision: Culture and Creativity, [on-line:] https://culture.ec.europa.eu/funding/cultureu-funding-guide/case-studies/fortress-reinvented-unleashing-the-tourism-potential-of-historical-fortresses-in-the-western-balkans, dostęp: 21.04.2023
• 33. Gazeta Olsztyńska, 2022, Sezon kryzysowy, normalny i lepszy..., 20.09, [on-line:] https://gazetaolsztynska.pl/gizycko/867236,Podsumowanie-lata-w-Gizycku.html, dostęp: 20.04.2023
• 34. Giżycko, 2023, [on-line:] https://gizycko.pl/adaptacja-obiektow-w-twierdzy-boyen-wraz-z-zagospodarowaniem/, dostęp: 21.04.2023
• 35. Kather R., 2022, Wakacje 2022. Krótsze pobyty turystów na Warmii i Mazurach. Mniej też zagranicznych gości, "Gazeta Wyborcza - Olsztyn", 16.07, [on-line:] https://olsztyn.wyborcza.pl/olsztyn/7,174986,28691403,wakacje-2022-krotsze-pobyty-turystow-na-warmii-i-mazurach.html, dostęp: 20.04.2023
• 36. Liderzy, 2023, [on-line:] liderzyinnowacyjnosci.com, dostęp: : 22.06.2023
• 37. Nowak M., 2023, Turystyka zrównoważona, [w:] Encyklopedia zarządzania, [on-line:] https://mfiles.pl/pl/index.php/Turystyka_zr%C3%B3wnowa%C5%BCona, dostęp: 22.04.2023
• 38. Podróże Onet, 2022, Twierdza Boyen w Giżycku: czas zwiedzania, atrakcje, jak dojechać i co zobaczyć?, [w:] Podróże Onet.pl, 18.03, [on-line:] https://podroze.onet.pl/polska/warminsko-mazurskie/twierdza-boyen-w-gizycku-zwiedzanie-atrakcje-dojazd-co-zobaczyc/6cdmfp7, dostęp: 22.04.2023
• 39. Polska w liczbach, 2023, [on-line:] www.polskawliczbach.pl, dostęp: 16.05.2023
• 40. Strefa Turysty, 2023, [w:] Urząd Miejski w Nowym Dworze Mazowieckim, [on-line:] www.nowydwormaz.pl/67,strefa-turysty, dostęp: 16.05.2023
• 41. Suomenlinna Sveaborg, 2023, A sustainable tourism strategy for Suomenlinna, [w:] Suomenlinna Sveaborg, [on-line:] https://www.suomenlinna.fi/en/world-heritage/sustainable-tourism/a-sustainable-tourism-strategy-for-suomenlinna/, dostęp: 21.04.2023
• 42. Twierdza Giżycko, 2023a, [on-line:] https://twierdza.gizycko.pl/, dostęp: 21.04.2023
• 43. Twierdza Giżycko, 2023b, Trasy rowerowe, [on-line:] https://twierdza.gizycko.pl/?page_id=3009, dostęp: 22.04.2023
• 44. Twierdza Giżycko, 2023c, Obiekty wystawowe, [on-line:] https://twierdza.gizycko.pl/?page_id=1376, dostęp: 22.04.2023
• 45. Twierdza Giżycko, 2023d, "Poznaj tajemnice Twierdzy Boyen w Giżycku" - oferta zwiedzania dla grup zorganizowanych, [on-line:] http://twierdza.gizycko.pl/?p=4663, dostęp: 22.04.2023
• 46. Twierdza Giżycko, 2023e, Amfiteatr, [on-line:] https://twierdza.gizycko.pl/?page_id=3907, dostęp: 22.04.2023 r
• 47. Twierdza Kłodzko, 2023, Zwiedzanie, [on-line:] https://www.twierdza.klodzko.pl/zwiedzanie.html, dostęp: 22.04.2023
• 48. Twierdza Modlin 2023a, Historia, [on-line:] https://twierdzamodlin.pl/twierdza-modlin/historia/, dostęp: 16.05.2023
• 49. Twierdza Modlin 2023b, Sala Luneta w carskich piwnicach frontu Modlin, [on-line:] https://twierdzamodlin.pl/oferta/oferta-dla-osob-indywidualnych-impreza/sala-luneta-imprezy-w-podziemiach, dostęp: 16.05.2023
• 50. Twierdza Modlin.com, 2023, [on-line:] https://twierdzamodlin.com/blog/twierdza-modlin-nie-istnieje, dostęp: 23.06.2023