Modernizacja sądownictwa powszechnego w Polsce w okresie pandemii COVID-19

• Autorzy: Krzysztof Piekarski

Warianty tytułu

Modernization of the Common Judiciary in Poland during the COVID-19 Pandemic

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem niniejszej pracy jest polityka sądownictwa powszechnego w Polsce i działania podejmowane w jej obrębie w okresie pandemii COVID-19. Autor omawia proces modernizacji w sądownictwie oraz przywołuje porównawcze przykłady zagraniczne. Przedstawia propozycje i wdrożone projekty mające na celu unowocześnienie sądownictwa, ze szczególnym uwzględnieniem informatyzacji. Stawia tezę, że sytuacja wywołana pandemią COVID-19 w znacznym stopniu przyśpieszyła wprowadzenie narzędzi umożliwiających dostęp online do sądów w Polsce. Niektóre rozwiązania zostały przyjęte przez ustawodawcę jedynie z myślą o czasach epidemii, inne w zamiarze prawodawcy miały na stałe stać się częścią procedur sądowych.(abstrakt oryginalny)

EN

The subject of this work is the policy of common judiciary in Poland and actions taken within it during the COVID-19 pandemic. The author discusses the process of modernization in the judiciary and cites comparative foreign examples. He presents proposals and implemented projects aimed at modernization of the judiciary, with particular emphasis on digitalization. He puts forward a thesis that the situation caused by COVID-19 pandemic has significantly accelerated the introduction of tools enabling online access to courts in Poland. Some solutions were adopted by the legislature only with the epidemic times in mind, while others were intended by the legislature to become a permanent part of judicial procedures.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sądownictwo; COVID-19; Modernizacja; Usługi

EN

Judicature; COVID-19; Modernization; Services

• Czasopismo: Studia z Polityki Publicznej / Szkoła Główna Handlowa
• Rocznik: 2023
• Tom: 10
• Numer: nr 1
• Strony: 103--124

Twórcy

autor

Krzysztof Piekarski

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Administrative Office of the United States Courts (2021a). Court Orders and Updates During COVID-19 Pandemic, https://www.uscourts.gov/about-federal-courts/court-website-links/court-orders-and-updates-during-covid19-pandemic (dostęp: 26.12.2021).
• Administrative Office of the United States Courts (2021b). Governance& the Judicial Conference, https://www.uscourts.gov/about-federal-courts/governance-judicial-conference (dostęp: 26.12.2021).
• Brzozowski, Ł. (2021). Udział prokuratora w rozprawie i posiedzeniu zdalnym, "Prokuratura i Prawo", 3: 33-48.
• C-Span (2022). The U. S. Supreme Court on C-SPAN, https://www.c-span.org/supremeCourt/ (dostęp: 12.01.2022).
• Die österreichische Justiz (2021). IT-Einsatz in der Justiz, https://www.justiz.gv.at/home/justiz/daten-und-fakten/it-einsatz-in-der-justiz.1e5.de.html (dostęp: 26.12.2021).
• Fik, P., Staszczyk, P. (2022). Sztuczna inteligencja w unijnej koncepcji e-sprawiedliwości - teoria i możliwy wpływ na praktykę, "Europejski Przegląd Sądowy", 7: 4-9.
• Gajda-Roszczynialska, K. (2022). Przebudowa wymiaru sprawiedliwości w czasach pandemii COVID-19 ze szczególnym uwzględnieniem postępowania cywilnego, Polski Proces Cywilny, 1: 9-37.
• Girdwoyń, K. (2021). Posiedzenia i rozprawy w sprawach karnych online - jak to robią Anglicy?. W: Prawo w czasie pandemii Covid-19. XXII Konferencja Wydziałowa (18-19). Warszawa: Wydział Prawa i Administracji UW.
• Grabowska-Moroz, B. (2017). Jakiej reformy wymiaru sprawiedliwości potrzebujemy?. Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
• Jarzmus, K. (2020). Dostęp do sądu w dobie pandemii. Analiza - część druga. Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
• Jarzmus, K., Szwed, M. (2021). Nowe technologie w krajowych wymiarach sprawiedliwości - wspólny kierunek czy różnorodne drogi do digitalizacji?. W: Nowe technologie. Nowa sprawiedliwość. Nowe pytania. Wdrażanie nowych technologii w wymiarze sprawiedliwości (118-150), P. Kładoczny, K. Wiśniewska (red.). Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Clifford Chance.
• Jarzmus, K., Szwed, M., Wiśniewska, K. (2021). Sądownictwo w Polsce a nowe technologie - początek drogi czy przystanek na drodze do cyfryzacji?. W: Nowe technologie. Nowa sprawiedliwość. Nowe pytania. Wdrażanie nowych technologii w wymiarze sprawiedliwości (154-208), P. Kładoczny, K. Wiśniewska (red.). Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
• Karolczyk, B. (2020). Komunikacja sądowa w czasach zarazy. W: Sądy dostępne przez internet. Szanse i zagrożenia (35-38), B. Pilitowski (red.). Toruń: Fundacja Court Watch Polska.
• Katsh, E., Rabinovich-Einy, O. (2017). Digital Justice: Technology and the Internet of Disputes. New York: Oxford University Press.
• KE (Komisja Europejska) (2021). Unijna tablica wyników wymiaru sprawiedliwości z 2019 r., na podstawie danych CEPEJ, COM (2021) 389.
• Kociołowicz-Wiśniewska, B., Pilitowski, B. (2019). Ocena polskiego sądownictwa w świetle badań, t. 2, Bilans efektów reform wymiaru sprawiedliwości w latach 2017-2019. Toruń: Fundacja Court Watch Polska.
• Letkiewicz, M. (2018). Wymierna sprawiedliwość. Projekt reformy sądownictwa. Warszawa: Fundacja Warsaw Enterprise Institute.
• Lewandowski, P. (2020). Rozprawy sądowe on-line w czasach pandemii COVID-19. W: Sądy dostępne przez internet. Szanse i zagrożenia (29-34), B. Pilitowski (red.). Toruń: Fundacja Court Watch Polska.
• LexNET Justicia (2022). LexNET Justicia, https://lexnetjusticia.gob.es (dostęp: 10.01.2022).
• Machnikowska, A. (2022). Zasada jawności w postępowaniu procesowym - modernizacja czy marginalizacja? Wybrane zagadnienia, "Polski Proces Cywilny", 1: 80-124.
• Mikołajczuk, E. (2020). Przegląd badań dotyczących efektywności sądownictwa powszechnego w Polsce. W: Efektywność sądownictwa powszechnego - oceny i analizy (51-84), P. Ostaszewski (red.). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości.
• MS (Ministerstwo Sprawiedliwości) (2014). Strategia modernizacji przestrzeni sprawiedliwości w Polsce na lata 2014-2020. Warszawa.
• Ostaszewski, P., Klimczak, J., Włodarczyk-Madejska, J. (2021). Przestępczość i wymiar sprawiedliwości w pierwszym roku pandemii COVID-19. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości.
• Pilitowski, B. (2020). Sądy dostępne przez internet. Szanse i zagrożenia. Toruń: Fundacja Court Watch Polska.
• Płaziuk, J. (2022). Konieczność odstąpienia od przeprowadzenia posiedzenia zdalnego w przypadku wyznaczenia rozprawy lub posiedzenia jawnego w czasach COVID-19, "Polski Proces Cywilny", 1: 247-267.
• Pudzianowska, D., Jagura, J. (2016). Równe traktowanie uczestników postępowań. Przewodnik dla sędziów i prokuratorów. Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
• RPO (Rzecznik Praw Obywatelskich) (2020). Diagnoza stanu polskiego sądownictwa. Materiał RPO dla sejmowego zespołu ekspertów "okrągłego stołu", https://bip.brpo.gov.pl/index.php/pl/content/diagnoza-sadownictwa-material-rpo-dla-sejmowego-zespolu-ekspertow (dostęp: 24.12.2021).
• RPO (Rzecznik Praw Obywatelskich) (2021). Obywatele skarżą się na brak dostępu do sądów w dobie pandemii. Rzecznik pisze do prezesów sądów apelacyjnych, https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-co-z-dostepem-obywateli-do-sadow-pandemii (dostęp: 26.10.2022).
• Skarga Orłowski przeciwko Polsce (2016). Opinia amicus curiae HFPC w sprawie Orłowski przeciwko Polsce (nr 5547/15). Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
• Szwed, M. (2021). Cyfryzacja sądownictwa a art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. W: Nowe technologie. Nowa sprawiedliwość. Nowe pytania. Wdrażanie nowych technologii w wymiarze sprawiedliwości (24-50), P. Kładoczny, K. Wiśniewska (red.). Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
• Troć, M. (2021). Transformacja cyfrowa polskich sądów. Warszawa: Warsaw Enterprise Institiute.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego, Dz. U. z 2021 r. poz. 534.
• Ustawa z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. z 2015 r. poz. 1311.
• Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, Dz. U. z 2021 r. poz. 2095.
• Ustawa z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, Dz. U. z 2020 r. poz. 875.
• Ustawa z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19, Dz. U. z 2021 r. poz. 1072.
• Ustawa z dnia 20 kwietnia 2021 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. z 2021 r. poz. 1023.
• Ustawa z dnia 28 maja 2021 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. z 2021 r. poz. 1090

Identyfikatory

DOI

10.33119/KSzPP/2023.1.5