Record of aeolian processes in Pleistocene deposits in the foreland of the European sand belt

• Autorzy: Renata Dulias
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This article presents the degree of aeolization of Pleistocene deposits in the foreground of the European sand belt in southern Poland. Ten of the 13 sites were established in the Oświęcim Basin and three in the south part of the Silesian Upland. Attention was focused on four types of deposits formed during three glaciations (Sanian, Odranian, Vistulian): boulder clay, fluvioglacial sands and gravels, end moraine deposits, and aeolian sands. Quartz grain abrasion (for the 0.8-1.0 mm fraction) was examined by mechanical graniformametry and the morphoscopic method. The record of aeolian processes in analyzed deposits is the presence of quartz grains RM (very well- rounded and mat) and EM/RM (moderately rounded and mat). They were found in deposits of various origins and ages but in variable proportions. Considering only the average percentage of grains RM, it should be regarded that abrasion of deposits is low in the case of fluvioglacial deposits, moderate in the case of glacial deposits, and good in the case of aeolian deposits. However, the key factor in determining the degree of abrasion is the share of EM/RM grains, which in the abovementioned deposits are seven, three, and twice as many as RM grains. Therefore, the most noteworthy research result is the very high total share of grains with aeolian abrasion (RM + EM/RM), amounting on average to 84.1% for Odranian fluvioglacial deposits, 86.7% for Sanian glacial deposits and 92.6% for Late Glacial aeolian deposits. It means that in the study area, glacial and fluvioglacial transport included deposits with good aeolian abrasion obtained in the periglacial environment before the transgression of the ice sheets. Probably due to the longer persistence of periglacial conditions in southern Poland, compared to its central and northern parts, the degree of aeolization of fluvioglacial and glacial deposits is better. At the same time, there is a significant differentiation in the aeolization of fluvioglacial deposits within the outwash plain in the foreland of the maximum extent of the Odranian ice sheet. In its proximal part, near the front of the ice sheet, fluvioglacial deposits are characterized by much worse abrasion of quartz grains than in the distal part.(original abstract)

Słowa kluczowe

EN

Geology; Ice cover; Aeolian processes; Glaciation

PL

Geologia; Pokrywa lodowa; Procesy eoliczne; Zlodowacenie

• Czasopismo: Environmental & Socio-economic Studies
• Rocznik: 2023
• Tom: 11
• Numer: nr 4
• Strony: 62--76

Twórcy

autor

Renata Dulias

• University of Silesia in Katowice, Sosnowiec, Poland

Bibliografia

• Balińska-Wuttke K. 1963. Badania morfometryczne ziarn piasków plejstoceńskich w dorzeczu Rawki." Biuletyn Geologiczny Uniwersytetu Warszawskiego", 3: 3-67.
• Bałuk A., Mycielska-Dowgiałło E., Woronko B. 2002. Profil osadów plejstoceńskich w Niksowiźnie na Równinie Kurpiowskiej - wyniki badań litologicznych i ich interpretacja (artykuł metodyczno-dyskusyjny). "Przegląd Geologiczny", 50, 5: 447-451.
• Błaszkiewicz M., Woronko B., Jastrzębski E. 2004. Rozwój procesów eolicznych w czwartorzędzie na Pojezierzu Starogradzkim zapisany w cechach teksturalnych osadów. "Prace Geograficzne", 200: 27-45.
• Böse M. 1991. A palaeoclimatic interpretation of frost-wedge casts and aeolian sand deposits in the lowlands between Rhine and Vistula in the Upper Pleniglacial and Late Glacial. Zeitschrift fur Geomorphologie N.F. Supplement band, 90: 15-28.
• Brud S., Mycielska-Dowgiałlo E., Woronko B. 2001. Interpretacja stratygraficzna osadów z otworu Kozły-1 z wykorzystaniem stopnia ich eolizacji. "Przegląd Geologiczny", 49, 8: 683-687.
• Bujak Ł., Woronko B., Wrotek K. 2006. Cechy teksturalne osadów jako źródło informacji o warunkach środowiska sedymentacji na przykładzie osadów plejstoceńskich z profilu Glinojeck (Równina Raciąska). "Przegląd Geologiczny", 54, 4: 319-325.
• Cailleux A. 1942. Les actions éoliennes périglaciaires en Europe." Mémoires de la Société Géologique de France", 21, (1-2), Memoire, 46.
• Chmal H., Kopański A. 1978. Zasięg lądolodu zlodowacenia środkowopolskiego w centralnej części Wyżyny Śląskiej. "Czasopismo Geograficzne", 49, 2: 113-136.
• Chodyniecka L., Hanak B. 1985. Charakterystyka petrograficzna piaskowców z kopalni 'Murcki'. "Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria Górnictwo", 132: 55-66.
• Chodyniecka L., Probierz K. 1985. Piaskowce karbońskie z rejonu Miko łowa. "Kwartalnik Geologiczny", 29, 2: 329-342.
• Dulias R. 1997. Późnoglacjalny i holoceński rozwój pokryw pyłowo-piaszczystych w południowej części Wyżyny Częstochowskiej. "Geographia. Studia et dissertationes", 21: 7-100.
• Dulias R. 2002a. Procesy eoliczne w strefie maksymalnego zasięgu zlodowacenia środkowopolskiego na Wysoczyźnie Golejowskiej." Geographia. Studia et dissertationes", 25: 18-32.
• Dulias R. 2002b. Obróbka piasków wydmowych Kotliny Oświęcimskiej. [in:] Nowaczyk B., Szczypek T. (eds) Utwory i formy eoliczne. Instytut Badań Czwartorzędu i Geoekologii UAM, Stowarzyszenie Geomofologów Polskich, Poznań: 19-23.
• Dulias R. 2003. Aeolisation of Quaternary deposits in Oświęcim Basin (Carpathian Foredeep). "Geomorphologia Slovaca", 2: 12-18.
• Dulias R. 2009. Obróbka osadów czwartorzędowych w Kotlinie Oświęcimskiej. [in:] Dulias R., Pełka-Gościniak J., Rahmonov O. (eds) Ekosystemy piaszczyste i człowiek." Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego", 58, Sosnowiec: 77-83.
• Dulias R. 2023. Aeolian processes on the outwash plain in the Oświęcim Basin, southern Poland. "Environmental & Socio-economic Studies", 11, 1: 72-81.
• Dylikowa A. 1967. Wydmy środkowopolskie i ich znaczenie dla stratygrafii plejstocenu. [in:] Galon R., Dylik J. (eds) Czwartorzęd Polski. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa: 357-371.
• Folk R.L., Ward W.C. 1957. Brazos River bar: A study in the significance of grain size parameters. "Journal of Sedimentary Petrology", 27(1): 3-26.
• French H.M. 2007. The Periglacial Environment. Longman, London.
• Gębica P., Starkel L., Czajka A., Dulias R., Fajer M., Waga J.M. 2021. Współczesna ewolucja rzeźby Kotlin Podkarpackich. [in:] Kostrzewski A., Krzemień K., Migoń P., Starkel L., Winowski M., Zwoliński Z. (eds) Współczesne przemiany rzeźby Polski. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 295-331.
• Goździk J. 1980. Zastosowanie morfometrii i graniformametrii do badań osadów w kopalni węgla brunatnego Bełchatow. "Studia regionalne", 4(9). Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Łódź: 101-114.
• Goździk J. 1991. Sedimentological record of aeolian processes from the upper Plenivistulian and the turn of Pleni- and Upper Vistulian in Central Poland. "Zeitschrift fur Geomorphologie N.F., Supplmentband", 90: 51-60.
• Goździk J. 1992. Prewarciańskie osady eoliczne w stropie rzecznych utworów formacji "Chojny" w kopalni "Bełchatów". "Acta Geographica Lodziensia", 63: 1-19.
• Goździk J. 1995. Periglacial impact on some features of glacial deposits in central Poland. [in:] Ehlers J., Kozarski S., Gibbard P. (eds) Glacial deposits in north-east Europe. A.A. Balkena: 319-327.
• Goździk J. 1999. Sediments of periglacial environment from Pleistocene deposits in Bełchatów open-cast mine. [in:] Periglacial environments: past, present and future. Łódź Periglacial Symposium, Łódź: 75-82.
• Goździk J. 2000. Aeolian cover sands in the south-estern part of the Łodź region. [in:] Dulias R., Pełka-Gościniak J. (eds) Aeolian processes in different landscape zones. Dissertations of Faculty of Earth Scienses, University of Silesia, 5: 80-88.
• Goździk J. 2001a. Stratygrafia i paleogeografia osadów czwartorzędowych z środkowo-zachodniej części kopalni Bełchatów z wykorzystaniem morfoskopii zian kwarcowych. [in:] Mycielska-Dowgiałło E. (ed.) Eolizacja osadów jako wskaźnik stratygraficzny czwartorzędu. Pracownia Sedymentologiczna, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa: 81-93.
• Goździk J. 2001b. O zależności między pomiarami graniforma-metrycznymi a stopniem zaokrąglenia ziarn. [in:] Mycielska-Dowgiałło E. (ed.) Eolizacja osadów jako wskaźnik stratygraficzny czwartorzędu. Pracownia Sedymentologiczna, 74 Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa: 21-31.
• Goździk J. 2007. The Vistulian aeolian succession in central Poland. "Sedimentary Geology", 193: 211-220.
• Goździk J., Maruszczak H. 1998. Evidence of strong aeolian abrasion in fluvial deposits immediately before the Odranian ice-sheet advance in area of the Middle Vistula. Biuletyn Peryglacjalny, 37: 101-113.
• Goździk J., Mycielska-Dowgiałło E. 1982. Badania wpływu niektórych procesów geologicznych na przekształcenia powierzchni ziarn kwarcowych." Przegląd Geograficzny", 54, 3: 219-241.
• Górska-Zabielska M. 2015. Roundness and matt degree of quartz grain surfaces in (fluvio-)glacial deposits of the Pomeranian Stage (Weichselian) in northeast Germany. "Geologos", 21, 2: 117-125.
• Haisig J. 2016. Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1:50 000, arkusz Rybnik. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• Haisig J., Wilanowski S. 2000. Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1:50 000, arkusz Tychy. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• Izmaiłow B. 2001. Typy wydm śródlądowych w świetle badań struktury i tekstury ich osadów (na przykładzie dorzecza górnej Wisły). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Kalińska-Nartiša E., Nartišs M. 2014. Pleistocene and Holocene aeolian sediments of different location and geological history: A new insight from rounding and frosting of quartz grains. "Quaternary International", 328-329: 311-322.
• Kalińska-Nartiša E., Thiel C., Nartišs M., Buylaert J.-P., Murray A.S. 2016. The north-eastern aeolian 'European Saniand Belt' as potential record of environmental changes: A case study from Eastern Latvia and Southern Estonia. "Aeolian Research", 22: 59-72.
• Karaś C., Starkel L. 1958. Zasięg zlodowacenia środkowopolskiego w południowej części Wyżyny Śląskiej. Przegląd Geograficzny, 30, 2: 263-271.
• Karaś-Brzozowska C. 1963. Zasięg zlodowacenia środkowo-polskiego w Kotlinie Raciborskiej. "Przegląd Geograficzny", 35: 432-446.
• Kasse C. 1999. Late Pleniglacial and Lateglacial aeolian phases in The Netherlands. [in:] Schirmer W. (ed.) Dunes and fossil soils. GeoArchaeoRhein, 3: 61-82.
• Kasse C. 2002. Sandy aeolian deposits and environments and their relation to climate during the Last Glacial Maximum and Lateglacial in northwest and Central Europe. "Progress in Physical Geography", 26: 507-532.
• Kasse C., Vandenberghe D., De Corte F., Van Den Haute P. 2007. Late Weichselian fl uvio-aeolian sands and coversands of the type locality Grubbenvorst (southern Netherlands): sedimentary environments, climate record and age. "Journal of Quaternary Science", 22: 695-708.
• Klimaszewski M. 1952. Zagadnienia plejstocenu południowej Polski. "Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego", 65: 137-268.
• Klimek K., Starkel L. 1972. Kotliny Podkarpackie. [in:] Klimaszewski M. (ed.): Geomorfologia Polski, 1. Góry i Wyżyny. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa: 117-138.
• Kolstrup E. 1991. Danish Weichselian and Holocene aeolian deposits and their environment: a preliminary account." Zeitschrift fur Geomorphologie, Neue Folge, Supplement-Band", 90: 89-97.
• Koster A.E. 1982. Terminology and lithostratigraphic division of (subfacial) sandy aeolian deposits in the Netherlands: an evaluation." Geologie en Mijnbouw", 61: 121-129.
• Koster A.E. 1988. Ancient and modern cold-climate aeolian sand deposition: a review. Journal of Quaternary Science, 3: 69-83.
• Kozarski S. 1962. Wydmy w Pradolinie Noteci koło Czarnkowa. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią, 9: 37-60.
• Krajewski K. 1977. Poźnoplejstoceńskie i holoceńskie procesy wydmotworcze w Pradolinie Warszawsko-Berlińskiej w widłach Warty i Neru." Acta Geographica Lodziensia", 39.
• Krumbein W.C. 1941. Measurement and geological significance of shape and roundness of sedimentary particles. "Journal of Sedimentary Research", 11, 2: 64-72.
• Krygowski B. 1956. Z badań granulometrycznych nad utworami plejstoceńskimi w Polsce zachodniej. Z badań czwartorzędu w Polsce, 7: 503-608.
• Krygowski B. 1964. Graniformametria mechaniczna - zastosowanie, teoria. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, "Prace Komisji Geograficzno-Geologicznej", 2, 4. Poznań.
• Krysowska I. 1967. Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski 1:50 000 arkusz Oświęcim. Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa.
• Krzyszkowski D. 1990. Litostratygrafia osadów czwartorzędowych w rowie Kleszczowa. "Kwartalnik Akademii Górniczo-Hutniczej, Geologia", 16, 1: 111-137.
• Krzyszkowski D. 1995. An outline of the Pleistocene stratigraphy of the Kleszczów Graben, Bełchatow outcrop, central Poland. "Quaternary Science Reviews", 14: 61-83.
• Landsberg S.Y. 1956. The orientation of dunes in Britan and Denmark in relation to wind. "Geographical Journal", 122: 176-189.
• Lewandowski J. 1982. Zasięg zlodowacenia środkowopolskiego na Wyżynie Śląskiej. Biuletyn Instytutu Geologicznego, 337, Z badań czwartorzędu w Polsce, 26: 115-137.
• Lewandowski J. 1987. Zlodowacenie Odry na Wyżynie Śląskiej. Biuletyn Geologiczny Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego, 31: 247-301.
• Lewandowski J. 2015. Kenozoik regionu śląsko-krakowskiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Liedtke H. 1993. Phasen periglaziar-geomorphologischer Pragung wahrend der Weichseleiszeit im norddeut-schen Tiefland. "Zeitschrift fur Geomorphologie, Supplement Band", 93: 69-94.
• Maarleveld G.C. 1960. Wind direction and cover Saniands in the Netherlands. "Biuletyn Peryglacjalny", 8: 49-58.
• Maruszczak H., Goździk J. 2001. Znaczenie paleogeograficzne osadów fluwioperyglacjalnych poprzedzających nasunięcie lądolodu odrzańskiego w dolinie Wisły śrdkowej. [in:] Mycielska-Dowgiałło E. (ed.) Eolizacja osadów jako wskaźnik stratygraficzny czwartorzędu. Pracownia Sedymentologiczna, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa: 65-79.
• Mojski J.E. 2005. Ziemie polskie w czwartorzędzie. Zarys morfogenezy. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• Mycielska-Dowgiałlo E. 1978. Rozwój rzeźby fluwialnej północnej części Kotliny Sandomierskiej w świetle badań sedymentologicznych. Rozprawy Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Mycielska-Dowgiałło E. 1982. Cechy teksturalne osadów eolicznych jako wskaźników faz wydmotwórczych." Roczniki Gleboznawcze", 33: 135-143.
• Mycielska-Dowgiałło E. 1993. Estimates of Late Glacial and Holocene aeolian activity in Belgium, Poland and Sweden. "Boreas", 22: 165-170. 75
• Mycielska-Dowgiałło E., Krzywobłocka-Laurow R. 1975. Osady rzeczne i wydmowe schyłku ostatniego zlodowacenia i początku holocenu w dolinie Wisły (Międzyrzecze Wisły i Łęgu oraz Puszcza Kampinoska) w oparciu o badania urzeźbienia powierzchni ziarn kwarcowych w prześwietleniowym i analizującym mikroskopie elektronowym. Przegląd Geograficzny, 47, 3: 567-576.
• Mycielska-Dowgiałło E., Woronko B. 1998. Analiza obtoczenia i zmatowienia powierzchni ziarn kwarcowych frakcji piaszczystej i jej wartość interpretacyjna. "Przegląd Geologiczny", 46: 1275-1281.
• Mycielska-Dowgiałło E., Woronko B. 2001. Wybrane cechy sedymentologiczne osadów ułatwiające ich podział stratygraficzny, na przykładzie otworów Galumin 1, Kozły K-1, Niksowizna i Olszewo Węgorzewskie. [in:] Mycielska-Dowgiałło E. (ed.) Eolizacja osadów jako wskaźnik stratygraficzny czwartorzędu. Pracownia Sedymentologiczna, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa: 43-58.
• Mycielska-Dowgiałło E., Woronko B. 2004a. The degree of aeolization of Quaternary deposits in Poland as a tool for stratigraphic interpretation. "Sedimentary Geology", 168: 149-163.
• Mycielska-Dowgiałło E., Woronko B. 2004b. Zagadnienie serii interglacjalnych w świetle cech teksturalnych osadów. [in:] Kostrzewski A. (ed.) Geneza, litologia i stratygrafia utworów czwartorzędowych, 4. Seria Geografia, 68: 313-328.
• Nowaczyk B. 1986. Wiek wydm, ich cechy granulometryczne i strukturalne a schemat cyrkulacji atmosferycznej w Polsce w późnym vistulianie i holocenie. Seria Geografia, 28. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań.
• Numeryczny Model Terenu Polski poziom 2 (DTED-2). 2001. Wydział Projektowania i Wdrożeń, Wojskowy Ośrodek Geodezji i Teledetekcji, Warszawa.
• Pełka-Gościniak J. 2000. Przestrzenna zmienność piasków eolicznych Pustyni Starczynowskiej. Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, Sosnowiec.
• Piotrowski J.A., Mickelson D.M., Tulaczyk S., Krzyszkowski D., Jungę F.W. 2001. Were deforming subglacial beds beneath past ice sheets really widespread. "Quaternary International", 86: 139-150.
• Roman M. 2010. Preglacjalne osady rzeczne ze stanowiska Baruchowo. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 438: 107-121.
• Rotnicki K. 1970. Główne problemy wydm śródlądowych w Polsce w świetle badań wydmy w Węglewicach. "Prace Komisji Geograficzno-Geologicznej", Polskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 11, 2.
• Ruegg G.H.J. 1983. Periglacial eolian evenly laminated Saniandy deposits in the Late Pleistocene of northwest Europe, a facies unrecorded in modern sedimentological handbooks. [in:] Brookfield M.E., Ahlbrandt T.S. (eds) Eolian sediments and processes. Developments in Sedimentology, 38, Elsevier, Amsterdam: 455-482.
• Rühle E. 1973. Stratygrafia czwartorzędu Polski. [in:] Rühle E. (ed.) Metodyka badań osadów czwartorzędowych. Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa: 31-78.
• Rychel J., Woronko B., Błaszkiewicz M., Karasiewicz T. 2018. Aeolian processes records within last glacial limit areas based on the Płock Basin case (Central Poland). "Bulletin of the Geological Society of Finland", 90: 223-237.
• Salamon T. 2003. Stanowisko nr 6 - Czerwionka. Gliny glacjalne zachodniej części Garbu Mikołowskiego. [in:] Haisig J., Lewandowski J. (eds) Plejstocen Kotliny Raciborsko-Oświęcimskiej na tle struktur morfotektonicznych podłoża czwartorzędu. X Konferencja Stratygrafia plejstocenu Polski, Państwowy Instytut Geologiczny, Uniwersytet Śląski, Sosnowiec: 131-136.
• Salamon T. 2012. Rekonstrukcja kierunków ruchu lodu w obrębie lobu górnej Odry. "Przegląd Geologiczny", 60, 10: 539-545.
• Salamon T. 2014. Basal till and subglacial conditions at the base of the Upper Odra ice lobe (southern Poland) during the Odranian (Saalian) Glaciation. "Geological Quarterly", 58(4): 779-794.
• Salamon T., Wilanowski S. 2003. Stanowisko nr 7 - Gardawice. Glacimarginalna depozycja osadów w północnej części Kotliny Oświęcimskiej. [in:] Haisig J., Lewandowski J. (eds) Plejstocen Kotliny Raciborsko-Oświęcimskiej na tle struktur morfotektonicznych podłoża czwartorzędu. X Konferencja Stratygrafia plejstocenu Polski, Państwowy Instytut Geologiczny, Uniwersytet Śląski, Sosnowiec: 137-142.
• Schwan J. 1987. Sedimentologic characteristics of a fluvial to aeolian succession in Weichselian TalSaniand in the Emsland (F.R.G.). "Sedimentary Geology", 52: 273-298.
• Schwan J. 1988. The structure and genesis of Weichselian to Early Holocene aeolian Saniand sheets in western Europe. "Sedimentary Geology", 55: 197-232.
• Seppälä M. 1969. On the grain size and roundness of wind-blown sand in Finland as compared with some central European samples." Bulletin of the Geological Society of Finland", 41: 165-181.
• Seppälä M. 2004. Wind as geomorphic agent in cold climates. Cambridge University Press.
• Szczepanek S. 2002. Wydmy okolic stawu Dąbrowica koło Świerczyńca. Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, Sosnowiec (manuscript).
• Szczypek T. 1977. Utwory i procesy eoliczne w północnej części Wyżyny Śląskiej. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego, 190, Katowice.
• Szczypek T. 1986. Procesy wydmotwórcze w środkowej części Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej na tle obszarów przyległych." Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego", 823, Katowice.
• Szczypek T. 1991. Zróżnicowanie obróbki piasków eolicznych na Wyżynie Śląsko-Krakowskiej. Geografia, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań, 50: 341-351.
• Urbaniak-Biernacka U. 1976. Skład granulometryczny piasków wydmowych w Kotlinie Płockiej. "Prace i Studia Instytutu Geografii Uniwersytetu Warszawskiego, 17, Geografia Fizyczna", 6: 83-125.
• Vandenberghe D.A.G., Derese C., Kasse C., Van den Haute P. 2013. Late Weichselian (fluvio-)aeolian sediments and Holocene drift-sands of the classic type locality in Twente (E Netherlands): a high-resolution dating study using optically stimulated luminescence. "Quaternary Science Reviews", 68: 96-113.
• Vandenberghe J. 1991. Changing conditions of aeolian sand deposition during the last deglaciation period. Zeitschrift fur Geomorphologie, Neue Folge, Supplement-Band, 90: 193-207.
• Waga J.M. 1994. Rzeźba eoliczna na obszarze wschodniej części Niecki Kozielskiej. Scripta Rudensia, 2. Park Krajobrazowy Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich, Rudy Wielkie.
• Wilanowski S. 2016. Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1:50 000, arkusz Oświęcim. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• Wiśniewski E. 1971. Struktura i tekstura sandru ostródzkiego oraz taras doliny górnej Drwęcy. Prace Geograficzne, 83, Instytut Geografii Polskiej Akademii Nauk, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa. 76
• Wojtanowicz J. 1970. Wydmy Niziny Sandomierskiej w świetle badań granulometrycznych. "Annales Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej", B, 25: 1-50.
• Woronko B. 2001a. Znaczenie analizy obtoczenia i zmatowienia powierzchni ziarn kwarcowych frakcji piaszczystej w interpretacji genetycznej osadów czwartorzędowych. [in:] Mycielska-Dowgiałło E. (ed.) Eolizacja osadów jako wskaźnik stratygraficzny czwartorzędu. Pracownia Sedymentologiczna, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa: 33-38.
• Woronko B. 2001b. Stopień eolizacji osadów czwartorzędowych na stanowisku Dębe k/Warszawy. [in:] Mycielska-Dowgiałło E. (ed.) Eolizacja osadów jako wskaźnik stratygraficzny czwartorzędu. Pracownia Sedymentologiczna, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa:: 59-64.
• Woronko B. 2007. Intensywność rozwoju procesów eolicznych w plejstocenie w północno-wschodniej i centralnej Polsce. [in:] Kenig K. (ed.) Piaszczyste osady międzymorenowe na Niżu Polskim jako źródło informacji o środowiskach depozycji i paleogeografii. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa: 32-33.
• Woronko B. 2012. Zapis procesów eolicznych w osadach piaszczystych plejstocenu na wybranych obszarach Polski środkowej i północno-wschodniej. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
• Woronko B., Bujak Ł. 2018. Quaternary aeolian activity of Eastern Europe (a Poland case study). "Quaternary International", 478: 75-96.
• Wright J., Smith B. 1993. Fluvial comminution and the production of loess-sized quartz silt: simulation study. "Geografiska Annaler", Series A, Physical Geography, 75, 1-2: 25-34.
• Wright J., Smith B., Whalley B. 1998. Mechanism of loess-sized quartz silt production and their relative effectiveness: laboratory simulations. "Geomorpholog"y, 23, 1: 15-34.
• Zeeberg, J.J. 1998. The European sand belt in eastern Europe - and comparison of Lateglacial dune orientation with GCM simulation results. "Boreas", 27: 127-139.
• Zieliński P. 2016. Regionalne i lokalne uwarunkowania późno-vistuliańskiej depozycji eolicznej w środkowej części europejskiego pasa piaszczystego. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej, Lublin.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.2478/environ-2023-0024