Budżety obywatelskie miast Opolszczyzny w latach 2019-2021.

• Autorzy: Paweł Ostachowski

Warianty tytułu

Participatory Budgets of the Cities of The Opole Region in 2019-2021

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł jest spojrzeniem na stan budżetów obywatelskich sprzed lutego 2022 roku, próbą oceny wykorzystania tych narzędzi partycypacji w średnim okresie, tj. w latach 2019-2021. Dotyczy poziomu finansowania i zainteresowania mieszkańców budżetami obywatelskimi w miastach Opolszczyzny, z uchwyceniem zarówno kierunku zmian w ich kształcie, jak i perspektywy na lata 2022-2023. Główną hipotezą pracy jest twierdzenie, że budżety obywatelskie na Opolszczyźnie cechuje ograniczone zainteresowanie mieszkańców - tak w zgłaszaniu projektów, jak i w głosowaniach, natomiast władze lokalne cechuje pasywne podejście do tego narzędzia oraz skłonność do marginalizowania jego znaczenia w polityce inwestycyjnej gminy - poprzez narzędzia regulaminowe, słabnące finansowanie w relacji do wydatków gminy czy zawieszanie go z powodów epidemicznych czy finansowych.(fragment tekstu)

EN

The article presents the civic budget as a tool not only for public consultations, but also a special form of a local referendum influencing the reconstruction of the space of small and medium-sized cities. In this case, it focuses on selected cities and towns of the Opolskie Voivodeship in 2019-2021. Especially such small local governments in Poland are not obliged to create this type of social participation tools. As a result, it is easier for them to give up on it or limit its functioning in response to external turbulences resulting from such phenomena as the COVID-19 pandemic, and currently galloping inflation, or the war in Ukraine. The main hypothesis of the work assumes that civic budgets in the Opole region are characterized by a limited and weakening interest of the inhabitants, both in submitting projects and voting. Local authorities, on the other hand, strive to gradually reduce the financial possibilities available under this social participation tool. In this case, the verification of the above hypotheses serves both theoretical and practical analysis of the behavior of local authorities in the field of shaping and implementing the civic budget. For the purposes of analysis and verification of the hypotheses, a sample of 5 out of 36 cities and towns in the Opole region, with more than 20,000 inhabitants, was selected. Residents, where civic budgets operated in 2019-2021. The article uses local data on the implementation of civic budgets in the cities covered by the analysis, as well as archival data and data available as part of public statistics.(short original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Społeczeństwo obywatelskie; Budżet obywatelski; Demokracja

EN

Civic society; Participatory budgeting; Democracy

• Czasopismo: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica.
• Rocznik: 2022
• Tom: 29
• Numer: nr 371
• Strony: 157--172

Twórcy

autor

Paweł Ostachowski

• Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie

Bibliografia

• Budżet obywatelski 2020, 2020, Prudnik, https://prudnik.pl/kategoria/budzet-obywatel-ski-2020 (dostęp: 26 września 2022).
• Budżet obywatelski gminy Nysa, 2022, Portal gminy Nysa, https://nysa.eu/dla-mieszkanca/budzet-obywatelski-2 (dostęp: 26 września 2022).
• Budżet obywatelski miasta Kędzierzyn Koźle, 2022, https://budzetobywatelski.kedzierzyn-kozle.pl/budzet-obywatelski/glosowanie/wyniki (dostęp: 26 września 2022).
• Czaja -Hliniak Irena, 2019, Wybrane aspekty budżetu obywatelskiego w mieście metropolitalnym, "Kwartalnik Prawno -Finansowy"(1):42-59.
• Czarnecki Krzysztof, 2014, Udział mieszkańców w ustalaniu wydatków budżetu gminy w ramach tzw. budżetu partycypacyjnego (na przykładzie Torunia w latach 2013-2014),"Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu"2(1): 125-145.
• Dorosz -Kruczyński Jakub, 2019, Budżety obywatelskie w gminach na nowych zasadach, Rzeczpospolita, https://www.rp.pl/Finanse/303129985-Budzety-obywatelskie-w--gminach-na-nowych-zasadach.html (dostęp: 26 września 2022).
• Gajewski Adrian, 2021, Budżet Obywatelski Brzegu 2021. Poznaliśmy wyniki głosowania mieszkańców, https://brzeg.naszemiasto.pl/budzet-obywatelski-brzegu-2021-poznalismy-wyniki-glosowania/ar/c1-8434043 (dostęp: 26 września 2022).
• Gajewski Adrian, 2022, Historia Brzegu i najpiękniejsze zabytki miasta, https://brzeg.nasze-miasto.pl/historia-brzegu-i-najpiekniejsze-zabytki-miasta-nie-mozna/ar/c13-8447931 (dostęp: 22 września 2022).
• Ganuza Ernesto, Gianpaolo Baiocchi, 2012, The power of ambiguity: How participatory budgeting travels the globe, "Journal of Public Deliberation" 8(2): 66-78.
• Gmina Brzeg, 2022, https://svs.stat.gov.pl (dostęp: 22 września 2022).Gmina Kędzierzyn -Koźle, 2022, https://svs.stat.gov.pl (dostęp: 22 września 2022).
• Gmina Kluczbork, 2022, https://svs.stat.gov.pl (dostęp: 22 września 2022).
• Gmina Nysa, 2022, https://svs.stat.gov.pl (dostęp: 22 września 2022).
• Gmina Prudnik, 2022, https://svs.stat.gov.pl (dostęp: 22 września 2022).
• Historia Kluczborka, 2022, Kluczbork, https://www.kluczbork.eu/1174,historia-kluczborka (dostęp: 22 września 2022).
• Historia, 2012, Prudnik, https://prudnik.pl/34/historia-prudnika (dostęp: 22 września 2022).
• Jagielski Jacek, Marek Wierzbowski (red.), 2019, Prawo administracyjne, Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Jaśkowiec Dominik, 2021, Budżet obywatelski w jednostkach samorządu terytorialnego jako specyficzny rodzaj referendum lokalnego, "Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica" 26(336): 141-149
• Jóźwiak Zofia, 2021, COVID 19 zmienia kształt budżetów obywatelskich, ale ich nie zatrzymuje,https://serwisy.gazetaprawna.pl/samorzad/artykuly/8127686,budzety-obywatelskie--pandemia-gminne-finanse-przedsiewziecia-lokalne.html (dostęp: 26 września 2022).
• Kajdanek Krzysztof, 2015, Budżet obywatelski czy "budżet obywatelski"? Komentarz w sprawie Wrocławskiego Budżetu Obywatelskiego, "Problemy Rozwoju Miast.
• Kwartalnik Naukowy Instytutu Rozwoju Miast" 12(2): 29-35.
• Kębłowski Wojciech, 2013, Budżet partycypacyjny - krótka instrukcja obsługi, Warszawa: Instytut Obywatelski.
• Kębłowski Wojciech, 2014, Budżet partycypacyjny. Ewaluacja, Warszawa: Instytut Obywatelski.
• Klimczak Daniel, 2021, Brzeg jest zdeterminowany, by uruchomić budżet obywatelski. Rok temu próby udaremniła pandemia, Radio Opole, https://radio.opole.pl/100,377371,brzeg--jest-zdeterminowany-by-uruchomic-budzet-ob (dostęp: 22 września 2022).
• Kluczborski budżet obywatelski, 2022, Kluczbork, https://www.kluczbork.eu/1015,kluczborski--budzet-obywatelski (dostęp: 22 września 2022).
• Kołodziej -Hajdo Maria, 2017, Budżet partycypacyjny jako instrument zarządzania publicznego w koncepcji public governance na przykładzie miasta Krakowa, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe UE w Katowicach (341): 159-170.
• Kowalczyk Grzegorz, 2022, Samorządy w Polsce już wyłączają latarnie. Na tym się nie skończy, https://businessinsider.com.pl/gospodarka/samorzady-juz-wylaczaja-latarnie-a-to--dopiero-poczatek-tak-przygotowuja-sie-na/zn83qsp (dostęp: 22 września 2022).
• Kraszewski Dariusz, Karol Mojkowski, 2014, Budżet obywatelski w Polsce, https://partycypa-cjaobywatelska.pl/strefa-wiedzy/biblioteka/publikacje/budzet-obywatelski-w-polsce (dostęp: 22 września 2022).
• Krzysztofowicz Dominik, 2013, Mieszkańcy chcą sami decydować o wydatkach, "Pismo Samorządu Terytorialnego Wspólnota"(13): 6-17.
• Kubas Sebastian, 2014, Konsultacje społeczne jako przejaw obywatelskiej partycypacji w lokalnym życiu publicznym na przykładzie miasta Katowice, "Annales Universitatis Mariae Curie - Skłodowska. Sectio K"21(2): 169-186.
• Martela Borys, 2013, Budżet partycypacyjny w Polsce - wdrożenie i perspektywy, https://www.academia.edu/9404626/Budżet_partycypacyjny_w_Polsce_wdrożenie_i_perspektywy (dostęp: 26 września 2022).
• Martela Borys, 2020, Zły rok dla budżetów obywatelskich, http://obserwatorium.miasta.pl/zly-rok-dla-budzetow-obywatelskich-borys-martela-badanie-2020 (dostęp: 26 września 2022).
• Martela Borys, Grzegorz Bubak, Liliana Janik,2021, Barometr budżetu obywatelskiego, czyli BO w dobie pandemii, 2021, http://obserwatorium.miasta.pl/barometr-budzetu--obywatelskiego-czyli-bo-w-dobie-pandemii (dostęp: 26 września 2022).
• Miszkiel Fabian, 2020, Budżet obywatelski w Nysie zawieszony z powodu koronawirusa, https://nysa.naszemiasto.pl/budzet-obywatelski-w-nysie-zawieszony-przez-koro-nawirusa/ar/c1-7617055 (dostęp: 22 września 2022).
• Ostachowski Paweł, 2020, Funkcjonowanie i wyzwania władz lokalnych związane z budżetem partycypacyjnym w Polsce na przykładzie największych miast, "Rocznik Administracji Publicznej"(6): 162-176.
• Ostachowski Paweł, 2021a, Benefits and Threats Related to the Participation Budget Using the Example of the Biggest Cities in Poland, [w:] Citizen participation in budgeting and beyond: deliberative practices and their impact in contemporary cases, Joanna Podgórska -Rykała, Jacek Sroka (red.), Kraków: Wydawnictwo Libron.
• Ostachowski Paweł, 2021b, Budżet partycypacyjny jako wskaźnik aktywności społeczności lokalnych w przebudowie przestrzeni wybranych miast regionu świętokrzyskiego przed i w czasie pandemii COVID 19, "Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica"26(336): 150-164.
• Pistelok Paweł, Borys Martela (red.), 2019, Partycypacja publiczna. Raport o stanie polskich miast, https://bit.ly/3cxI75R (dostęp: 22 września 2022).
• Podgórska -Rykała Joanna, 2018, Budżet obywatelski jako przykład współdecydowania o roz woju na szczeblu samorządowym wobec zmian prawnych z 2018 roku, "Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Zarządzanie"(1): 107-122.
• Poniatowicz Marzanna, 2014, Kontrowersje wokół idei budżetu partycypacyjnego jako instrumentu finansów lokalnych, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe UE w Katowicach" (198): 177-188.
• Pytlik Bogusław, 2017, Budżet partycypacyjny w Polsce. Ewolucja i dylematy, "Studia z Polityki Publicznej"(1): 103-122.
• Sadura Przemysław, 2013, Podzielmy się kulturą. Budżet partycypacyjny w Domu Kultury Śródmieście. Opis procesu wraz z rekomendacjami, Warszawa: Fundacja Pole Dialogu.
• Siciarek Maria, 2014, Narzędzia partycypacyjne nie gwarantują partycypacji, [w:] Miasto na żądanie. Aktywizm, polityka miejska, doświadczenia, Łukasz Bukowiecki, Martyna Obarska, Xawery Stańczyk (red.), Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 153-157.
• Skrzypiec Ryszard, Grzegorz Wójkowski, Paweł Wyszomirski, 2016, Skontroluj jak działa budżet obywatelski w twojej gminie. Raport końcowy, Katowice: Stowarzyszenie Aktywności Obywatelskiej Bona Fides, https://www.bonafides.pl/wp-content/uplo-ads/2016/05/budzet_obywatelski-raport_18_jst.pdf (dostęp: 22 września 2022).
• Sorychta -Wojsczyk Barbara, 2015, Uwarunkowania wykorzystania budżetu obywatelskiego w administracji publicznej w Polsce, "Zeszyty naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i zarządzanie"(78): 422-429.
• Sześciło Dawid, 2018, Nowe narzędzia dla obywateli i radnych w samorządzie, Fundacja im. Stefana Batorego. https://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20opera-cyjne/Masz%20Glos/Opinia%20prawna_Nowela%20Kw%20a%20Samorzad%20.pdf (dostęp: 22 września 2022).
• Wiśniewska Magdalena, 2018, Budżet obywatelski w polskich miastach - doświadczenia w województwie łódzkim, "Studia Miejskie" 29: 91-99.
• Województwo opolskie w 2021 roku, 2021, https://kielce.stat.gov.pl/vademecum/vade-mecum_swietokrzyskie/ portret_wojewodztwa/wojewodztwo_swietokrzyskie.pdf (dostęp: 22 września 2022).
• Wójcik Michał, 2014, Fundusz sołecki w świetle nowych regulacji prawnych "Prawo Budże-towe Państwa i Samorządu" 2(4): 103-114.
• Wyniki głosowania mieszkańców Brzegu na projekty Budżetu Obywatelskiego Brzegu na 2022 rok, https://budzetobywatelski.brzeg.pl/38/wyniki-glosowania-mieszkan-cow-brzegu-na-projekty-budzetu-obywatelskiego-brzegu.html (dostęp: 22 września 2022).
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 1990 Nr 16 poz. 95).
• Ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (Dz.U. z 2018 poz. 130.).
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 grudnia 2017 r. (II OSK 564/17).
• Protokół w sprawie ustalenia wyników głosowania w konsultacjach społecznych na temat budżetu Gminy Prudnik na 2019 rok, 2019, Prudnik, https://prudnik.pl/download/attachment/49587/protokol-w-sprawie-ustalenia-wynikow-glosowania-w-konsultacjach-spolecznych-na-temat-budzetu-gminy-prudnik-na-2020-rok.pdf (dostęp: 22 września 2022).
• Protokół w sprawie ustalenia wyników głosowania w konsultacjach społecznych na temat budżetu Gminy Prudnik na 2020 rok, 2020, Prudnik, https://prudnik.pl/download/attachment/49587/protokol-w-sprawie-ustalenia-wynikow-glosowania-w-konsultacjach-spolecznych-na-temat-budzetu-gminy-prudnik-na-2020-rok.pdf (dostęp: 22 września 2022).

Identyfikatory

DOI

10.24917/20813333.29.12