Restriction of the Right of Ownership of Real Property due to Environment Protection in Light of the Constitution of the Republic of Poland

• Autorzy: Katarzyna Gaczyńska
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Nowadays, there is a noticeable trend aimed at ensuring broad protection of the natural environment - both for the sake of preserving biodiversity and the quality of life of the future generations. However, the related activities of public authorities and private entities often involve limiting the rights of property owners. The Polish Constitutional Tribunal has ruled on the conflict between property rights and conservation of nature. The Tribunal has pointed out that the principles of sustainable development require an appropriate balance between environment protection on one hand and social and civilizational development on the other. In accordance with the previous jurisprudence of the Tribunal, the article will present the limits set for the state's environment policy in certain specific areas by the Constitution. It is acceptable to establish mechanisms to control the exploitation of plantings belonging to real property. Property owners may be required to obtain permits for their removal, and in the absence of such permits, they may be punished with forfeiture of timber or a fine. However, it is incompatible with the principle of proportionality and infringes the right of owners by arbitrary restrictions or imposed automatically sanctions, without the possibility of taking into account the circumstances. Moreover, the Tribunal has pointed out that the Constitution does not allow disproportionate narrowing down of the possibility to seek compensation for restrictions in the use of real property for the sake of environment protection. Only the two-year deadline for submitting claims in this respect has been considered too painful - too short and impossible to be reinstated for justified reasons. (original abstract)

Słowa kluczowe

EN

Real estate; Environmental protection; Sustainable development; Ownership

PL

Nieruchomości; Ochrona środowiska; Rozwój zrównoważony; Prawo własności

• Czasopismo: Polish Journal of Political Science
• Rocznik: 2023
• Tom: 9
• Numer: nr 1
• Strony: 4--20

Twórcy

autor

Katarzyna Gaczyńska

• University of Warsaw, Poland

Bibliografia

• Bednarek M., Mienie. Komentarz do art. 44-55 k.c., Wolters Kluwer 1997
• Cymerman R., Wycena nieruchomości a ochrona środowiska, Educaterra 2000.
• Jarosz-Żukowska S., Przedmiot i specyfika ochrony własności w przepisach konstytucyjnych - ujęcie polskie na tle porównawczym, in: Własność w prawie i gospodarce, ed. U. Kalina-Prasznic, E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego 2017, pp. 13-49.
• Leśniak N., Granice ingerencji w sferę praw i wolności jednostki ze względu na konstytucyjną przesłankę "ochrony środowiska", in: Współczesne koncepcje ochrony wolności i praw podstawowych, eds. A. Bator, M. Jabłoński, M. Maciejewski, K. Wójtowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2013, pp. 281-290.
• Nakielska I., Prawo do własności w świetle Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 2002.
• Piechowiak M., Dobro wspólne jako fundament polskiego porządku konstytucyjnego, Wydawnictwo Trybunału Konstytucyjnego 2012.
• Piechowiak M., Klauzula limitacyjna a nienaruszalność praw i godności, "Przegląd Sejmowy", 2009, No. 2(91), pp. 55-77.
• Ploszka A., Zrównoważony rozwój w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, in: Zrównoważony rozwój - debiut naukowy 2011, eds. T. Jemczura, H. Kretek, Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu 2012, pp. 33-40.
• Płachciak A., Geneza idei rozwoju zrównoważonego, "Ekonomia", 2011, No. 5(17), pp. 231-248.
• Radecki W., Wykroczenia i przestępstwa leśne, Agencja Rozwoju Regionalnego 1995.
• Rakoczy B., Glosa do wyroku TK z dnia 6 czerwca 2006 r., K 23/05, "Państwo i prawo", 2009, No. 4, pp. 130-135.
• Rudnicki S., Komentarz do kodeksu cywilnego, księga druga: Własność i inne prawa rzeczowe, Wolters Kluwer 2005.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483, [Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997, Journal of Laws 1997, No. 78, item 483].
• Protocol No. 1 to the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, done in Paris on 20 March 1952, and Protocol No. 4 to the above Convention, done at Strasbourg on 16 September 1963, Journal of Laws 1995, No. 36, item 175.
• Rio Declaration on Environment and Development, http://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/inne/1992.html, (access 11.04.2023).
• Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych, Dz.U. 2018 poz. 1474, [Act of 10 April 2003 on special principles of the preparation and implementation of trunk road investment projects, Journal of Laws 2018, item 1474].
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, Dz.U. 2018 poz. 1614, [Environment Protection Act of 16 April 2004 on nature protection, Journal of Laws 2018, item 1614].
• Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne, Dz.U. 2017 poz. 1566, [Water Act of 20 July 2017, Journal of Laws 2017, item 1566].
• Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń, Dz.U. 2018 poz. 618, [Act of 20 May 1971 - Code of Petty Offences, Journal of Laws 2018, item 618].
• Ustawa z dnia 22 lutego 2019 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska, Dz.U. 2019 poz. 452, [Act of 22 February 2019 amending the Environment Protection Act, Journal of Laws 2019, item 452].
• Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie, Dz.U. 2009 nr 92 poz. 753, [Act of 23 January 2009 amending certain acts in connection with changes in the organization and division of tasks of public administration in the voivodship, Journal of Laws 2009, No. 92, item 753].
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, Dz.U. 2018 poz. 799, [Environment Protection Act of 27 April 2001, Journal of Laws 2018, item 799].
• Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach, Dz.U. 2017 poz. 788, [Forest Act of 28 September 1991, Journal of Laws 2017, item 788].
• Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych, Dz.U. 2017 poz. 1161, [Act of 3 February 1995 on the protection of agricultural and forest land, Journal of Laws 2017, item 1161].
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 stycznia 1999 r., P 2/98, [Judgment of the Constitutional Tribunal of 12 January 1999, P 2/98].
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 maja 2009 r., Kp 2/09, [Judgment of the Constitutional Tribunal of 13 May 2009, Kp 2/09].
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 maja 2006 r., P 32/05, [Judgment of the Constitutional Tribunal of 15 May 2006, P 32/05].
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 września 2005 r., Kp 1/05, [Judgment of the Constitutional Tribunal of 22 September 2005, Kp 1/05].
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 lutego 1999 r., K 23/98, [Judgment of the Constitutional Tribunal of 25 February 1999, K 23/98].
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 maja 1999 r., SK 9/98, [Judgment of the Constitutional Tribunal of 25 May 1999, SK 9/98].
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 lipca 2013 r., SK 12/12, [Judgment of the Constitutional Tribunal of 29 July 2013, SK 12/12].
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 czerwca 2006 r., K 23/05, [Judgment of the Constitutional Tribunal of 6 June 2006, K 23/05].
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 marca 2018 r., K 2/17, [Judgment of the Constitutional Tribunal of 7 March 2018, K 2/17].

Identyfikatory

DOI

10.58183/pjps.01012023