Przewóz pasażerów transportem lotniczym w Polsce w świetle badań własnych

• Autorzy: Marcin Kłak , Mariusz Woźniakowski , Waldemar Zadworny , Łucja Rusin

Warianty tytułu

Air Passenger Transport in Poland Based on Own Research

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel - Głównym celem niniejszego artykułu jest zbadanie ilości obsłużonych pasażerów w polskich portach lotniczych w latach 2004-2022 oraz prognoza tego zjawiska na lata 2023-2026. Metoda badań - Aby zrealizować to zamierzenie, wykorzystano dane statystyczne Urzędu Lotnictwa Cywilnego (ULC). W części teoretycznej artykułu wykorzystano pogłębioną analizę literatury, zaś w empirycznej wykorzystano badania na podstawie danych statystycznych dotyczących liczby pasażerów korzystających z usług polskich portów lotniczych. Zasadnicza cześć artykułu poświęcona jest badaniu skali przewozów pasażerskich transportem lotniczym w Polsce na przestrzeni lat. Przedstawiono metodologię, postawiono hipotezę badawczą i przyjęto cel przeprowadzonego badania, następnie dokonano analizy danych i prognozy. Do jej wykonania użyto arkusza prognozy stworzonego w programie Excel. Podczas tworzenia prognozy za pomocą formuły zwracana jest tabela z danymi historycznymi i prognozowanymi oraz wykres. Prognoza przewiduje przyszłe wartości na podstawie istniejących danych opartych na czasie, przy użyciu algorytmu wygładzania wykładniczego. Wnioski - Wyniki przeprowadzonego badania wskazują na stopniowy wzrost liczby pasażerów w kolejnych czterech latach. Według prognozy w 2023 roku liczba pasażerów ma przekroczyć 42 miliony, co stanowi 3,43% wzrost w stosunku do poprzedniego roku. Kolejne lata również zakładają wzrost liczby pasażerów transportu lotniczego, jednak procentowa dynamika zmiany będzie mieściła się w przedziale od 3,3-3,1%. Prognoza zakłada więc powolny, sukcesywny przyrost pasażerów, jednak ich liczba w przeciągu najbliższych czterech lat wciąż nie dorówna rekordowi z 2019 roku. Oryginalność/wartość/ implikacje /rekomendacje - Autorzy dokonali systematycznego przeglądu literatury dotyczącej transportu lotniczego. Opisano pojęcia związane z transportem lotniczym, infrastrukturą i środkami tej gałęzi transportu. Dodatkowo przeanalizowano rozwój liczby pasażerów w poszczególnych latach. Przywołano rys historyczny przewozów pasażerskich transportem lotniczym w Polsce, a także omówiono obecną sytuację na polskim rynku przewozów pasażerskich w transporcie lotniczym. Przeprowadzono również badania empiryczne, a na ich podstawie wystosowano wnioski. (abstrakt oryginalny)

EN

Purpose - The main purpose of this article is to analyse the number of passengers at Polish airports in the period 2004-2022 and to provide a forecast for the period 2023-2026. Research method - In order to achieve this aim, statistical data of the Civil Aviation Authority was processed. The theoretical part of the article uses an in-depth analysis of the literature, while the empirical part makes use of research based on statistical data on the number of passengers of Polish airports. The main part of the article is devoted to the study of the scale of passenger air transport in Poland over the years. The methodology was presented, the research hypothesis was set and the purpose of the study was adopted, followed by data analysis and forecasting. A forecasting spreadsheet created in Excel was used to make the forecast. When creating a forecast using a formula, a table with historical and forecast data and a graph are returned. The forecast predicts future values based on existing time-based data using an exponential smoothing algorithm. Results - The results of the study show a gradual increase in passenger numbers over the next four years. According to the forecast, the number of passengers is expected to exceed 42 million in 2023, representing a 3.43% increase over the previous year. The following years also assume an increase in the number of air transport passengers, but the percentage rate of change will be in the range of 3.3-3.1%. Thus, the forecast assumes slow, successive passenger growth, but the number of passengers over the next four years will still fall short of the 2019 record. Originality /value / implications /recommendations - The authors have carried out a systematic review of the literature on air transport. Concepts related to air transport, infrastructure and means of this mode of transport are described. In addition, the development of the number of passengers in particular years was analysed. A historical outline of air passenger transport in Poland is recalled, and the current situation on the Polish air passenger transport market is discussed. Empirical research has also been carried out and conclusions have been drawn. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przewozy pasażerskie; Transport lotniczy; Transport pasażerski

EN

Passenger traffic; Air transport; Passenger transport

• Czasopismo: Nauki Ekonomiczne
• Rocznik: 2023
• Tom: 38
• Strony: 17--40

Twórcy

autor

Marcin Kłak

• Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza

autor

Mariusz Woźniakowski

• Uniwersytet Łódzki

autor

Waldemar Zadworny

• Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna im. ks. Bronisława Narkiewicza w Jarosławiu

autor

Łucja Rusin

Bibliografia

• Backer, R., Czechowska, L., Gadomska, G., Gajda, J. (2016). Metodologia badań politologicznych, Polskie Towarzystwo Nauk Politycznych, Warszawa.
• Bowen, J.T. (2010). The Economic Geography of Air Transportation: Space, Time, and the Freedom of the Sky. Taylor & Francis Ltd, Londyn.
• Centralny Port Komunikacyjny. (2023). O inwestycji. https://www.cpk.pl/pl/inwestycja (dostęp: 13.07.2023).
• Czownicki, J., Kaliński, D., Marciszewska, E. (1992). Transport Lotniczy w gospodarce rynkowej. Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
• Czownicki, J., Rzeczyński, B. (1980). Środki pracy transportu lotniczego. Samoloty i lotniska komunikacyjne. Szkoła Główna Planowania i Statystyki, Warszawa 1980.
• Daley, B. (2010). Air Transport and the Environment. Ashgate Publishing Limited, Londyn.
• Graham, A. (2008). Managing Airports. An international Perspective. Elsevier Science- &Technology, Londyn.
• Hawlena, J. (2012). Konkurencja na rynku lotniczych przewozów pasażerskich w warunkach globalizacji. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Katowice. Nauki Ekonomiczne tom XXXVIII 37
• Huderek-Glapska, S. (2011). Wpływ portu lotniczego na gospodarkę regionu. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
• Jankiewicz, J., Huderek-Glapska S. (2016). The air transport market in Central and Eastern Europe after a decade of liberalisation - Different paths of growth. Journal of Transport Geography, volume 50. doi: 10.1016/j.jtrangeo.2015.06.002
• Jeszka, A.M. (2013). Problemy badawcze i hipotezy w naukach o zarządzaniu. Katedra Logistyki i Transportu, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Poznań.
• Lewicki, W. (2018). Podstawy ekonomiki transportu i logistyki. Ekonomiczne, organizacyjne, techniczne determinanty rozwoju transportu intermodalnego i centrów logistycznych w Polsce. Wydawnictwo Sophia, Katowice.
• Lijewski, T. (1986). Geografia transportu Polski. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Madeyski, M., Lissowska, E., Marzec, J. (1976). Wstęp do nauki o transporcie. Szkoła Główna Planowania i Statystyki, Warszawa.
• Malinowski, Ł. (2023). Czy za rok będzie nas stać na latanie. https://www.rynek-lotniczy. pl/wiadomosci/czy-za-rok-bedzie-nas-stac-na-latanie-14857.html (dostęp: 20.07.2023).
• Microsoft, (2023). Tworzenie prognozy w programie Excel dla systemu Windows. https://support.microsoft.com/pl-pl/office/tworzenie-prognozy-w-programie-exceldla-systemu-windows-22c500da-6da7-45e5-bfdc-60a7062329fd (dostęp: 06.03.2023).
• Myszona, K. (2004). System otwartego nieba w Unii Europejskiej. Roczniki Nauk Prawnych. Tom XIV, (zeszyt 1), s. 171-179.
• Pijet-Migoń, E. (2020). Rozwój pasażerskiego transportu lotniczego w Polsce w latach 1989-2019 - jego skutki dla portów lotniczych i implikacje dla miast. Konwersarium Wiedzy o Mieście 5, Tom 33, Nr 5. doi: 10.18778/2543-9421.05.04
• Resulto. (2023). Definicja Prognoza - etapy, rodzaje, cechy, zastosowanie. https://www.resulto.pl/definicja-prognoza-etapy-rodzaje-cechy-zastosowanie/ (dostęp: 24.06.2023).
• Rucińska, D., Ruciński, A. (2000). Marketing usług lotniczych. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Rucińska, D., Ruciński, A., Tłoczyński, D. (2012). Transport lotniczy. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Ruciński, A. (1986). Planowanie i lokalizacja sieci regionalnych portów lotniczych. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Ruciński, A., Madej, K. (2014). Metoda scenariuszowa w badaniach rozwoju transportu lotniczego do roku 2030. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego. Ekonomika Transportu i Logistyka, 52, s. 73-95.
• Serwis Rzeczypospolitej Polskiej. (2023). Lotniska. https://www.gov.pl/web/infrastruktura/ lotniska (dostęp: 11.07.2023).
• Słownik języka polskiego. (1988). t.1. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Tomczyk, A. (2015). Znaczenie infrastruktury transportu dla wzrostu gospodarczego, w: Współczesne wyzwania rozwoju gospodarczego: polityka i kreacja potencjału. Cz. 2, Struktura gospodarki, rynek pracy, środowisko i jakość życia. A. Cudowska-Sojko (red.). Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
• Urbanyi-Popiołek, I. (2013). Ekonomiczne i organizacyjne aspekty transportu. Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy, Bydgoszcz.
• ULC. (2008). Analiza Rynku Transportu Lotniczego w Polsce w latach 2004-2006. https:// www.ulc.gov.pl/_download/wiadomosci/09_2008/analiza1.pdf (dostęp: 08.07.2023).
• ULC. (2014). Statystyki przewozów pasażerskich i operacji lotniczych w latach 1993- 2010. https://www.ulc.gov.pl/_download/statystyki/2014/Dane_1993-2010.pdf (dostęp: 09.07.2023).
• ULC. (2015). Liczba obsłużonych pasażerów oraz wykonanych operacji w ruchu regularnym i czarterowym w polskich portach lotniczych w latach 2011-2013. https://www. ulc.gov.pl/_download/statystyki/2014/wg_portow_lotniczych_faktyczne.pdf (dostęp: 18.07.2023).
• ULC. (2018). Analiza przewozów w polskich portach lotniczych w 2017 roku. https://www.ulc.gov.pl/_download/statystyki/2017/analiza_4_kwartal_2017.pdf (dostęp: 10.07.2023).
• ULC. (2021). Liczba obsłużonych pasażerów oraz wykonanych operacji w ruchu krajowym i międzynarodowym - regularnym i czarterowym w latach 2018 - 2020. https:// www.ulc.gov.pl/_download/regulacja_rynku/statystyki/4kw2020/wg_portow_lotniczych_ 4kw2020.pdf (dostęp: 08.07.2023).
• ULC. (2022a). Liczba obsłużonych pasażerów oraz wykonanych operacji w ruchu krajowym i międzynarodowym - regularnym i czarterowym w latach 2019 - 2021. https://www.ulc.gov.pl/_download/statystyki/wg_portow_lotniczych_4kw2021.pdf (dostęp: 08.07.2023).
• ULC. (2022b). Przewozy pasażerskie w transporcie lotniczym w 2021 roku, https://www. ulc.gov.pl/pl/aktualnosci/5892-przewozy-pasazerskie-w-transporcie-lotniczym-w- 2021-roku (dostęp: 11.07.2023). Nauki Ekonomiczne tom XXXVIII 39
• ULC. (2023). Statystyki wg portów lotniczych. https://www.ulc.gov.pl/pl/statystyki-analizy/ statystyki-i-analizy-rynku-transportu-lotniczego/3724-statystyki-wg-portowlotniczych (dostęp: 03.07.2023).
• Ustawa. (2002). Ustawa z dnia 3 lipca 2002r. Prawo Lotnicze (Dz.U. z 2002 r. Nr 130, poz. 1112.)
• Wąsowska, K. (2018). Transport lotniczy w łańcuchu dostaw. Zeszyty naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie, z 128. doi: 10.29119/1641-3466.2018.128.31
• Wikipedia. (2023). Prognozowanie. https://pl.wikipedia.org/wiki/Prognozowanie (dostęp: 28.06.2023).
• Wojewódzka-Król, K., Rolbiecki R. (2018). Infrastruktura transportu. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Wojewódzka-Król, K., Załoga E. (2022). Transport. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.19251/ne/2023.38(2)