Rekonstrukcja dzietności małżeńskiej kobiet w późniejszym wieku na podstawie ankiety retrospektywnej

• Autorzy: Jan Paradysz

Warianty tytułu

Reconstruction of completed marital fertility of women in post-reproductive age based on a retrospective survey

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem rozważań jest problem szacunku liczby żywo urodzonych dzieci małżeńskich na podstawie ankiety retrospektywnej skierowanej do kobiet w starszym wieku. Istnieją przesłanki, które pozwalają sądzić, że na skutek działania takich czynników, jak na przykład zgony, dzietność kobiet w późniejszym wieku się zmienia, chociaż już zakończyły swój okres rozrodczy. Ta sama generacja kobiet badana w późniejszym wieku w dwóch okresach oddalonych od siebie o kilka lat charakteryzuje się różną dzietnością. Jak wykazuje porównanie wyników badań dzietności kobiet w ramach spisów powszechnych z 1970 r. i 1988 r. (NSP'70, NSP'88) oraz wyniki mikrospisu ludności z 1995r. (MS'95), dzietność tych samych generacji kobiet obniża się wyraźnie w późniejszym wieku. Przyczyną tego stanu rzeczy może być selektywność wymierania generacji kobiet w okresie poprokreacyjnym.(abstrakt oryginalny)

EN

The article deals with fertility reconstruction by generations by use of event history data. Analyses of fertility surveys carried out along with the population censuses in 1970, 1988 and the microcensus in 1995 show that for the same generations of women the completed fertility ratę diminishes with the later investigations. For instance, the generation 1921-1925 had average number of children 3.12 according to Fertility Survey of 1970 and only 2.87 in the analogous survey of 1988. The detailed overview of fertility estimates for these three surveys leads to some hypotheses about reasons for this fertility downfall within women's aging. They are summarized in conceptual scheme which describes possible factors and their impact on fertility estimation: late marriages change the women structure by the number of children ever born, the non-responses and migration influence parity selection, indirect Information about fertility (not from the old women but from their daughter and daughters-in-law) can increase memory errors, within the aging of women memory errors increase, the overmortality of the women who had born the greater number of children. It seems the most important factor influencing estimation of the average number of children for women at post-reproductive age is the mortality selection. The life duration of women with a greater number of children is smaller than that of women with less children. It is related to differences in socio-economic status and the negative correlation between the number of children and socio-economic status of women. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Dzietność kobiet; Małżeństwo; Prokreacja; Badania kohortowe

EN

Women's fertility; Marriage; Procreation; Cohort study

• Czasopismo: Studia Demograficzne
• Rocznik: 1999
• Numer: nr 1(135)
• Strony: 13--34

Twórcy

autor

Jan Paradysz

• Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

Bibliografia

• Bolesławski L., 1974, Tablice płodności kobiet według generacji, Statystyka Polski, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
• Bolesławski L., 1975, Prawdopodobieństwo zamążpójścia kobiet i urodzeń dzieci (tablice kohortowe), Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
• Borowski S., 1964, Kryteria oceny źródeł statystycznych, "Studia Źródłoznawcze", t. X, s. 69-99.
• Borowski S., 1965, Charakter' i kryteria oceny źródeł statystycznych, "Studia Źródłoznawcze", t. IX, s. 1-13.
• Borowski S., 1976, Czynniki perturbacyjne, ich źródła i sposoby traktowania w kohortowej analizie płodności, [w:] Analiza kohortowa i jej zastosowanie, praca zbiorowa pod red. S. Borowskiego, PWN, Warszawa, s. 188-209.
• Bracha C., 1996, Teoretyczne podstawy metody reprezentacyjnej, PWN, Warszawa.
• Buławski R.F., 1930, Projekt drugiego polskiego spisu powszechnego na tle doświadczeń spisu 1921 r. oraz praktyki zagranicznej, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
• Frątczak E., 1999, Modelowanie cyklu życia jednostki i rodziny. Teoria i praktyka, "Monografie i Opracowania", nr 466, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
• Gostkomstat, 1988, Nasielenije w SSSR 1987. Finansy i statistika, Moskwa.
• GUS, 1971, Dzietność kobiet. Wyniki ostateczne NSP 1970. Część 1, Warszawa.
• GUS, 1972, Struktura demograficzna i zawodowa ludności. Gospodarstwa domowe, Polska, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
• Holzer J.Z., 1967, Projekt badania płodności kobiet w Narodowym Spisie Powszechnym Ludności 1970, Materiały dyskusyjne nr II-10. Programowa Komisja Spisowa, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
• Morawski W., 1967, Badanie płodności kobiet w europejskich spisach ludności, "Studia Demograficzne", nr 13, s. 59-76.
• Paradysz J., 1985, Wielowymiarowa analiza reprodukcji ludności, "Zeszyty Naukowe", seria II nr 88, Akademia Ekonomiczna, Poznań.
• Paradysz J., 1988, Dzietność kobiet w Narodowym Spisie Powszechnym, "Wiadomości Statystyczne" nr 1, s. 6-8.
• Paradysz J., 1989, O błędach nielosowych w badaniu dzietności kobiet w ramach Narodowego Spisu Powszechnego 1970, [w:] Problemy badań statystycznych metodą reprezentacyjną, "Biblioteka Wiadomości Statystycznych", t. 36, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, s. 154-159.
• Paradysz J., 1990, Reprodukcja ludności w Polsce. Studium metodologiczno-poznawcze, "Monografie i Opracowania", nr 11(312), Instytut Statystyki i Demografii, SGPiS, Warszawa.
• Paradysz J., 1992, Dzietność kobiet w Polsce, "Materiały i Opracowania Statystyczne NSP'88", Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
• Paradysz J., 1997, Integracja komputerowych baz danych - stare koncepcje i nowe perspektywy, [w:] Statystyka regionalna. Sondaż i integracja baz danych, praca zbiorowa pod red. J. Paradysza, Urząd Statystyczny, Poznań.
• Sifman R., 1974, Dynamika rożdajemosti w SSSR, "Statistika", Moskwa.
• Skrętowicz B., 1994, Symptomy stylu życia, [w:] Zdrowie mieszkańców polskiej wsi, t. 1, Instytut Medycyny Wsi, Lublin.
• Skrętowicz B., 1997, Demograficzno-społeczne determinanty stanu zdrowia ludności wiejskiej, "Studia Demograficzne", nr 1(127), s. 51-82.
• Skrętowicz B., Guz J., 1994a, Społeczny aspekt zdrowia, [w:] Zdrowie mieszkańców polskiej wsi, t. 1, Instytut Medycyny Wsi, Lublin.
• Skrętowicz B., Guz J., 1994b, Ocena własnego stanu zdrowia, [w:] Zdrowie mieszkańców polskiej wsi, t. 1, Instytut Medycyny Wsi, Lublin.
• Styś W., 1959, Współzależność rozwoju rodziny chłopskiej i jej gospodarstwa, PWN, Wrocław.
• Szturm de Sztrem E., 1962, Rozrodczość w Polsce na tle faktów biologicznych oraz społecznych i kulturalnych, Biuletyn Instytutu Gospodarstwa Społecznego, nr 1-2, s. 3-42.
• Wierzchosławski S., 1987, Wielodyscyplinarność i interdyscyplinarność badań zjawisk demograficznych, "Studia Demograficzne", nr 4(94), s. 3-15.