Służba wojskowa jako źródło sytuacji trudnych w rodzinach żołnierzy (skutki wtórnej traumatyzacji, style wychowania)

• Autorzy: Maria Krzemińska-Cieśla

Warianty tytułu

Military Service as a Source of Difficult Situations in Soldiers' Families (Effects of Secondary Traumatisation, Parenting Styles)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Funkcjonowanie rodzin uwarunkowane jest ich cechami, a określone środowiska społeczne wyróżniają się charakterystycznymi dla nich typami rodzin. Rodziny wojskowe różnią się od pozostałych ze względu na rodzaj doświadczeń związanych ze służbą wojskową. Rodziny wojskowe są skomplikowane i trudne; struktura, organizacja, funkcje i zakres pełnionych ról rodzinnych i zawodowych w takich rodzinach wyróżniają je na tle innych rodzin. Tego typu rodziny są narażone na doświadczanie przynajmniej kilku rodzajów krytycznych wydarzeń życiowych o charakterze potencjalnych traum. Z tego też powodu rodziny wojskowe, szczególnie te, w których jedno z rodziców wyjeżdża na misje wojskowe, zaliczane są do grupy rodzin wysokiego ryzyka. (fragment tekstu)

EN

In many scientific studies, the soldier is treated as a socially isolated person; the researchers' interest is mainly focused on the psychophysical health of representatives of this social group. The article, based on a literature review, analyses the emotional, health and social costs incurred by other members of military families both during and after the soldier's operations abroad. The article looks at the functioning of military families. Sources of difficult situations that may arise in soldiers' families are listed, and parental attitudes characteristic of such families are discussed. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wojsko; Żołnierz; Rodzina; Stres zawodowy; Zdrowie psychiczne; Odporność psychiczna; Andragogika

EN

Army; Soldier; Family; Occupational stress; Mental health; Psychological resistance; Andragogy

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2022
• Tom: 1(58)
• Strony: 1--13

Twórcy

autor

Maria Krzemińska-Cieśla

• Uniwersytet Szczeciński

Bibliografia

• Baranowska A.: Wpływ służby poza granicami kraju na jakość życia rodziny wojskowej - casus polski. W: Sučasný stav a možný vývoj kvality života rodiny profesionálneho vojaka. Réd. M. Martinská, A. Sipko. Akadémia ozbrojených síl generála Milana Rastislava Štefánika, Liptovský Mikuláš 2014, s. 39-54.
• Błasiak A.: Znaczenie więzi rodzinnej dla funkcjonowania rodziny. Wydawnictwo WAM-Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna "Ignatianum", Kraków 2010.
• Brown L.S., Courtois Ch.A.: Trauma Treatment. The Need for Ongoing Innovation. "Practice Innovations" 2019, vol. 4 (3), s. 133-138. https://doi.org/10.1037/pri0000097.
• Byron K.: A Meta-analytic Review of Work - Family Conflict and Its Antecedents. "Journal of Vocatinal Behavior" 2005, vol. 67 (2), s. 169-198. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2004.08.009.
• Cacioppo J.T. et al.: The Cultural Context of Loneliness. Risk Factors in Active Duty Soldiers. "Journal of Social and Clinical Psychology" 2016, vol. 35 (10), s. 865-882. https://doi.org/10.1521/jscp.2016.35.10.865.
• Demerouti E., Bakker A.B., Voydanoff P.: Does Home Life Interfere with Facilitate Job Performance?. "European Journal of Work and Organizational Psychology" 2010, vol. 19, s. 128-149.
• Famuła-Jurczak A.: Same, ale nie samotne - wzory ról przyjmowanych przez żony żołnierzy zawodowych. "Rocznik Lubuski" 2016, nr 42 (1), s. 267-337.
• Gurba E., Senejko A.: Rodzina z osobą w traumie. Diagnoza i wspomaganie. Potencjalne traumy w rodzinach wojskowych. W: W służbie społeczeństwu. Polska w obronie praw człowieka na świecie i w kraju. Red. J. Stala, M. Butrymowicz. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie. Wydawnictwo Naukowe, Kraków 2022, s. 91-110.
• Heitzman J.: Stres w etiologii przestępstw agresywnych. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002.
• Herzog J.R., Everson R.B., Whitworth J.D.: Do Secondary Trauma Symptoms in Spouses of Combat-Exposed National Guard Soldiers Mediate Impacts of Soldiers. Trauma Exposure on Their Children?. "Child and Adolescent Social Work Journal" 2011, vol. 28 (6), s. 459-473. https://doi.org/10.1007/s10560-011-0243-z.
• Hobfoll S.E. et al.: War-related Stress: Addressing the Stress of War and Other Traumatic Events. "American Psychologist" 1991, vol. 46, s. 848-855. https://doi.org/10.1037//0003-066x.46.8.848.
• Huber L.: Style adaptacyjne do sytuacji stresowych w różnych grupach wiekowych, a choroby cywilizacyjne XXI wieku. "Problemy Higieny i Epidemiologii" 2010, T. 91 (2), s. 268-275. Pobrano z: http://www.phie.pl/pdf/phe-2010/phe-2010-2-268.pdf [21.02.2022].
• iwona79: Temat: mąż w Afganistanie - chwilowe załamanie. Netkobiety.pl, 15.10.2011. https://www.netkobiety.pl/t30687.html [dostęp: 21.01.2022].
• Kargul J.: O stereotypach i mitach we współczesnej polskiej andragogice. "Edukacja Dorosłych" 2009, nr 2, s. 9-18.
• Kawula S., Brągiel J., Janke A.W.: Pedagogika rodziny. Obszary i panorama problematyki. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 1997.
• Kopera A., Szykuła-Piec B.: Znaczenie wsparcia społecznego udzielanego żołnierzom Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej po powrocie z operacji wojskowych w kontekście redukcji stresu. "Zeszyty Naukowe SGSP" 2018, nr 67 (3), s. 135-153.
• Korsak E., Kowalska-Sendek M.: Żony z powołaniem. "Polska Zbrojna" 2014, nr 4 (816), s. 116-120.
• Łobocki M.: Trudności wychowawcze w szkole. (Zapobieganie i przeciwdziałanie). Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1989.
• Mancewicz M.: Współczesna rodzina w dobie aksjologicznego kryzysu. W: Wartości w rodzinie. Ciągłość i zmiana. Red. W. Muszyński. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010, s. 107-115.
• Margasińki A.: Słowo wstępne. W: Rodzina w ujęciu systemowym. Teoria i badania. Red. A. Margasiński. Pracownia Testów Psychologicznych, Warszawa 2015, s. 4-6.
• Netczuk-Gwoździewicz M.: Psychologiczne uwarunkowania bezpieczeństwa żołnierzy - uczestników misji poza granicami kraju. Wydawnictwo Akademii Wojsk Lądowych, Wrocław 2020.
• Ogdowski M.: Trudny powrót do domu. Blog Marcina Ogdowskiego, 21.10.2010. http://zafganistanu.pl/?p=1664.2010 [dostęp: 21.12.2022].
• Ozorowski M.: Chrześcijańska rodzina szkołą człowieczeństwa. "Teologia i Moralność" 2014, T. 9, nr 2 (16), s. 39-50. https://doi.org/10.14746/tim.2014.16.2.3.
• Piotrowski A.: Psychospołeczne konsekwencje stresu operacyjno-bojowego. "Zeszyty Naukowe WSOWL" 2012, nr 2 (164), s. 129-143.
• Piotrowski A., Kubacka K.: Autorytaryzm a postawy rodzicielskie żołnierzy. "Zeszyty Naukowe WSOWL" 2013, nr 4 (170), s. 28-47.
• Rubinstein G.: Authoritarianism Among Border Police Officers, Career Soldiers, and Airport Security Guards at the Israeli Border. "The Journal of Social Psychology" 2006, vol. 146 (3), s. 751-761. https://doi.org/10.3200/SOCP.146.6.751-761.
• Ruszczyński J.: Rodzina to opoka i ostoja życia społecznego. "Studia nad Rodziną" 2013, R. 7, nr 2, s. 95-102.
• Rutkow L., Gable L., Links J.M.: Protecting the Mental Health of First Responders. Legal and Ethical Considerations. "The Journal of Law, Medicine & Ethics" 2011, vol. 39, s. 56-59. https://doi.org/10.1111/j.1748-720X.2011.00567.x.
• Ryś M.: Systemy rodzinne. Metody badań struktury rodziny pochodzenia i rodziny własnej. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, Warszawa 2001.
• Schwarzgruber M.: Jak zwalczyć uraz misji. Polska Zbrojna, 2.08.2012. https://polska-zbrojna.pl/home/articleshow/39?t=Jak-zwalczyc-uraz-misji [dostęp: 21.12.2022].
• Westerink J., Giarratano L.: The Impact of Posttraumatic Stress Disorder on Partners and Children of Australian Vietnam Veterans. "Australian and New Zealand Journal of Psychiatry" 1999, vol. 33 (6), s. 841-847. https://doi.org/10.1046/j.1440-1614.1999.00638.x.
• Winnik S.: Tylko przeżyć. Prawdziwe historie rodzin polskich żołnierzy. Znak, Kraków 2019.
• Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Red. B. de Barbaro. Wyd. 2, dodr. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1999.
• Wszeborowski K.: Funkcja wychowawcza rodziny w środowisku marynarzy floty handlowej PLO. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Gdańsk 1979.
• Wybrane zagadnienia pedagogiki rodziny. Red. A. Błasiak, E. Dybowska. Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna "Ignatianum"-Wydawnictwo WAM, Kraków 2010.

Identyfikatory

DOI

10.31261/CHOWANNA.2022.58.06