Zarządzanie polskimi miastami - obecne wyzwania

• Autorzy: Agnieszka Brzosko-Sermak

Warianty tytułu

Polish City Management - Current Challenges

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Głównym celem artykułu jest przedstawienie obecnych uwarunkowań oraz efektów zarządzania polskimi miastami w najistotniejszych aspektach ich funkcjonowania w duchu doktryny neoliberalnej. Celem poznawczym jest prezentacja i określenie znaczenia głównych procesów, które stanowią wyzwania rozwojowe dla polskich miast, a także wyznaczają uwarunkowania ich dalszego rozwoju stymulowanego przez zarządzanie. W artykule zostały zaprezentowane hierarchiczny system dokumentów kształtujących politykę miejską w Polsce oraz instrumenty władz lokalnych służące zarządzaniu miastami. W części metodycznej wykorzystano analizy dedukcyjne, zgodnie z koncepcją podejścia systemowego. Jak pokazują wyniki badań, zarządzanie polskimi miastami musi stawić czoła m.in. degradacji tkanki miejskiej, chaotycznemu rozpraszaniu zabudowy, depopulacji, segregacji ekonomicznej i społecznej, brakowi świadomości kulturowej, poczuciu tożsamości i współodpowiedzialności mieszkańców, ubóstwu, stanowi środowiska i zatłoczeniu ulic. Działania władz lokalnych powinny być nakierowane na rozwiązywanie problemów wynikających z rozwoju miasta, jak również na stymulowanie ich przyszłego rozwoju. (abstrakt oryginalny)

EN

The article presents the current conditions and effects of managing Polish cities in the most critical aspects of their functioning. The study aims to present and determine the significance of the main processes that pose development challenges for Polish cities, being the factors of their further development stimulated by management. The article also presents a hierarchical system of documents shaping urban policy in Poland and instruments of local authorities for city management. In the methodic part, deductive analyses in accordance with the concept of the systemic approach were used. As the results of the analyses show, the management of Polish cities has to face the degradation of the urban fabric, chaotic dispersion of buildings, depopulation, economic and social segregation, a lack of cultural awareness, sense of identity and co- responsibility of residents, poverty, the state of the environment, street congestion and many other aspects. The activities of local authorities should be aimed at solving problems arising from the development of the city, as well as stimulating their future development. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Miasto; Zarządzanie miastem; Rewitalizacja miasta; Gentryfikacja

EN

City; City management; City revitalization; Gentrification

• Czasopismo: Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Rocznik: 2023
• Tom: 37
• Numer: nr 4 Wybrane problemy funkcjonowania przedsiębiorstw oraz ich badań w różnych układach przestrzennych = Selected Research Issues on the Functioning of Enterprises at Various Spatial Levels
• Strony: 50--64

Twórcy

autor

Agnieszka Brzosko-Sermak

• Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Bibliografia

• Baeten, G. (2012). Neoliberal planning: Does it really exist?, in: G. Baeten, T. Tasan-Kok (ed.), Contradictions of Neoliberal Planning Berlin: Springer. p. 205-211.
• Brzosko-Sermak, A. (2006). Rewitalizacja szansą ilościowego i jakościowego pozyskania nowych przestrzeni w mieście - przykład Olsztyna, in: I. Jażdżewska (ed.), XIX Konwersatorium Wiedzy o Mieście. Współczesne procesy urbanizacji i ich skutki. Łódź: Katedra Geografii Miast i Turyzmu Uniwersytet Łódzki, Łódzkie Towarzystwo Naukowe. p. 351-360.
• Couch, C., Sykes, O., Cock, M. (2013). The changing context of urban regeneration in North West Europe, in: M.E. Leary, J. McCarty (ed.), The Routledge Companion to Urban Regeneration. London - New York: Routledge. p. 33-44.
• Cox, K.R. (1997). Governance, urban regime analysis, and the politics of local economic development, in: M. Lauria (ed.), Reconstructing Urban Regime Theory. Regulating Urban Politics in a Global Economy. Thousand Oaks - London - New Delhi: Sage Publications. p. 99-121.
• Drelich-Skulska, B., Domiter, M. (2021). Areas Of Modern Trade Policy Versus Economic Security, Journal of Economics Studies and Research, Vol. 2021 (2021), Article ID 514735, DOI: 10.5171/2021.514735
• Florida, R. (2005). Cities and the Creative Class, Routledge, New York-London.
• Gant, A.C. (2016). Holiday rentals: The new gentrification battlefront, Sociological Research Online, 21(3): 1-9.
• Gotham, K.F. (2005). Tourism gentrification: The case of new Orleans' vieux carre (French Quarter), Urban Studies, 42(7): 1099-1122.
• Górczyńska, M. (2012). Procesy zmian społecznych w przestrzeni Warszawy - gentryfikacja, embourgeoisement czy redevelopment?, in: J. Jakóbczyk-Gryszkiewicz (ed.), Procesy gentryfikacji w mieście. Cz. I. XXV Konwersatorium Wiedzy o Mieście. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. p. 245-255.
• Górczyńska, M. (2015). Gentryfikacja w polskim kontekście: krytyczny przegląd koncepcji wyjaśniających, Przegląd Geograficzny, 87(4): 589-611.
• Gravari-Barbas, M., Guinand, S. (eds.) (2017). Tourism and Gentrification in Contemporary Metropolises. International Perspectives, Taylor & Francis, London and New York.
• Grossman, G., Helpman, E. (1991). Innovation and Growth in the Global Economy, MIT Press, Cambridge, Mass.
• Grzeszczak, J. (2010). Gentryfikacja osadnictwa: charakterystyka, rozwój koncepcji badawczej i przegląd wyjaśnień. Warszawa: IGiPZ PAN.
• Guzik, R., Micek, G. (2009). Zarządzanie i organizacja procesów rewitalizacji, in: R. Guzik (ed.), Rewitalizacja miast Wielkiej Brytanii. Kraków: Instytut Rozwoju Miast. p. 54-59.
• Harvey, D. (1989). From managerialism to entrepreneurialism: The transformation of urban governance in late capitalism, Geografiska Annaler, 71(1): 3-17.
• Herrera, L.M.G., Smith, N., Vera, M.Á.M. (2007). Gentrification, displacement, and tourism in Santa Cruz de Tenerife, Urban Geography, 28(3): 276-298.
• Holgersen, S. (2015). Economic crisis, (creative) destruction, and the current urban condition, Antipode, 47(3): 689-707.
• Howkins, J. (2001). The Creative Economy, How People make money from Ideas. London: Penguin.
• Jakóbczyk-Gryszkiewicz, J. (ed.) (2015). Procesy gentryfikacji w obszarach śródmiejskich wielkich miast. Na przykładzie Warszawy, Łodzi i Gdańska. Studia KPZK CLXV. Warszawa: KPZK PAN.
• Jessop, B. (1997). A neo-gramscian approach to the regulation of urban regimes. Accumulation strategies, hegemonic projects, and governance, w: M. Lauria (ed.), Reconstructing Urban Regime Theory. Regulating Urban Politics in a Global Economy. Thousand Oaks - London - New Delhi: Sage Publications. p. 51-73.
• Kaczmarek, S. (2012). Kultura gospodarowania przestrzenią w mieście, Studia Miejskie, 5: 9-17.
• Kaczmarek, S. (2015). Skuteczność procesu rewitalizacji. Uwarunkowania, mierniki, perspektywy, Studia Miejskie, 17: 27-35.
• Karta Lipska na rzecz zrównoważonego rozwoju miast europejskich, przyjęta z okazji spotkania ministrów w sprawie rozwoju miast i spójności terytorialnej w Lipsku, w dniach 24-25 maja 2007 r. (2007)
• Karwińska, A., Brzosko-Sermak, A. (2014). Dobrze funkcjonujące miasto. Koncepcje, cechy, perspektywy rozwoju. Kraków: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
• Kowalczyk-Anioł, J. (2018). Koncepcja gentryfikacji turystycznej i jej współczesne rozumienie, Prace Geograficzne, 154: 35-54.
• Krajowa Polityka Miejska 2023 (2015). Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej
• Landry, Ch. (2008). The Creative City. A Toolkit for Urban Innovators. London: Earthscan.
• Logan, J.R., Molotch, H.L. (1987). Urban Fortunes: The Political Economy of Place. Berkeley: University of California Press.
• MacEwan, A. (1999). Neo-liberalism or Democracy? Economic Strategy, Markets, and Alternatives for the 21st Century, Zed Books, Londyn.
• Mucha-Leszko, B., Kakol, M.K. (2021). Poland's Catching-up Process in the European Union against the Background of Other Visegrad Countries, Journal of Eastern Europe Research in Business and Economics Vol. 2021 (2021), Article ID 806834, DOI: 10.5171/2021.806834
• Nik-Khah, E., Van Horn, R. (2016). The Ascendancy of Chicago Neoliberalism. In The Handbook of Neoliberalism, Simon Springer, Kean Birch, and Julie MacLeavy, eds. Routledge, pp. 27-38.
• Noworól, A. (2011). Zarządzanie miastem - podstawy teoretyczne. Kraków: Instytut Spraw Publicznych UJ. p. 25-41.
• Noworól, A. (2012). "Smart governance" z zarządzanie rozwojem w mieście przyszłości. Czasopismo Techniczne. Architektura, Vol. 109, Issue 1-A/2. Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki. p. 39-48.
• Novy, J., Colomb, C. (2016). Urban tourism and its discontents: an introduction, w: C. Colomb, J. Novy (red.), Protest and Resistance in the Tourist City (s. 1-30). London: Routledge.
• Opillard, F. (2016). From San Francisco's 'Tech Boom 2.0' to Valparaiso's UNESCO World Heritage Site, w: C. Colomb, J. Novy (red.), Protest and Resistance in the Tourist City. London: Routledge. p. 129-151.
• Pawlusiński, R. (2017). Ekonomia współdzielenia: istota zjawiska i wyzwania dla sektora turystyki w miastach, in: M. Drewnik, M. Mika (eds.), Człowiek i jego działania. Spojrzenie geografa. Prace dedykowane Profesorowi Włodzimierzowi Kurkowi. Kraków: IGiGP UJ. p. 179-191.
• Romer, P. (1990). Endogenous Technological Change, Journal of Political Economy, 98 (5), http://dx.doi.org/10.1086/261725
• Sagan, I. (2000). Miasto. Scena konfliktów i współpracy. Rozwój miast w świetle koncepcji reżimu miejskiego. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Sagan, I. (2016). Młoda demokracja a neoliberalna polityka miejska, Przegląd Socjologiczny, 1:9-26, https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=494082
• Sagan, I. (2017). Miasto. Nowa kwestia i nowa polityka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Sagan, I., Grabkowska, M. (2013). Negotiating participatory regeneration in the post-socialist inner city, w: M.E. Leary, J. McCarthy (eds.), The Routledge Companion to Urban Regeneration. London - New York: Routledge. p. 433-442.
• Siwiński, W. (2005). Międzynarodowe zróżnicowanie rozwoju gospodarczego: fakty i teoria, Ekonomista, 6, p. 723-747.
• Stoker, G. (1995). Regime theory and urban politics, in: D. Judge, G. Stoker, H. Wolman (eds.), Theories of Urban Politics. London: Sage Publications. p. 54-71.
• Stone, C. (1989). Regime Politics: Governing Atlanta 1946-88. Lawrence: University Press of Kansas.
• Stone, C. (1993). Urban regimes and the capacity to govern: a political economy approach, Journal of Urban Affairs, 15(1): 1-28.
• Szmytkowska, M., Nowicka, K. (2015). Neo-liberal reality in post-industrial waterfronts of the post-socialist cities: the Polish tri-city case, Economic and Business review, 17(2): 185-202.
• Ustawa z dnia 5 października 2015 r. o rewitalizacji, Dz.U. 2015, poz. 1777.
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Dz. U. z 2020 r. poz. 713 i 1378.
• Teaford, J.C. (2000). Urban renewal and its aftermath, Housing Policy Debate, 11(2): 443-465.
• Węcławowicz, G. (1988). Struktury społeczno-przestrzenne w miastach Polski. Warszawa - Wrocław: IGiPZ, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Węcławowicz, G. (2000). Kształtowanie się nowego modelu zróżnicowań społeczno-przestrzennych miasta w Europie Środkowej, Miasto postsocjalistyczne organizacja przestrzeni miejskiej i jej przemiany, XIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
• Węcławowicz, G. (2001). Przestrzeń ubóstwa - nowy czy stary wymiar zróżnicowania społeczno-przestrzennego w miastach Polski, Przegląd Geograficzny, 73(4): 451-476.
• Węcławowicz, G. (2007). Geografia społeczna miast. Uwarunkowania społeczno-przestrzenne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Węcławowicz, G. (2016). Urban development in Poland, from the socialist city to the post-socialist and neoliberal city, w: V. Szirmai (red.), "Artificial Towns" in the 21st Century, Social Polarisation in the New Town Regions of East Central Europe. Budapest: Institute of Sociology, Centre for Social Sciences Hungarian Academy of Sciences. p. 65-82.
• Zawojska, A. (2006). Liberalizm, neoliberalizm, wolność ekonomiczna i polityczna a rozwój gospodarczy kraju. Zeszyty Naukowe SGGW Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 58, Warszawa: Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, p. 5-23.
• Zborowski, A. (2005). Przemiany struktury społeczno-przestrzennej regionu miejskiego w okresie realnego socjalizmu i transformacji ustrojowej (na przykładzie Krakowa). Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.24917/20801653.374.4