Wznawianie postępowań zakończonych orzeczeniem nienależycie obsadzonego Sądu Najwyższego

• Autorzy: Konrad Lipiński

Warianty tytułu

Reopening Proceedings Concluded with a Judgment of the Supreme Court Adjudicating as a Panel with Defectively Appointed Judges

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zdecydowanie wyższe niż dotychczas niebezpieczeństwo zapadania przed Sądem Najwyższym rozstrzygnięć dotkniętych uchybieniami odpowiadającymi bezwzględnym przyczynom odwoławczym z art. 439 § 1 pkt 1 i 2 Kodeksu postępowania karnego[1] skłania do ponownego spojrzenia na zagadnienie możliwości wznawiania postępowań zakończonych orzeczeniem tego Sądu. Kwestii tej dotyczy również szereg postanowień zapadłych ostatnio w najwyższej instancji sądowej. W artykule przeanalizowano ich treść, krytycznie odnosząc się do postanowienia SN z 23.03.2023 r. (I KZP 17/22) i przyjmując, że z perspektywy systemowej i funkcjonalnej konieczne jest dopuszczenie wznowienia postępowań zakończonych orzeczeniami Sądu Najwyższego oddalającymi kasację lub wnioski o wznowienie postępowania, jak również odmawiającymi wyłączenia sędziego lub pozostawiającymi bez rozpoznania złożone w tym przedmiocie wnioski.(fragment tekstu)

EN

The fact that the risk of determinations made by the Supreme Court being affected by violations of Article 439(1) and (2) of the Code of Criminal Procedure is now significantly higher than before encourages us to re-examine the possibility of reopening proceedings concluded with a judgment of this Court. This issue is also related to a number of rulings issued recently by Poland's top court. The article analyses their contents, critically referring to the ruling of the Supreme Court of 23 March 2023 (I KZP 17/22) and assuming that, from a systemic and functional perspective, it is necessary to allow the reopening of proceedings ended with judgments of the Supreme Court dismissing cassation appeals or requests for reopening of proceedings as well as refusing to recuse a judge or leaving motions submitted in this regard without consideration.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Niezawisłość sędziowska; Wyłączenie sędziego; Postępowanie sądowe

EN

Judge independence; Exclusion of a judge; Legal proceedings

• Czasopismo: Palestra : pismo Adwokatury Polskiej
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 12 (793)
• Strony: 25--44

Twórcy

autor

Konrad Lipiński

• Katedra Prawa Karnego Materialnego Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, adwokatem (Izba Adwokacka we Wrocławiu)

Bibliografia

• Drabik Lidia, Sobol Elżbieta, Słownik języka polskiego, Warszawa 2007 Dworkin Ronald, Biorąc prawa poważnie, tłum. T. Kowalski, Warszawa 2021
• Florczak-Wątor Monika (w:) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, Warszawa 2019
• Giezek Jacek, Zarys modelowego ujęcia bezstronności sędziego w aspekcie instytucjonalnym (w:) Bezstronność sędziego w sprawach karnych w świetle zarzutu wadliwości jego powołania, red. P. Wiliński, R. Zawłocki, Warszawa 2022
• Hermeliński Wojciech, Nita-Światłowska Barbara, Orzeczenie sądowe wydane z udziałem sędziego powołanego wadliwie a naruszenie prawa do sądu gwarantowanego przez art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka - glosa do wyroku Wielkiej Izby Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 1.12.2020 r., 26374/18, Guðmundur Andri Ástráðsson przeciwko Islandii, "Europejski Przegląd Sądowy" 2021/5
• Kardas Piotr, Instytucjonalne aspekty bezstronności sędziego. O proceduralnych podstawach i sposobach rozpoznawania wniosków dotyczących wyłączenia sędziego z uwagi na brak instytucjonalnych gwarancji bezstronności (w:) Bezstronność sędziego w sprawach karnych w świetle zarzutu wadliwości jego powołania, red. P. Wiliński, R. Zawłocki, Warszawa 2022
• Limburska Alicja, Lipiński Konrad, Problem (nie)racjonalności projektodawcy na przykładzie wybranych uregulowań ustawy nowelizującej kodeks karny z 13 czerwca 2019 roku, "Acta Universitatis Wratislaviensis - Przegląd Prawa i Administracji" 2020, t. CXX, cz. 2
• Lipiński Konrad, Konsekwencje wątpliwości co do instytucjonalnej bezstronności sędziego. Glosa do uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 2 czerwca 2022 r., I KZP 2/22, "Orzecznictwo Sądów Polskich" 2023/2
• Lipiński Konrad, Relacja między ustawowym testem niezawisłości i bezstronności sędziego a kodeksową procedurą jego wyłączenia. Rzecz o nietrafności postanowień Sądu Najwyższego z 14 października 2022 r. (III KK 348/22), 22 marca 2023 r. (II KK 600/22) i 2 sierpnia 2023 r. (I KK 240/22), "Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych" 2023/3
• Lipiński Konrad, Ustawowy test niezawisłości i bezstronności sędziego w sprawach karnych, "Palestra" 2022/10
• Majewski Jarosław, Strukturalne uzależnienie obecnej Krajowej Rady Sądownictwa od władzy politycznej i wynikająca z tego wadliwość procedury powołań na urząd sędziego a wymóg niezależności i bezstronności sądu oraz instytucja wyłączenia iudex suspectus w postępowaniu karnym (art. 41 KPK). Uwagi wybrane (w:) Bezstronność sędziego w sprawach karnych w świetle zarzutu wadliwości jego powołania, red. P. Wiliński, R. Zawłocki, Warszawa 2022
• Mrowicki Marcin, Wznowienie postępowania karnego na podstawie rozstrzygnięcia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Warszawa 2020
• Skorupka Jerzy, Domniemanie braku bezstronności sędziego sądu powszechnego rozpoznającego sprawę karną ze względu na wadliwość procedury nominowania na urząd sędziego lub objęcia wyższego stanowiska służbowego (w:) Bezstronność sędziego w sprawach karnych w świetle zarzutu wadliwości jego powołania, red. P. Wiliński, R. Zawłocki, Warszawa 2022
• Snarski Tomasz, Trudne przypadki w prawie karnym, filozofia prawa i bez- pośrednie stosowanie norm konstytucyjnych, "Kwartalnik o Prawach Człowieka" 2017/3-4
• Szumiło-Kulczycka Dobrosława, Prawne warunki dopuszczalności wznowienia postępowania sądowego (w:) Środki zaskarżenia w procesie karnym. Księga pamiątkowa ku czci prof. Zbigniewa Dody, red. A. Gaberle, S. Waltoś, Kraków 2000
• Tuleja Piotr, Ustrojowe znaczenie uchwały SN z 23.01.2020 r., "Państwo i Prawo" 2020/10
• Wronkowska Sławomira, Prawodawca racjonalny jako wzór dla prawodawcy faktycznego (w:) Szkice z teorii prawa i szczegółowych nauk prawnych, red. S. Wronkowska, M. Zieliński, Poznań 1990
• Zajadło Jerzy, Co to są hard cases? (w:) Fascynujące ścieżki filozofii prawa, red. J. Zajadło, Warszawa 2008
• Zajadło Jerzy, Teoria trudnych przypadków - prawnik-rzemieślnik czy prawnik-filozof?, "Gdańskie Studia Prawnicze" 2011, t. XXV
• Zieliński Maciej, Wykładnia prawa. Zasady - reguły - wskazówki, Warszawa 2017
• Ustawa z 6.06.1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 2022 r. poz. 1375), dalej: k.p.k.
• Ustawa z 8.12.2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 3).
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.04.1997 r. (Dz.U. z 1997 r. nr 78 poz. 483)
• OSNKW 2020/2, poz. 7; dalej: uchwała połączonych (trzech) Izb SN lub uchwała z 23.01.2020 r.
• Ustawa z 8.12.2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. z 2023 r. poz. 1093); dalej: ustawa o SN.
• Postanowienie SN z 12.10.2022 r. (III KO 15/22), LEX nr 3430682
• Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzona w Rzymie 4.11.1950 r. (Dz.U. z 1993 r. nr 61 poz. 284).
• Postanowienie SN z 12.10.2022 r. (III KO 15/22), LEX nr 3430682
• LEX nr 3569646
• LEX nr 3223759
• OSNKW 2017/8, poz. 47
• OSNKW 2013/12, poz. 103

Identyfikatory

DOI

10.54383/0031-0344.2023.12.4