Problem badań pedagogicznych jako kategoria metodologiczna

• Autorzy: Włodzimierz Rudenko

Warianty tytułu

The Problem of Pedagogical Research as a Methodological Category

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Badania naukowe zaczynają się i kończą na problemach. Obecność problemu odróżnia naukę od pseudonauki. Postęp poznania polega na formułowaniu, wyjaśnianiu i rozwiązywaniu nowych problemów. Główne wady formułowania problemów w badaniach pedagogicznych są: a) problem nie jest formułowany explicite; b) problem jest utożsamiany z zadaniem praktycznym; c) problem jest sprowadzany do sprzeczności poznawczych; d) problem jest rozumiany jako nierozwiązane zadanie naukowe; e) problem badawczy jest utożsamiany z celem. Źródłem problemu jest sytuacja problemowa, która odbija się w umyśle badacza. Problem to zarówno rodzaj pytania, na które odpowiedź nie jest zawarta w zgromadzonej wiedzy, jak i forma myślenia charakteryzująca niewystarczalność dostępnych środków do osiągnięcia celu wiedzy naukowej. Cechy metodologiczne: problem to forma odzwierciedlenia obiektywnie istniejącej sytuacji problemowej; punkt wyjścia cyklu poznawczego; początkowa forma organizacji wiedzy; nastawienie na uzyskanie nowej wiedzy; system twierdzeń i wymagań; hierarchicznie uporządkowany zbiór pytań. Etapy opracowania problemu naukowego w badaniach pedagogicznych: badania wstępne w celu uzyskania nowych faktów i potwierdzenia dotychczasowych; dyskusja nad procesami i zjawiskami, których nie można wyjaśnić w ramach istniejących teorii; przyjęcie założeń, na podstawie których można uzyskać rozwiązanie sytuacji problemowej; dokonanie preferowanego rozwiązania dla konkretnego badania; wstępny opis i interpretacja problemu; określenie relacji między danymi, na których opiera się problem, a założeniami teoretycznymi dotyczącymi jego rozwiązania; ostateczne sformułowanie i ujęcie problemu.(abstrakt oryginalny)

EN

The role and place of the scientifi c problem in the structure of pedagogical research are shown, the nature of the shortcomings in its defi nition is analyzed, the circumstances and causes of errors are shown. The essence of the category of scientific problem and the process of its formulation in research on pedagogy is revealed. The source of the research problem is the problem situation that precedes the problem and is refl ected in the mind of the researcher. The problem is, on the one hand, a kind of question, the answer to which is not contained in the accumulated knowledge, on the other hand, it is a form of thinking that characterizes the lack of available means to achieve the goal of scientifi c knowledge. Epistemological features of the problem: the form of refl ection of the objectively existing problem situation; the starting point of the cognitive cycle, the initial form of knowledge organization; focus on acquiring new knowledge; system of statements and requirements; hierarchically organized set of questions. The process of developing a scientifi c problem consists of certain stages: preliminary research for the obtained new facts and confi rmation of existing ones; discussion of processes and phenomena that cannot be explained within the framework of existing theories - awa- reness of the problem situation; preliminary analysis of ideas on the basis of which it is possible to achieve a solution to the problem situation - making assumptions; making the preferred solution for a specific study; a preliminary description and interpretation of the problem, determining the relationship between the data on which the problem is based, and theoretical assumptions for its solution; the final formulation and formu- lation of scientifi c problems of pedagogical research.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Pedagogika; Nauka; Metodologia badań; Rozwiązywanie problemów

EN

Pedagogy; Science; Research methodology; Solving problems

• Czasopismo: Studia Społeczne
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 4 (43)
• Strony: 79--89

Twórcy

autor

Włodzimierz Rudenko

• Menedżerska Akademia Nauk Stosowanych w Warszawie

Bibliografia

• Apanowicz J., Metodologia ogólna. Gdynia 2002.
• Ardashkin I., Izvestiya Tomskogo politehnicheskogo universiteta,"Problema i problematizaciya", T. 307, 4/2004.
• Berkov V.,Nauchnaya problema: Logiko-metodologicheskiy aspekt, gos. un-t., Mn.: Belorus 1979.
• Brushlinskiy A., Subyekt: myshleniye. ucheniye. Voobrazheniye, Izdatelstvo "Institut prakticheskoy psikhologii", NPO "Modek", Voronezh Moskwa 1996.
• Fitsula M., Pedahohika, Vydavnychyi tsentr "Akademiia", Kyiv 2002.
• Gnitecki J., Zarys metodologii badan v pedagogice empirycznej, Zielona Góra 1993.
• Goncharenko S., Pedagogіchnі doslіdzhennya: Metodologіchnі poradi molodim naukovtsyam, DOV "Vіnnitsya", Kyiv - Vіnnitsya 2008.
• Goriszovski V. Podst,avy metodologiczne badan pedagogicznych, Warszawa 2006.
• Karpovich V., Problema. Gipoteza. Zakon, Wyd. Nauka, Novosibirsk 1980.
• Khrestomatiya po rabotam G.P. Shchedrovitskogo, Wyd. Delo, Moskva 2004.
• Kraevskij V., Metodologiya pedagogiki: Posobie dlya pedagogov-issledovatelej, Izd-vo Chuvash, un-ta, Cheboksary 2001.
• Kraevskij V., Berezhnova E., Metodologiya pedagogiki, Izdatel'skij centr "Akademiya", Moskwa 2006.
• Krajevski M., Badania pedagogiczne, Wydawnictvo Naukove "NOVUM», Płock 2006.
• Krajevski M., O metodologii nauk i zasadach pisarstva naukovego, Wydawnictvo Naukove "NOVUM», Plock 2020.
• Lednev V., Nauchnoye obrazovaniye: razvitiye sposobnostey k nauchnomu tvorchestvu. Izdaniye vtoroye. Ispravlennoye, MGAU, Moskva 2002.
• Lobocki, M., Vprovadzenie do metod badan pedagogichnykh, Wydawnictvo Impuls, Kraków 2007.
• Nikiforov V., Analiz problemnykh situatsiy i metody resheniya problem, BRI, Ryga 2008.
• Novij tlumachnij slovnik ukraїns'koї movi, Tom 3., vid-vo "Akonіt", Kyiv 2006.
• Pieter J., Ogólna metodologia pracy naukovej, Zaklad Narodovy im. Ossolinskikh, Wydawnictvo PAN, Warszawa 1997.
• Pilkh T., Zasady badan pedagogichnykh: strategie ilosciove i jakosciove, Wydawnictvo Znak, Warszawa 2001.
• Prytkov V., Struktura nauchnoy problemy. Teoriya i praktika obshchestvennogo razvitiya. Jekaterinburg 2013.
• Schedrovickij G.P., Izbrannye trudy, Shk. Kul't. Polit, Moskwa 1995.
• Skarbek W., Wybrane zagadnienia metodologii nauk spolecznych, Naukove vydavnictvo Piotrkovskie. Piotrków Trybunalski 2013.
• Valeyev G., Metodologiya nauchnoy deyatelnosti v sfere sotsiogumanitarnogo znaniya, Wyd. Nauka, Moskva 2005.
• Zagvyazinskij V., Metodologiya i metodika didakticheskogo issledovaniya, Pedagogika 1982.
• Zdor D., Soderzhatelnaya i strukturnaya vzaimosvyaz problemy i tseli prikladnogo pedagogicheskogo issledovaniya. Kand. ped. nauk. Dalnevostochnyy gosudarstvennyy gumanitarnyy universitet, Vladivostok 2009.
• Zhuravlev D., Apparat psihologo-pedagogicheskogo issledovaniya - http://www.bim-bad.ru/biblioteka/article_full.php?aid=131