Wykorzystanie polskich samolotów F-35 w misjach lotniczych. Wybrane aspekty.

• Autorzy: Marcin Sztobryn

Warianty tytułu

The Use of Polish F-35 Aircraft in Air Misions. Selected Aspects.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wzrost zagrożeń bezpieczeństwa skłania wiele państw do modernizacji technicznej swojego wojska. Wprowadzenie samolotu F-35 do polskiego lotnictwa jest jedną z decyzji podejmowanych przez rząd w celu wzmocnienia bezpieczeństwa narodowego i zwiększenia zdolności obronnych. F-35 jest uważany za jedną z najbardziej zaawansowanych technologicznie maszyn na świecie, oferującą nie tylko zdolności bojowe, ale także zdolności do prowadzenia działań informacyjno-sieciowych. Jest to myśliwiec, który zapewnia pilotom dominację w przestrzeni powietrznej i może dostarczyć kluczowe informacje w czasie rzeczywistym. Stąd też celem tego artykułu jest nakreślenie, na bazie naukowej obserwacji możliwości wykorzystania samolotów F-35 w SZ RP. Do głównych metod badawczych tego artykułu zaliczono: kwerendę literatury przedmiotu, analizę i ocenę oraz uogólnienie. Na podstawie doświadczeń wyniesionych z dotychczasowych operacji, lotnictwo wojskowe ma kluczowe znaczenie w klasycznych konfliktach zbrojnych i spełnia swoje przeznaczenie poprzez udział w działaniach wojennych i realizację zadań bojowych. Potencjalnym zadaniem dla polskiego samolotu F-35 stanie się realizacja misji obezwładnianie obrony przeciwlotniczej przeciwnika SEAD/DEAD, bezpośrednie wsparcie lotnicze CAS, izolacja lotnicza AI.(abstrakt oryginalny)

EN

The increase in security threats prompts many countries to modernize their military technically. The introduction of the F-35 aircraft into the Polish Air Force is one of the decisions made by the government to strengthen national security and increase de- fense capabilities. The F-35 is considered one of the most technologically advanced machines in the world, offering not only combat capabilities, but also the ability to conduct information and network activities. It is a fi ghter that gives pilots airspace do- minance and can deliver key information in real time. Therefore, the aim of this article is to outline the possibilities of using F-35 aircraft in the Polish Armed Forces, based on scientific observations. The main research methods of this article include: literature research, analysis and evaluation, and generalization. Based on the experience gained from previous operations, military aviation is of key importance in classic armed con- fl icts and fulfi lls its purpose by participating in warfare and carrying out combat tasks. A potential task for the Polish F-35 aircraft will be the implementation of the mission of destruction/suppression of enemy air defences SEAD/DEAD, close air support CAS, air interdiction AI.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wojsko; Lotnictwo; Samoloty; Bezpieczeństwo narodowe

EN

Army; Aviation; Planes; National security

• Czasopismo: Studia Społeczne
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 4 (43)
• Strony: 91--113

Twórcy

autor

Marcin Sztobryn

• Lotnicza Akademia Wojskowa

Bibliografia

• AAP-6 Słownik terminów i defi nicji NATO, Agencja Standaryzacyjna NATO, Bruksela 2014.
• ATP-27C (AJP-3.3.2), Air Interdiction and Close Air Support, NATO MAS 1999.
• Augustyn E., Zarządzanie ryzykiem zagrożeń w systemie użytkowania samolotów lotnictwa taktycznego Sił Powietrznych, Poznań 2019.
• Fraioli S. A., Intelligence Support for the F-35A Lightning II, "Air & Space Power Journal", 2016.
• Hagen J., Blancett D., Bohnert M., J.Chou S., Cordova A., Hamilton T., Hou A. C., Lingel S., Ludwig C., Lynch C., Needs, Effectiveness, and Gap Assessment for Key A-10C Missions An Overview of Findings, RAND Corporation 2016.
• Joint Publication 3-09.3 Close Air Support, 25 November 2014, Joint Chief of Staffs, Washington, 2014.
• Joint Publication 3-03 9 Joint Interdiction, September 2016, Joint Chiefs of Staff Washington, 2016.
• Karpowicz J., Podstawy taktyki lotnictwa sił powietrznych, WSOSP, Dęblin 2008.
• Karpowicz J., Cieślak E., W. Marud, Podstawy taktyki lotnictwa Sił Powietrznych. AON, Warszawa 2002.
• U.S. Air Force, "Air Force Glossary", Maxwell AFB, Ala., Curtis Lemay Center for Doctrine Development and Education, February 1, 2016.
• Źródła prawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, Decyzja nr 416 Ministra Obrony Narodowej z dnia 23 grudnia 2013 r. w sprawie funkcjonowania systemu Obrony Powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej w czasie pokoju oraz podziału kompetencji pomiędzy Szefem Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Dowódcą Operacyjnym Rodzajów Sił Zbrojnych oraz Dowódcą Generalnym Rodzajów Sił Zbrojnych w tym zakresie.
• Netografia: Informacja Ministra Obrony Narodowej podczas posiedzenia Komisji Obrony Narodowej z dnia 13 kwietnia 2021 r., https://orka.sejm.gov.pl/zapisy9.nsf/0/28F46B538FE62AAFC12586BD003BDF80/%24File/0114509.pdf.
• https://www.af.mil/About-Us/Fact-Sheets/Display/Article/478441/f-35a-lightning-ii/.
• https://www.airandspaceforces.com/lockheed-to-retrofit-f-35s-for-suppression-destruction-of-enemy-air-defenses-role/.
• https://www.airandspaceforces.com/article/the-ups-and-downs-of-close-air-support/.
• https://www.forbes.com/sites/davedeptula/2020/07/20/f-35-problem-child-or-on-track-for-success/?sh=427871d015d.
• https://www.geopoliticalmonitor.com/the-f-35-and-suppression-of-enemy-air-defenses-sead/.
• https://www.lockheedmartin.com/en-us/products/autonomic-logistics-information-system-alis.html
• https://www.lockheedmartin.com/en-us/products/f-35/f-35-capabilities.html.
• https://www.nato.int/cps/ua/ natohq/topics_8206.html.
• https://www.prattwhitney.com/en/products/military-engines/f135.